Ένα κίνημα που δημιουργεί τα δικά του πρότυπα

Ένα κίνημα που δημιουργεί τα δικά του πρότυπα

Σ το άρθρο αυτό θα ήθελα να παρουσιάσω ένα μυθικό κατόρθωμα. Το να μιλήσω γι’ αυτό αποτελεί για μένα καθήκον και για τον λόγο αυτό είναι δύσκολο να διαλέξω τις κατάλληλες λέξεις. Αναρωτιέμαι, βεβαίως, αν είναι τελικά δυνατό να περιγράψει κανείς στο στενό πλαίσιο αυτού του άρθρου ένα τόσο σημαντικό κίνημα αναγέννησης, ένα κίνημα που ευημερεί και ανθίζει σε κάθε μέρος του κόσμου. Δεν νομίζω ότι είναι εύκολο. Άλλωστε, όλα όσα γνωρίζω για το θέμα προέρχονται από βίντεο που έχω παρακολουθήσει, ενώ οι μαρτυρίες μου βασίζονται σε ό,τι έχω ακούσει. Τα όρια της πένας μου είναι εκείνα της κατανόησής μου. Επίσης, δεν μπορώ να προσδιορίσω τον χρονικό ορίζοντα των συνεπειών αυτής της αναγέννησης. Πραγματικά, πείτε μου τι θα μπορούσε να ειπωθεί κάτω απ’ αυτές τις συνθήκες. Αυτό που προσπαθώ να κάνω μοιάζει με την προσπάθεια να περιγράψει κανείς, με κάποια πιστότητα, τριαντάφυλλα ή λουλούδια, έχοντας δει μόνο φωτογραφίες τους. Ο στόχος μου, όμως, προσιδιάζει περισσότερο με μία προσπάθεια περιγραφής της σύστασης, του τύπου, του τρόπου ύπαρξης και ανάπτυξης του κάθε τριαντάφυλλου, σε έναν κήπο, κοιτάζοντας απλά τη φωτογραφία ενός ξεραμένου τριαντάφυλλου· ένας κήπος με τριαντάφυλλα ή με λουλούδια είναι αδύνατο να περιγραφεί με αυτό τον τρόπο. Ακόμα κι έτσι, όμως, θεωρώ πως κάποιος οφείλει να μιλήσει γι’ αυτό το φαινόμενο της εποχής μας, με σκοπό την ισχυροποίηση της θέλησης των ανθρώπων των γραμμάτων και της συνείδησης. Αν ορισμένοι άνθρωποι του Θεού αντλήσουν έμπνευση από αυτό το άρθρο, ο σκοπός του, νομίζω, θα έχει επιτευχθεί.

Δεν έχει σημασία ο τρόπος που θα διηγηθεί κανείς αυτό το φαινόμενο, ούτε το ύφος του συγγραφέα, αλλά το γεγονός ότι το αφηγείται. Αν όχι για κάποιο άλλο λόγο, τουλάχιστον για να προσθέσουμε μία υποσημείωση στην ιστορία αυτού του κινήματος και για να δείξουμε έτσι τον σεβασμό μας σε εκείνους τους αφοσιωμένους ανθρώπους που έπραξαν τις γενναίες αυτές πράξεις. Από την άλλη πλευρά, θα αποτελούσε ασέβεια προς τα ευγενή χαρακτηριστικά αυτών των ηρώων, προς τη μεγαλοψυχία και τον αλτρουισμό τους, αν αυτό το ελαφρύ αεράκι, η ζεστή αυτή ατμόσφαιρα, η καινοτόμος σκέψη τους και η βαθιά αγάπη που εκπέμπουν τα απαλά φτερά τους, περιορίζονταν σε μια σύντομη περιγραφή.

Αξίζει κανείς να γράψει γι’ αυτό το φαινόμενο και να τονίσει τη σημασία του. Μερικές δεκάδες παθιασμένοι άνθρωποι ταξίδεψαν προς κάθε κατεύθυνση για το καλό του Θεού, χωρίς να λυγίσουν εξαιτίας των συναισθημάτων ή της νοσταλγίας τους και δίχως να τρομάξουν από λέξεις όπως «ξένοι τόποι» ή «άγνωστα μέρη» κι αυτό μάλιστα σε μια εποχή όπου κανείς δεν μπορούσε να γνωρίζει τι τους περίμενε εκεί που ταξίδευαν. Ήταν αποφασισμένοι, ακλόνητοι στα πιστεύω τους και γεμάτοι αυτοπεποίθηση. Ξεπέρασαν την αγάπη για τη χώρα και τον τόπο τους αντικαθιστώντας τη με την αγάπη για την αποστολή τους. Γνώριζαν, όσο λίγοι, πως ό,τι έκαναν εξυπηρετούσε τους σκοπούς του Θεού. Έζησαν με αυτό τον τρόπο και περπάτησαν ανατολικά και δυτικά λέγοντας:

Εισήλθαμε στο μονοπάτι της αγάπης,
Είμαστε άρρωστοι από αγάπη.
Νιγκάρι[1]

Την πιο ζωντανή περίοδο της ζωής τους, την εποχή που οι επίγειες ηδονές έλκουν με ακαταμάχητη γοητεία τους νέους, όταν το σώμα καταδυναστεύει την καρδιά και το μυαλό, πέταξαν σε κάθε μέρος του κόσμου με τέτοιο πάθος να πετύχουν στην αποστολή τους, που ξεπέρασαν κάθε επιθυμία, κάθε πάθος, κάθε εμμονή. Ο ενθουσιασμός όσων βρίσκονται στην πρώτη γραμμή είχε κατακλύσει την καρδιά τους. Το ταξίδι αυτό δεν είχε καμία σχέση με αυτά των ονειροπαρμένων νεαρών που κάποια άτυχη στιγμή παρασύρονται από λάθος όνειρο, ή αυτά των ερωτοχτυπημένων που αποξενώνονται από τον ίδιο τους τον εαυτό και όλη τους τη ζωή δεν μπορούν ν’ αγγίξουν τον στόχο τους. Η αποστολή των νεαρών αυτών πήγαζε από την καρδιά και βασιζόταν στα συναισθήματα, τη συνείδηση και την αποφασιστικότητα· διέθετε βάθος καλής πίστης και ειλικρίνειας. Θα μπορούσε να πει κανείς ότι τα παραπάνω είναι συνηθισμένες συνέπειες της δυναμικής της πίστης, της ομαλής λειτουργίας του Θεϊκού σχεδίου, της έκφρασης των ιδανικών των πιστών και των προσπαθειών όλων όσοι εγκατέλειψαν τους εαυτούς τους και τα αγαπημένα τους πρόσωπα, για να αναπτύξουν πλήρως τον εσωτερικό τους κόσμο. Όντως, οι άνθρωποι αυτοί ούτε παρεμποδίστηκαν από τις αδυναμίες τους, ούτε υπέκυψαν στα εμπόδια που συνάντησαν μπροστά τους· αντίθετα, περπάτησαν στις τέσσερεις άκρες του κόσμου έχοντας μέσα στην καρδιά τους μονάχα τη χάρη του Θεού και τη φιλοδοξία να Τον συναντήσουν. Περπάτησαν και οι δρόμοι που πέρασαν έγιναν ξακουστοί· οι άγγελοι τούς ενθάρρυναν και, όπως ήταν φυσικό, οι διάβολοι χτυπούσαν τα στήθη τους. Περπάτησαν. Δεν είχαν άλογα, αμάξια, όπλα ή πυρομαχικά. Η πηγή ενέργειάς τους ήταν η ανεξάντλητη πίστη τους και ο ενθουσιασμός στην καρδιά τους που κόχλαζε σαν μάγμα· στον ορίζοντα βρισκόταν η ευτυχία της ανθρωπότητας, η ικανοποίηση, η ευχαρίστηση. Το πεπρωμένο τους ήταν ισάξιο με εκείνο των Συντρόφων του Προφήτη και των μαθητών τους. Σύντομα, με την αγνότητα και την καθαρότητά τους, κατάφεραν να φθάσουν σε ισάξια καλοσύνη τους αγγέλους. Έγιναν πρωταγωνιστές σε θρύλους, που δεν θα σβήσουν ποτέ από τη μνήμη. Μετέφεραν μαζί τους, όπου κι αν βρέθηκαν, αιώνιες ακτίνες φωτός. Άναψαν φωτιές· οι φλόγες, οι στάχτες, ο καπνός της φωτιάς ήταν η ευτυχία. Τα ξόρκια της τυραννίας και του ερέβους διαλύθηκαν. Οι δύσπιστες νυχτερίδες έχασαν τον ύπνο τους, καθώς το σκοτάδι κατέρρεε με βρόντο. Τα ψέματα, οι συκοφαντίες και οι ίντριγκες σταμάτησαν για μία ακόμη φορά. Οι χοντροκομμένες σκέψεις και η μισαλλοδοξία φάνταζαν πλέον μπροστά τους ανυπόφορα υπερφίαλες. Όσο κι αν προσπάθησαν κάποιοι να στήσουν παγίδες στην πίστη και στα ιδανικά αυτών των ανθρώπων, κάθε αντίσταση ήταν μάταιη. Το φως έλαμψε παντού. Το φως της αιωνιότητας έλουσε ολόκληρο τον κόσμο. Είχε έρθει η εποχή των φωτεινών ψυχών. Όσο και αν ο ορίζοντας ήταν ακόμη θολός, η μαγεία του σκοταδιού είχε ήδη διαλυθεί.

