Tawakkul, Taslim, Tafwiz, Thiqa (betrouwbaarheid, zich overgeven, engagement en vertrouwen)
Betrouwbaarheid betekent absoluut vertrouwen in God en zich gestoord of ongemakkelijk voelen wanneer er andere bronnen van kracht blijken aanwezig te zijn. Zonder een dergelijke mate van vertrouwen is het verkeerd om over 'tawakkul' te spreken en het is onmogelijk om betrouwbaarheid te bekomen zolang de poorten van het hart voor anderen open blijken te zijn.
Tawakkul betekent alle maatregelen te nemen en alle voorwaarden te vervullen die noodzakelijk zijn om een verlangd of beoogd resultaat te bekomen en dan af te wachten wat de Oneindig-Machtige zal doen. Eén stap verder is 'taslim' dat door vele vrienden van God is omschreven als het plaats nemen voor Gods Macht en Wil zoals een dood lichaam in de handen der lijkenwasser. Deze stap wordt gevolgd door 'tafwiz', engagement, wat inhoudt van alle dingen en zaken aan God over te laten en alles van Hem te verwachten. 'Tawakkul' is het begin van een reis en overgave is het einde, met engagement als resultaat. Daarom heeft
'Tafwiz' een ruimere betekenis en richt zich, méér als tot beginners, naar hen die bijna de hele weg hebben afgelegd. Het ligt voorbij de mijlpaal der overgave, die overtuiging van hulpeloosheid verondersteld en ook voorbij de nederigheid voor Gods Macht en Overvloed.
Ook voorbij het benoemen van het gevoel in het hart over de betekenis van: 'Er is geen kracht en sterkte behalve in God.' Met andere woorden: engagement betekent dat een reiziger op het pad naar God zich gewaarschuwd weet door 'betrouwbaarheid' en het punt van hulp te zoeken in zijn geweten. In volledig bewustzijn van zijn hulpeloosheid en kleinheid, wendt hij zich tot de Unieke Bron van Macht en Wil en vraagt: 'Hou me bij de hand, hou me vast, want ik kan niet zonder U.'
Als tawakkul betekent dat een dienaar alle wereldse én spirituele zaken aan God toevertrouwt, dan betekent 'tafwiz' zich helemaal bewust te zijn dat het eigenlijk de Heer is die alles verricht, die elk resultaat garandeert, Die alle dingen en daden schept waarvan de kleine gelovige denkt zelf de veroorzaker te zijn.
Tawakkul betekent dat een dienaar op God betrouwt en de deuren van het hart sluit voor alles en ieder buiten Hem. Het kan uitwendig bekeken worden als het vervullen van alle plichten van eredienst en inwendig als het vasthechten aan de Goddelijke Soevereiniteit, de Enige Ondersteuner en Beheerder, van de hele schepping. Dit drukt Shihab uit in de volgende verzen:
'Betrouw in de Al-Genadevolle in al uw zaken,
Wie op Hem betrouwt, is nooit verloren.
Betrouw op God en wees geduldig in Gods plannen met jou.
Want je kunt enkel de gunsten krijgen die je van Hem verwacht.’
Ik denk dat Umar, de tweede Kalief, moge God tevreden zijn over hem, de aandacht op hetzelfde punt vestigde in een brief waarin hij schreef aan Abu Musa al-'Ash'ari:
'Als gij in staat zijt om u te onderwerpen aan wat en hoe God u voorschrijft, door geen bezwaren te maken, dan is dit zeer goed. Indien ge dit niet kunt, onderga het voorschrift dan met geduld.'
Vanuit een ander perspectief bekeken, betekent Tawakkul betrouwen op en vertrouwen hebben in God, voor iedereen. Taslim is de toestand van de ontwaakten in het spirituele leven en Tafwiz is het vrij zijn van beschouwingen, middelen en oorzaken en is een mijlpaal, vooral voor diegenen die uitblinken in spiritualiteit. Zelfs als de reiziger op het pad van God, onderscheiden met Tafwiz, enige aandacht aan middelen en oorzaken schijnt te hechten, is dit omdat hij leeft in deze materiëlemateriële wereld van oorzaak en gevolg. God heeft hier verwerving afhankelijk gemaakt van enkele voorafgaandelijke voorwaarden. Als deze reiziger echter voorrang geeft aan deze omstandigheden, ondanks het feit dat God over alles beslist zoals Hij wil, en de teugel van alle dingen vasthoudt: dan zal hij vallen. Nadat hij als een vogel in de hoogste hemelsferen vloog, wordt hij als ongedierte dat over de grond scharrelt. Het is opgetekend in de boeken over de levens van heiligen, dat zij tijdens hun vooruitgang werden gevangen in de overwaardering van middelen en oorzaken. Een heilige hoorde daarbij deze stem:
'Geef uw voorzorgen op, u hieraan begeven veroorzaakt de ondergang.
Vertrouw uw zaken aan Ons toe want Wij denken beter aan U dan dat gij zelf doet.’
Volledig toevertrouwen van de eigen zaken aan God, is een heldendaad die enkel kan verricht worden door hen die tussen de mensen wonen en dan hun relatie met God versterken.
