Sabr (geduld)

Dit betekent letterlijk taaiheid en het volhouden van pijn, lijden en moeilijkheden en het tonen van weerstand tegen deze problemen. Ook kalm met problemen omgaan. Geduld is een der belangrijkste daden van het hart die door God in de Qur'an worden vermeld in zijn vele aspecten. Omwille van zijn belang, wordt geduld beschouwd als de helft van het religieuze leven en dankbaarheid als de andere helft.

De Qur'an beveelt geduld aan als taak op zich in vele verzen, zoals: 'Zoek hulp in geduld en gebed' (S2, A45) en 'Hou vol, wedijver met elkaar in taaiheid' (S3, A200). De Qur'an verbiedt ook de tegenovergestelde daden in verzen zoals: 'Wees niet overhaast in uw aanpak van de ongelovigen' (S46, A35) en ook 'Als gij de ongelovigen in het gevecht ontmoet, keer hen dan niet de rug toe' (S8, A15). In vele Qur'an verzen prijst God de geduldigen, verklaart dat hij hen bemint of vermeldt de onderscheidingen die Hij aan hen toekent. Zoals in het volgende vers: ' De geduldigen en de taaien, de waarheidlievenden en de trouwen...' en 'God houdt van de geduldigen' en ' waarlijk, God is met de geduldigen ' (S13, A7), (S3, A146), (S2, A153)

De Qur'an vermeldt geduld vanuit nog vele andere oogpunten of met betrekking tot vele andere aspecten. Bijvoorbeeld in het vers: 'Als gij geduldig volhoudt, dan is dit inderdaad beter voor de geduldigen ' (S16, A126), wordt geduld aangeraden als een verkiesbare weg in het omgaan met ongelovigen, bij het bekendmaken van Gods Boodschap aan hen. In het volgende vers, 'Wij zullen zeker geven aan hen die geduldig zijn. Zij zullen hun beloning ontvangen voor de beste van hun prestaties.' (S16, A96), worden de geduldigen getroost met de beste beloning in het Hiernamaals. In het volgende vers, (S3, A125) wordt de gelovigen hulp beloofd door God in ruil voor geduld; 'Als gij geduld hebt en uzelf tegen het kwaad behoedt en tegen ongehoorzaamheid, dan zal God u 5000 engelen ter hulp sturen, met opvallende tekens, als gij plotseling wordt aangevallen.'.

Hoe belangrijk is het volgende gezegde van de meester der mensheid, betreffende het geduld en de dankbaarheid: 'Wat een speciale zaak is die van de gelovige! Want het is steeds in zijn voordeel, en dit is speciaal, alleen voor de gelovige. Als iets goeds gebeurt met hem, dan dankt hij God en dit is in zijn voordeel. Als iets ongunstigs gebeurt met hem, houdt hij vol. Dit is eveneens in zijn voordeel.' (Muslim, Zuhd, 64)

Betreffende de zaken die geduld vragen, kan geduld worden ingedeeld in de volgende categorieën :

1. De moeilijkheden verdragen van de plicht, dienaar te zijn van God en volharding in het uitvoeren van regelmatige aanbiddingen op de juiste tijdstippen.
2. Weerstand bieden aan de verleidingen van het lichamelijke zelf en van Satan, om zonden te begaan.
3. De hemelse en aardse rampen ondergaan, ook het onderwerpen aan Goddelijke voorschriften.
4. Taaiheid in het volgen van het juiste pad zonder enige afwijking in het zicht van aardse genoegens.
5. Geen ongeduld laten blijken in het realiseren van hoop en plannen die een zekere tijd nodig hebben om gerealiseerd te worden.

Betreffende de graden, kan geduld in 6 categorieën worden ingedeeld :

• Geduld tonen voor de zaak van God.
• Geduld tonen en dit aan God toeschrijven, dat wil zeggen, overtuigd zijn dat het God is Die iemand toestaat om geduld te tonen.
• Volhouden, zonder enig ongeduld te laten merken, in de confrontatie met alles wat God ons toestuurt, van Zijn Gratie of van Zijn Woede. Bedenken dat wat ook komt, er is steeds wijsheid in Gods geschenk.
• Aanvaarden, met dezelfde graad van gelijkmoedigheid, wat iemand overkomt in het pad van God, of het nu goed is of slecht;
• Geduld tonen en aan anderen de mysteries niet onthullen van de spirituele plaats die werd bereikt en de nabijheid met God bewaren.
• Vastberadenheid om de plichten te vervullen om Gods Boodschap mee te delen aan mensen ondanks het uiterste, ondraaglijk verlangen om te sterven en God te ontmoeten.

