Mahabba (liefde)

Dit betekent: dol zijn op, tederheid en zachtaardigheid en neigen naar. Als liefde alle gevoelens van de mens aanraakt en inneemt wordt het passie genoemd en als het zo diep en onweerstaanbaar wordt dat het brandt van verlangen van eenheid, dan is het voorkeur en enthousiasme. Liefde werd door de Sufi's gedefinieerd als de relatie van het hart met de Waarlijk Geliefde Ene of het onweerstaanbaar verlangen naar Hem. Of trachten met Zijn wensen of bevelen in overeenstemming te komen in alle daden en gedachten, of vervoerd worden en bedwelmd zonder 'nuchterheid' tot op het moment der eenheid. Al deze definities kunnen worden samengevat als 'staan' in de aanwezigheid van God en bevrijdt zijn van alle tijdelijke relaties en zorgen.

Echte liefde betekent dat een minnaar zich helemaal op de Geliefde richt en voortdurend inwendig bij Hem is. Dat hij voortdurend Hem voelt en vrij is van alle andere wensen en verlangens. Het hart van degene die deze graad van liefde heeft slaat voortdurend met een nieuwe achting voor de Geliefde op elk moment. Zijn verbeelding reist voortdurend in Zijn mysterieus klimaat. Zijn gevoelens ontvangen nieuwe boodschappen van Hem op elk moment en zijn wil neemt vleugels met deze boodschappen en hij verlangt passioneel om Hem te ontmoeten.

Terwijl een minnaar die zichzelf overstijgt met de vleugels van liefde en zijn Heer bereikt op de punten van passie en enthousiasme, zijn verantwoordelijkheden tegenover de Koning van zijn hart uitvoert, is zijn hart op Zijn visie gericht. Zijn natuur is 'verbrand' met de lichten van Goddelijke Grootsheid en verloren in verbazing en bewondering. Met de beker van liefde aan zijn lippen, terwijl de sluiers van het Ongeziene een na een voor zijn ogen worden weggenomen, is hij bedwelmd met de studie van de betekenissen die in stralen van achter deze sluiers komen. Hij is vervoerd met het genot van de taferelen achter de sluiers te bekijken. Hij wandelt door het bevel van God, de Waarheid en stopt eveneens door Zijn bevel. Als hij spreekt, doet hij dat door de inspiratie die van Hem komt, en als hij stil is doet hij dat in Zijn naam. Soms is hij op een reis naar Hem, soms in Zijn gezelschap en soms is hij bezig met Zijn Boodschappen aan anderen mee te delen.

Sommigen hebben liefde bepaald als goede daden en gunsten als Gods liefde wordt bedoeld van Zijn uitstekende dienaars en als gehoorzaamheid, toewijding en onvoorwaardelijke onderwerping als de liefde van een dienaar voor God wordt bedoeld. De volgende verzen van Rabi'a al Adawiya zijn betekenisvol in het uitdrukken van deze betekenis:

'U spreekt over de liefde voor God terwijl u ongehoorzaam zijt; Ik zweer bij mijn leven dat dit iets heel vreemd is, als gij eerlijk waart in uw liefde, zoudt gij Hem gehoorzamen, want een minnaar gehoorzaamt wie hij bemint.'

Liefde is gebaseerd op twee belangrijke zuilen:

De eerste is alles wat door de daden van de minnaar wordt geuit. Een minnaar tracht zich te schikken naar de verlangens van de Beminde.

De tweede verwijst naar de innerlijke wereld van de minnaar, die inwendig zou moeten gesloten zijn voor alles wat niet naar Hem verwijst. Dit is wat waarlijke mensen van God bedoelen als zij spreken over liefde. Volgens hen kan emotionele bekommernis met, of liefde voor, enig soort genot, zelfs spiritueel geen liefde worden genoemd in de echte betekenis. Het is hoogstens een voorstelling van liefde.

Elke minnaar kan niet dezelfde graad van liefde voelen voor de Geliefde. Liefde verschilt afhankelijk van de spirituele en emotionele diepte van de minnaar en de graad van zijn bewustzijn en zorg in zijn gehoorzaamheid aan de Geliefde.

