Jetesa e planizuar dhe e principializuar
Eshtë shumë me rëndësi që, qysh në krye, të mund ta shohim dhe vlerësojmë jetën tonë si një katalog principesh dhe ta jetojmë atë si të tillë. Po, të mund të themi: "Këtë vit e kam bërë plan kështu, vitin tjetër, kështu, vitin më pas, kështu", etj. Kur të mund të themi kështu, do të përballemi vazhdimisht me një sërë të njohurash të projektuara e të planizuara, do të vendosim me lehtësi dhe kurrsesi s'do të biem në hutim. Por po të mos kemi një sërë principesh dhe planesh për të ardhmen, duhet të bëhemi gati që qysh nesër, të hutuar, të zvarrisemi nëpër një grumbull të panjohurash. Mendoni sikur ky grumbull të panjohurash t'ju bjerë menjëherë përsipër. Ka shumë mundësi që do t'u bini gjunjëve me pëllëmbë e do të rënkoni me dëshpërim. Kurse për të gjitha këto duhet të keni vendosur ende pa dalë në shesh.
Tani, duke dalë mbi sipërfaqen e të gjitha këtyre gjërave, le t'i hedhim një vështrim gjendjes së botës islame prej një miliard e gjysëm. Dhe shohim se janë kah digjen bashkë në të njëjtin oxhak dhe në të njëjtin zjarr me flakët gjer në qiell edhe ati, edhe biri dhe se të dy e shohin njëri-tjetrin në indiferentizëm dhe moskokëçarje të plotë. Ndërsa një komb apo disa kombe janë kah zhyten, me sytë çelë e duke e parë njëri-tjetrin, në të njëjtin llum, ata që vijnë nga pas, krejt si një turmë e verbër, janë kah zhyten, pa parë majtas e djathtas, po aty dhe janë kah ecin drejt mjerimit duke mbetur në mendjet si një kujtim i padëshiruar...
Me atë shprehjen e tij lakonike, Profeti ynë (s.a.s.) na tërheq vëmendjen dhe na paralajmëron kështu: "Do t'u ngjiteni nga pas paraardhësve tuaj duke i ndjekur ata hap pas hapi..." [1]
Nga kjo shprehje e tij mund të nxjerrim paralajmërimin: "Merrni mësim, kini kujdes, ecni sikur të ecnit në truall të minuar dhe tregohuni gjithmonë të matur me frikën se çdo çast mund të përballeni me një shpërthim!"
Le t'i nënvizojmë këto vargje prekëse të të ndjerit M. Akif në përshkrimin e botës islame:
Cipa është zhveshur e ka rënë: kudo një pafytyrësi e tillë...
Ç'fytyra të shëmtuara mbuloka një perde e hollë!
S'ka besë, fjalë të dhënë, amaneti-fjalë pa rëndësi;
Gënjeshtra shkon; tradhtia, duhet; të drejtën s'e njeh njeri.
Zemrat, pa mëshirë; ndjenjat, të ulta; qëllimet, të përvëlojnë;
Kuptimi i dalë nga vështrimet të tjerët i nënvleftëson.
Trutë rrëqethen, o Zot, ç'përmbysje e frikshme ka ngjarë:
As fe ka mbetur, as besim; besimi bërë dhé; feja, gërmadhë!
Krenaritë le të vlojnë, ndërgjegjet të ngecin në belbësi...
Ndërsa ky rrënim moral përparon, s'mbetet pavarësi!
Jo vetëm në një vend, kudo grindje dhe rrënim moral, aq sa edhe ata që janë të shqetësuar prej kësaj, madje, nën ndikimin radioaktiv të tij, të pandjeshëm, duket sikur s'dinë asgjë!
[1] Buhari, I'tisam, 14; Enbija, 50; Muslim, Ilm, 6.
- Publikuar më .