Jadhb en injidhab (aantrekking en Gods aantrekking voelen)

In de taal van het Sufisme, is jadhb of jadhba (aantrekking) de aantrekking van een dienaar tot God door Hemzelf, en daardoor gezuiverd van menselijke fouten in spirituele verheffing en het voorzien worden van Goddelijke Kenmerken of verheven morele ideeën die in de Qur'an worden uitgelegd. Het betekent ook het voelen en duidelijk waarnemen van de uitingen van de Goddelijke Majesteit en Eenheid. Een gezuiverde ziel die in staat is om deze uitingen te ontvangen, geeft zichzelf over aan de getijden die uitgaan van de sferen die voorbij het materiële liggen. Zoals een bekwame zwemmer, zwemt hij in de extasen van diepe onderworpenheid aan God zonder vrees noch angst.

Als jadhba betekent, dat de mens door een gezegende krachtverbinding met zijn essentie, wordt getrokken in de richting van het doel van zijn schepping, naar het punt dat is aangeduid door de hand van zijn echte, oorspronkelijke natuur, dan is injidhab de vrije aanvaarding door zijn wil, van de uitnodiging die naar de geest werd gestuurd.

Aantrekking is zo een grote Goddelijke gunst, dat het niet kan bekomen worden met gewone middelen of door gewone oorzaken. Het is God Zelf Die aan zijn dienaar met een zuiver hart, zowel de aantrekking schenkt als het vermogen om deze te ontvangen. 'Dit is de Genade van God, Hij kent dit toe aan wie Hij wil.' (S57, A21) Deze toekenning gebeurt in één enkel samengevat moment. Dit moment bevat vele tijdsdelen die gevuld zijn met de gebeurtenissen in deze delen. God vat dit samen in één enkele stap naar Hem, deze stap heeft de mogelijkheden om de tuinen van het Paradijs te bereiken en voorziet een oogwenk met het vermogen om koolstof in diamant om te zetten.

Grote afstanden die onmogelijk lijken om door mensen te worden overbrugd, met hun eigen menselijke wil en kracht, worden in één ogenblik overbrugd door Gods aantrekking en hoge bergtoppen worden bereikt door Gods verheffing. Deze mogelijkheid wordt aangeduid in het volgende, gezegende gezegde: ‘Eén enkel moment van Gods aantrekking is evenwaardig tot de nabijheid van God dan alles wat door goede daden wordt verworven door zowel mensen als jinn's.’ (Ajluni, Kashf al-Khafa', 1.332).

Zij die in hun geesten de mysteries van het geloof voelen, passen Islam en perfecte goedheid en toewijding toe doorheen Gods aantrekking. Zij worden 'de volgelingen van de weg van Uways' genoemd. Zoals Uways al -Qarani, de grootste der Moslim heiligen die leefde in de eerste eeuw der Islam. Zij werden rechtstreeks door God of de Profeet onderwezen, zonder enige andere leraar of gids nodig te hebben. Omdat zij zichzelf voortdurend aangetrokken voelden tot God, door God Zelf, leefden zij in voortdurende extasen en verbazingen door wat zij aanschouwden aan Goddelijke uitingen en waarheden.

Het lijkt soms dat er een cirkel van deugd bestaat tussen aantrekking en regelmatig eerbetoon en strengheid voor zichzelf. Een reiziger op het Pad naar de Waarheid wordt begunstigd door aantrekking, in evenredigheid tot de graad van zijn eerbetoon en zijn strengheden. In die mate wordt hij door God ook aangetrokken. Zolang hij handelt in overeenstemming met de principes der Shari'a verlengt deze cirkel der deugd zich. Als hij zich daarentegen verwijdert van het licht van Mohammed, vzmh, begint hij gemakzuchtig en vrij gedrag te vertonen in zijn relatie met God en besteedt niet genoeg zorg aan zijn religieuze plichten.