1. De liefde die gevoeld wordt door zij die aan het begin van hun pad staan is nog niet sterk en blijvend. Zij dromen van in staat te zijn van de rang te bereiken van perfecte goedheid en kunnen soms tekens ontvangen van kennis over God. Er zijn momenten dat zij huiveren bij de twinkeling van de 'lichten' die aan hun horizon verschijnen en zij voelen een vage verbazing en bewondering.
2. Zij die een lange weg hebben afgelegd, vliegen in de hemel der liefde naar het hoogste punt. Zij leven in het heldere klimaat der Qur'an als de belichamingen en de voorbeelden van de goede ethiek van de Profeet Mohammed, vzmh. Terwijl zij deze ethiek trachten te vertegenwoordigen, verwachten zij nooit een materiële of spirituele beloning en vragen geen genot. Zelfs op de top van deze heilige vertegenwoordiging, als fruitbomen waarvan de takken doorbuigen door het gewicht van de vruchten, strijken zij hun vleugels in nederigheid en vernoemen steeds de Geliefde. Als zij dooreen geschud worden door een fout of een vergissing, dan wijzen zij zichzelf streng terecht en vechten met hun ego.
3. Zij die het verst gevorderd zijn in liefde voor God zijn als de 'regenwolken' in de 'hemel' der Islam. Zij voelen dat ze door Hem bestaan en leven met Hem, zij zien en ademen door Hem. In een nooit-eindigende, nooit-rustende cyclus, zijn zij vervuld met de pijnen der scheiding (van Hem) en het verlangen om Hem te ontmoeten. Als zij verlost of leeggemaakt zijn, bestijgen ze een licht en dalen af naar de aarde om de hele schepping te omhelzen van levende en onbezielde wezens.

In om het even welke graad van liefde een gelovige zich bevindt; als die zich naar God keert met diepe verlangens in het hart en een eerlijk enthousiasme, dan zal hij zijn beloning verkrijgen overeenkomstig de diepte van zijn gevoelens en de betrokkenheid bij Hem. De eerste van de drie groepen die hierboven werden vermeld, verkrijgen speciale gunsten en genade, terwijl de leden van de tweede groep de horizon bereiken van het waarnemen van de Kenmerken van de Gratie en de Majesteit, vrij van karaktergebreken. De leden van de derde groep zijn verlicht door de Lichten van Zijn Wezen en zijn ontwaakt in de realiteit van de dingen, in aanraking gekomen met de dimensies van het bestaan voorbij de sluiers. Dwz. de Almachtige toont de lichten van Zijn Grootsheid om de kenmerken op te branden van degenen die Hij bemint. Hun lichamelijkheid wordt opgeheven en zij worden verheven tot in de sfeer der Goddelijke Kenmerken zoals het Al-Ziende en het Al-Horende. Hij ontwaakt hen helemaal tot de kennis dat zij arm zijn, op zichzelf geworpen en hulpeloos in Gods aanschijn.

Hij vult hun harten met de lichten van het bestaan van het Goddelijke Zijn.

Een minnaar met een dergelijke mate van liefde, die met zoveel Goddelijke gunsten is bedeeld, bereikt een eeuwig leven dat niet kan worden beschreven in termen van bestaan noch niet-bestaan. Een ijzeren staaf wordt in het vuur gehouden en dan gezien als een staaf van vuur. Zo kan een gelovige evenmin in staat zijn om het Goddelijke Zijn en de Kenmerken te onderscheiden en dus de gevoelens en ervaringen uit te drukken in de termen die worden in verband gebracht met valse concepten als 'belichaming' en 'vereniging' (met God). Wat in dergelijke omstandigheden steeds moet beschouwd worden zijn de gevestigde regels en methodes van de Sunna. De uitdrukkingen die door mensen van een diepe spiritualiteit worden geuit, als zij in liefde voor God zijn verloren en 'verdwaasd', kunnen niet gebruikt worden als maatstaven om hen te oordelen. Anders zouden we jaloersheid en vijandigheid kunnen voelen tegenover dergelijke vrienden van God die voortdurend de gunst van het 'gezelschap' van God hebben. Gezelschap overeenkomstig de Profetische Hadith die zegt: 'Een man is bij hem die hij bemint.' (Tirmidhi, Zuhd, 50) Ook zoals uitgelegd in de Hadith Qudsi: 'Wie een vijand wordt van Mijn vrienden, verklaart de oorlog aan Mij.' (Bukhari, Riqaq, 38) Vijandigheid leidt tot oorlog met God de Almachtige.