Ήταν η στιγμή να μιλήσουν οι φωτεινές ψυχές. Η ανθρωπότητα θα ανακάλυπτε τον εαυτό της και θα καταλάμβανε την πραγματική της θέση στην ιεραρχία της ύπαρξης. Ήταν η γενιά που η ανθρωπότητα περίμενε τόσους αιώνες. Αυτό τους έκανε να υποκλίνονται ακόμη περισσότερο από ταπεινοφροσύνη και ευλάβεια προς τον Θεό και την ανθρωπότητα και να στυλώνουν συνεχώς τα μάτια τους στο πλατύσκαλο του Ελεήμονα, ήσυχα και με πραότητα, περιμένοντας τη στιγμή που το φως θα τους σκεπάσει, καθώς θα προσεύχονται. Όπως και να το δει κανείς, ήταν τα παιδιά του μέλλοντος· το λαμπερό αύριο κουβαλά τα μυστικά τους. Αυτοί οι τυχεροί άνθρωποι, οι απόστολοι της ανάστασης, κρατούσαν τα άνθη της συμφιλίωσης στα χέρια τους και τους στίχους της αδελφοσύνης στα χείλη τους. Οι γλώσσες τους, ακονισμένες περισσότερο και από τα πιο κοφτερά ξίφη, ανατράφηκαν με τους καταρράκτες του Κορανίου και οι λέξεις τους είχαν Θεϊκές διαστάσεις. Λέξεις που, χωρίς να πειράξουν κανέναν, απάλειψαν το σκοτάδι. Μετέφεραν τον ήχο από τα τρεχούμενα νερά του Παραδείσου, χωρίς νοσταλγία και πόθο. Για την ακρίβεια, αυτοί οι άνθρωποι δεν είχαν ανάγκη από χέρια ή γλώσσα. Τα αγνά πρόσωπά τους, που θύμιζαν τον Θεό, όπου κι αν τα συνάντησε κανείς, ήταν τόσο μαγικά που οι λέξεις τρέκλιζαν μπροστά στα νοήματα της ίδιας της συμπεριφοράς τους και οι γλώσσες σιωπούσαν. Οι σκιές τους έκαιγαν τις νυχτοπεταλούδες και το φως τους θάμπωνε όποιον πλησίαζε. Μπορούμε με σιγουριά να πούμε ότι: «Η γλώσσα και οι λέξεις δεν έχουν τίποτα να πουν μπροστά στις πράξεις. Όταν μιλά η συμπεριφορά, υπάρχει ανάγκη για λόγια;» Εκπροσωπούσαν αυτή την αλήθεια. Πάντοτε υπήρχαν πολλών ειδών καλοί άνθρωποι στη Γη, αλλά η συμπεριφορά των ανθρώπων για τους οποίους μιλάμε είναι κάτι εντελώς διαφορετικό. Δεν μπορώ να πω ότι ήταν ξεχωριστοί ή μοναδικοί εξωτερικά, αλλά αν με ρωτούσαν πώς έμοιαζαν, δεν θα μου ήταν εύκολο να τους περιγράψω. Πιθανότατα θα έλεγα: «Μοιάζουν με αγγέλους» και θα σταματούσα εκεί.

Όπου και να βρεθούν αυτές οι λαμπερές ψυχές, μετατρέπουν ξερές ερήμους σε παραδεισένιους κήπους, χάρη στο φως που εκπέμπουν. Κάρβουνο μετατράπηκε σε διαμάντι. Ουσίες φτιαγμένες από λάσπη και πέτρα ανυψώθηκαν στο επίπεδο του χρυσού και του ασημιού. Τώρα, όλοι μιλούν για εκείνους και περιμένουν τις μέρες που υποσχέθηκαν, όταν η αδελφοσύνη, η ανεκτικότητα και η αγάπη θα επικρατήσουν. Σήμερα, μονάχα όσοι μπερδεύουν το σκοτάδι με το φως και περιορίζουν τις ζωές τους στο υλικό βασίλειο μιλούν εναντίον τους. Οι νυχτερίδες φοβούνται. Οι λύκοι και τα τσακάλια δείχνουν τα δόντια τους. Οι ανόητοι δεν έχουν ησυχία. Τα βρίσκω όλα αυτά φυσικά και δεν έχω να πω παρά ότι: «ο καθένας εκδηλώνει τελικά την πραγματική του φύση».