Aantrekking is, op de eerste plaats, een vermogen en een Goddelijke gave die op voorhand wordt gegeven. Zonder dit kan een reiziger op het Pad naar de Waarheid geen aantrekking bekomen en al evenmin zichzelf aangetrokken voelen door strengheid, eredienst of zelfzuivering te beoefenen. Hij kan evenmin de golven der aantrekking onderscheiden -of worden aangetrokken- aan de oppervlakte van het universum, die worden veroorzaakt door de lichten die komen van de Goddelijke Naam: de Al-Beminnende. Het zal juist zijn om te zeggen dat een dergelijke ruwe mens niets heeft dat het waard is om als spiritualiteit te worden beschouwd.

'Waarom zou mijn gids bekommerd om mij zijn, tenzij ik de aantrekking der liefde heb? Waarom zou hij bekommerd zijn om mij, tenzij ik inspiratie van God krijg?'

Het lijkt soms dat een mens die aantrekking kent, zichzelf ondergedompeld vindt in de overvloedige geschenken die van God komen en dat alles wat niet tot Zijn uitingen behoort, uit zijn gezichtsveld verdwijnt. Hij is niet meer bekommerd, noch om de wereld, noch om het Hiernamaals. Dit wordt uitgedrukt in het volgende vers:

'Ik ben, door mijn natuur, zo aangetrokken tot de bulderende vloed van de zee, dat ik mij omspoeld voel door de overvloedige geschenken van God.'

Hij ziet zichzelf en alle andere dingen als bedwelmd door de aantrekking van de Heilige Aantrekkelijke Zijnde. Elk ding is bedwelmd door de wijn van de liefde voor God en de aantrekking van deze liefde. Hemellichamen zijn bedwelmd en de engelen zijn dat ook. Hemelen zijn bedwelmd en de aarde is dat ook. Elementen zijn bedwelmd en ook de planten, dieren, menselijke wezens en al het andere geschapene.’ (Said Nursi, 'De Woorden' Izmir, 1997, P. 346)

Er zijn twee soorten aantrekkingen. De ene wordt inwendig gevoeld en wie dit voelt, toont het niet. Hij bemint God en voelt grote tevredenheid met, en heeft genoegen in, het vervullen van Zijn bevelen. Hij voelt zich voortdurend aangetrokken tot de bron van een groter genot.

De andere soort aantrekking is wél uitwendig en duidelijk. Wie deze aantrekking voelt kan dit onmogelijk niet laten merken maar toont zich extatisch. Zich aangetrokken voelend tot God met een voortdurend toenemende kracht, leeft hij extatisch, in uitbundige vreugde en groot geluk. Zij die zich niet bewust zijn van het bestaan van een dergelijk niveau van spirituele verheffing, denken dat hij gek is. Om deze graad van extase uit te drukken zijn de volgende verzen van 'Abd al-Aziz Majdi Effendi zeer verduidelijkend:

'Er is een soort waanzin die aantrekking wordt genoemd en die een echte overwinning is, door deze waanzin worden verheven en grote mysteries bereikt.'

Deze aantrekking kan uiterlijk op waanzin lijken in sommige opzichten, het is nochtans erg verschillend. Het kan soms lijken dat een extatische mens, die ronddraait in de golven van aantrekking, sommige van zijn waarnemingsvermogens verliest en tekenen van waanzin vertoont. Hij begint zich te gedragen op een manier die onverenigbaar is met het gezond verstand en de normen van de Shari'a. Maar meestal overschrijdt een extatische mens de normale menselijke normen in alle zintuigen of krachten van waarneming in die mate, dat hij in het licht der Sunna reist, in de sferen waar het verstand en andere capaciteiten en zintuigen van gewone mensen niet kunnen reiken. Zij die hem zien denken dat hij gek is.

Reizen in spirituele sferen voorbij het bereik en de kracht van de normale criteria van intellect of rede, door deze kracht en andere zintuigen te gebruiken, samen met de hulp van God, is iets totaal anders dan waanzin. Want waanzin is een mentale ziekte en betekent een tekortkoming tegenover de normale standaarden van intellect of rede.