De noodzakelijke maatregelen nemen, of de voorbereidingen vervullen om een zeker resultaat te bekomen, zonder hieraan een zeker creatief effect te hechten, kan betekenen: Tawakkul voor iedereen en taslim voor hen die ontwaakt zijn in de onzichtbare dimensies der dingen en tafwiz en thiqa voor hen die de echte vrede en rust in het hart hebben gevonden. Hoe mooi is het volgende gezegde over Gods Boodschapper, vzmh, die het uitoefenen van 2 inspanningen combineert en tawakkul en tafwiz:
'Indien gij in staat zoudt zijn op God te betrouwen, zoals echte trouw op Hem van U vraagt, Dan zou Hij u voorzien zoals Hij de vogels voorziet die hongerig het nest verlaten in de ochtend en 's avonds voldaan terugkeren.(Tirmidhi, Zuhd, 33 / Ibn Maja, Zuhd, 14 / Musnad, 1.30)
Deze Profetische Traditie houdt verschillende waarheden in voor personen van verschillende spirituele rangorde. Wat het voor de gewone mensen betekent wordt door Mawlana uitgedrukt:
'Zelfs als betrouwen op God een gids is, dan is het vervullen der voorbereidingen een praktijk van de Profeet.
Hij antwoordde een Bedouin luidop, die hem een vraag stelde :
'Bind eerst uw kameel vast en betrouw dan op God.'
Dit is de betekenis van wat in het volgende vers wordt uitgedrukt :
'Op God, laat de betrouwbare betrouwen.' (S14, A12).
Wat diegenen die hun leven leiden op een puur spiritueel niveau, hiervan begrijpen is het volgende: Een perfect bewustzijn van hun hulpeloosheid en zwakheid voor God, doet hen helemaal in Gods Kracht en Sterkte betrouwen, zij vertrouwen helemaal en worden als een dood lichaam in de handen van de wasser der doden. Het volgende Vers duidt hierop: 'Leg je vertrouwen in God, als gij echte gelovigen zijt.' (S5, A23)
En zij, die rond de toppen der zelfopheffing in God vliegen, en 'bestaan in God': zelfs al zouden ze, zoals de Profeet Abraham, vzmh, in het vuur worden gegooid, zeggen: 'God voorziet alles voor mij.' (S39, A38). Zij vertrouwen hun zaken helemaal aan Hem toe. Het volstaat voor hen dat de Almachtige God weet in wat voor toestand zij zijn. We kunnen deze hoogste graad van Tafwiz ook zien in de Boodschapper van God, vzmh. Toen de voeten van hun vervolgers te zien waren vanuit de grot waar ze zich verscholen tijdens hun verbanning naar Medina, wanhoopte de Profeet, vzmh, niet. Hij vertrouwde helemaal op God en sprak tot zijn vriend, Abu Bakr, terwijl de stemmen der vijanden tot in de grot weerklonken: 'Wees niet bevreesd, waarlijk God is onze Redder' (S9, A40). Hierop wordt ook gezinspeeld in het volgende Vers : 'Wie op god vertrouwd, zal door Hem worden voorzien van redding' (S65, A3).
Tafwiz en thiqa zijn de hoogste graden van vertrouwen in God. Wie deze graden hebben bereikt, leven in absolute onderworpenheid aan al Gods bevelen, niet alleen met hun verstand, logica en geloof, maar ook met hun uitwendige en inwendige gevoelens en worden 'gepolijste spiegels' waarin Gods Namen, Kenmerken en daden worden weerspiegeld. Dit zijn enkele tekens van deze graden :
- Zij zien voorzorgen te nemen in Gods voorbestemming en vinden vrede.
- Zij zien hun wilskracht als een zwakke schaduw van de Goddelijke Wil en richten zich ernaar.
- Zij zijn verheugd over Gods behandeling, zij het in Gunst of in Woede en aanvaarden alles wat met hen gebeurd door Gods Wil.
De schrijver der 'Minhaj' beschrijft deze mate van tafwiz als volgt :
'Ik vertrouwde al mijn zaken aan de Dierbare toe, of Hij mij laat leven of sterven.'
De volgende woorden van Wassil van Andarum zijn ook zeer toepasselijk :
'Wat voorbestemd was zal zeker gebeuren, dus vertrouw uw zaken toe aan God, wees niet bedroefd en lijdt geen pijn.'
Een der mooiste uitspraken over tafwiz is van Ibrahim Haqqi, de beginverzen van zijn 'Tafwiznala' (Beschrijving van tafwiz), en luiden als volgt :
God verandert het kwade in goed, denk nooit dat God andersom handelt.
Wie Hem kent bekijkt bewonderend Zijn daden.
Laat ons kijken wat onze Meester doet,
Hij voert alles goed uit.
Leg je vertrouwen in God, de Waarheid, en draag Hem je daden op, zodat je vrede zult vinden.
Wees geduldig en aanvaardt, wat Hij ook doet.
Laat ons kijken wat onze Meester doet,
Hij voert alles goed uit.
- Aangemaakt op .