Er zijn nog enkele andere definities van geduld, Bijvoorbeeld, volgens sommigen is het: bewaren van de juiste houding bij de tegenslagen die kunnen gebeuren. Ook: voortdurend standvastig zijn bij allerlei gebeurtenissen zonder enig teken van verzwakking te tonen. Ook: het leven zonder toe te geven aan de eigen lichamelijke verlangens en de impulsen van het eigen karakter. Er zijn er nog anderen die geduld beschouwen als het aanvaarden van de geboden der Qur'an en de Sunna, als een soort uitnodiging tot het Paradijs. En nog anderen die het beschouwen als de opoffering van alles, zelfs de eigen ziel, zelfs geliefden, voor de zaak van de Ware Geliefde Ene.

De uitleggers der Qur'an, die meestal geïnteresseerd waren in de esoterische en de geheime betekenissen van de verzen, hebben de volgende commentaar geleverd op het vers: 'Verdraag, hou vol en wedijver met elkaar in taaiheid, en zet uw relatie met God verder.'

Wees taai in het uitvoeren van uw religieuze plichten en onderga alle onaangename dingen die u overkomen. Hou uw liefde voor God vol en verlang om Hem te ontmoeten. Of, wees vasthoudend in het vervullen van al uw verantwoordelijkheden voor de zaak van God en om Hem welgevallig te zijn. Verdraag de moeilijkheid om steeds bewust te zijn van Zijn voortdurend toezicht over u en het voelen van Zijn Alomtegenwoordigheid. Wees ook taai in het volgen van het Juiste Pad, zonder enige afwijking, zelfs als Goddelijke Gaven over u worden uitgestort. Wees vastbesloten om alle moeilijkheden te verdragen, alle tegenslagen en behoudt uw verbinding en hechting met God, wat er ook met u gebeurt.

Een andere benadering van geduld is dat men alles wat in het universum is, en erin gebeurt, moet toekennen aan God Almachtig. Terwijl je dankbaar bent voor alle dingen en gebeurtenissen die aangenaam zijn, antwoordt op schijnbaar onaangename gebeurtenissen of dingen, met gelijkmoedigheid. Beschouw het niet als een aanklacht tegen God en de Goddelijke Bestemming dat een man voor God zijn last afwerpt in het zicht van tegenslagen en beproevingen die hij niet aankan. Deze onvervulbare verantwoordelijkheden of de zondepoelen waarin hij bang is te vallen, doen hem Gods hulp vragen en in God schuilen. Eerder dan een klacht of verwerping of gejammer is deze houding, volgens de bedoeling van de mens een smeekbede, een onderhoud met God en het vertrouwen in Hem en onderwerpen aan Hem.

De kreet van de Profeet Job tot God: 'Echte tegenslag, ziekte en beproeving hebben mij in hun greep. Maar Gij zijt de Meest Genadevolle der Genadevollen.' (S21, A83) en het kermen van de Profeet Jacob, vzmh, 'Ik klaag alleen over mijn droefheid en verdriet bij God' (S12, A86), zijn smeekbeden of verklaringen om Gods Genade af te smeken. De Almachtige God prees Job, vzmh, omdat hij een schitterende dienaar was, die zich onderscheidde met geduld en smeekbeden: 'Wij beoordeelden hem als geduldig, wat een schitterende dienaar! Waarlijk, hij wendde zich steeds tot God met smeekbeden.' (S38, A44)

Het is een der meest kenmerkende karaktertrekken van de Profeten en heiligen dat zij allen de belichaming zijn van geduld in al zijn aspecten en graden en dit zonder enige afwijking van hun uiterste toewijding aan God. Zij deden hun best om Gods Boodschap aan mensen mee te delen, en tegenslagen en moeilijkheden te verdragen die deze opdracht met zich meebracht.

Het is de glorie van de mensheid, die een genade voor de hele schepping is, vzmh, die verklaarde: 'Tussen de mensen zijn het de Profeten die getroffen worden door de verschrikkelijkste tegenslagen. Dan volgen anderen, in overeenstemming met de graad van hun geloof.' (Tirmidhi, Zuhd, 56 / Ibn Maja, Fitan, 23, / Darimi, Riqaq, 62)

Geduld is zowel een essentieel kenmerk van de meest gevorderden in het geloof, spiritualiteit, nabijheid tot God en het leiden van anderen tot de waarheid, en de krachtbron van hen die langs de weg naar het eindpunt gaan. Omdat de verst gevorderden ook het meest worden beproefd, zijn zij elk een perfecte belichaming van alle aspecten of soorten van geduld die de prijs betalen van de rang die aan hen is toegekend. Als de voorbestemden tot vooruitgang naar dit eindpunt de afstanden afleggen door alles te verdragen wat hen overkomt, leggen anderen deze afstanden af door verschillende en herhaalde daden van aanbidding. Wat betreft Gods Boodschapper, vzmh, hij zegt: ' Als de Almachtige God een van zijn dienaren heeft voorbestemd tot een rang of positie die niet kan worden bereikt door zijn religieuze daden, dan doet Hij hem lijden aan zijn eigen ego en doet zijn familie lijden. God voorziet hem met geduld zodat hij al zijn tegenslagen kan verwerken. Hij verheft hem door geduld tot de rang waartoe hij is voorbestemd.' (Ibn Hibban, Sunan, 4.248 / Kanz al-Ummal, vol. 3, hadith nr.6822)

Voor deze reden, zijn de tegenslagen die iemand moet verwerken en de moeilijkheden bij het vervullen van verantwoordelijkheden, en de druk der zonden, een mogelijke bron van genade en het is door geduld dat deze genade kan worden aangetrokken. Iemand die dergelijke moeilijkheden heeft ondergaan moet zijn lasten niet afwerpen voor iemand anders. Hoe mooi heeft Fuduli dit verwoordt:

'Gij zegt dat gij een minnaar zijt, klaag dan niet over de droefheid der liefde. Als gij klaagt, laat anderen dan uw pijn niet kennen.'

Een reiziger op het pad van God zou moeten weten hoe te branden en te koken van liefde en hoe verteert te worden door pijn maar zonder anderen hiervan in te lichten door te klagen. Zelfs als hij verpletterd is onder moeilijkheden en verantwoordelijkheden, zwaar als bergen, mag hij zijn last niet afwerpen voor anderen, bij wijze van klacht.

In zijn 'Mathnawi', somt Mawlana de graden van dit geduld als volgt op:

“Om in het onderhoud van mensen te kunnen voorzien, - een kracht voor zijn knieën, een 'licht' voor zijn ogen en een grondstof voor zijn levensonderhoud - moet een tarwekorrel in de boezem der aarde worden begraven, hierin kiemen, en groeien om in de lucht tevoorschijn te komen. De tarwe-aar wordt gevormd na een harde strijd met de aarden en de omringende omstandigheden. Dan moet het worden geoogst en van kaf ontdaan, gemalen in een molen en vervolgens gekneed en gebakken in een oven. Tenslotte door tanden gekauwd, in de maag gebracht en verteerd.”

In overeenkomst hiermee moet een mens om ware menselijkheid te bereiken, worden 'gezeefd' of 'gedistilleerd', vele malen na elkaar en dan zijn echte natuur ontdekken. Anders is het voor hem niet mogelijk om zijn mogelijkheden tot echte menselijkheid te ontwikkelen.

Het wordt van Gods dienaar verwacht van te lijden en van een aloë plant om te branden.
(aloë:houtsoort)

Geduld is een essentiële en belangrijke dimensie van dienstbaarheid aan God en het wordt bekroond door de gelijkmoedigheid tegenover alles wat God voor de mens heeft bestemd. Deze gelijkmoedigheid is de hoogste spirituele rang in het zicht van God.