Ό,τι και να συμβεί, και παρά τις προσπάθειες όσων πασχίζουν να σβήσουν το κερί της πίστης, αυτοί οι άνθρωποι, όπου και να πήγαν, φώτισαν τις καρδιές όσων ήταν διψασμένοι για φως, δίδαξαν τα αγνά πνεύματα για αυτό που κρύβεται πίσω από τα φαινόμενα και μίλησαν για πανανθρώπινες αξίες στις αμόλυντες ψυχές.

Ακράδαντα πιστεύω πως, όπως κάποτε στο παρελθόν, ανυπέρβλητα εμπόδια, σε Δύση και Ανατολή, ξεπεράστηκαν χάρη στο Κοράνι και η αγάπη, ο σεβασμός και ο διάλογος εδραιώθηκαν για πάντα, έτσι και σήμερα, με τις προσπάθειες αυτών των τυχερών ανθρώπων, νέο πεδίο συμφωνίας ανοίγεται ανάμεσα στους ανθρώπους, τα έθνη, τις κοινωνίες. Η ανθρωπότητα συνήθιζε κάποτε να σέβεται το έθνος μας, το πάντοτε χαμογελαστό και αισιόδοξο. Γιατί να μην ισχύσει και πάλι αυτό σήμερα; Ένα κύμα αγάπης έχει αρχίσει να ξεχειλίζει σχεδόν σε κάθε μέρος που επισκέπτονται οι φορείς αυτής της αποστολής. Αύρες ευτυχίας και χαράς φυσούν σε όλες τις κατευθύνσεις. Νησίδες ειρήνης, κάστρα αρμονίας και σταθερότητας αρχίζουν να σχηματίζονται παντού γύρω μας.

Ποιος ξέρει, μπορεί στο κοντινό μέλλον, χάρη σε αυτούς τους εθελοντές που αφιερώθηκαν στην προσπάθεια να επιτρέψουν σε άλλους να ζήσουν, το μυαλό και η ψυχή να αγκαλιαστούν ξανά· η συνείδηση και η λογική ν’ αρχίσουν πάλι να συνεργάζονται· η φυσική και η μεταφυσική να σταματήσουν τον ανταγωνισμό μεταξύ τους και να ενώσουν τα βασίλειά τους. Ίσως δοθεί η ευκαιρία σε καθετί να εκφράσει την ομορφιά της δικής του φύσης μέσω της δικής του γλώσσας. Ίσως τότε οι περίπλοκοι νομοθετικοί κανόνες να μοιάζουν εύκολοι και κατανοητοί. Ίσως οι αρχές της δημιουργίας να ανακαλυφθούν ξανά. Οι άνθρωποι θα μετανιώσουν που πολεμούσαν μεταξύ τους χωρίς κανένα λόγο. Η ειρήνη θα βασιλέψει στους δημόσιους χώρους, στην αγορά, τα σχολεία, τα σπίτια και αύρες ευτυχίας θα πνέουν παντού, η αγνότητα των ανθρώπων θα παραμένει ακέραιη, η τιμιότητα θα είναι απαραβίαστη. Οι καρδιές θα τρέφονται με σεβασμό και εκτίμηση, καθώς κανείς δεν θα ζηλεύει κανέναν και για τίποτα. Οι ισχυροί θα συμπεριφέρονται στους αδύ- ναμους δίκαια και έτσι ο αδύναμος και ο φτωχός θα έχουν την ευκαιρία να ζήσουν ανθρώπινα. Κανείς δεν θα συλλαμβάνεται χωρίς επαρκή στοιχεία, καμία κατοικία ή χώρος εργασίας δεν θα δέχεται επίθεση και δεν θα χύνεται το αίμα κανενός. Οι αδύναμοι δεν θα κλαίνε. Όλοι θα λατρεύουν τον Θεό και την ανθρωπότητα. Μόνο τότε, αυτός ο κόσμος, ο οποίος αποτελεί αίθουσα αναμονής για τον Παράδεισο, θα μετατραπεί σε μία Εδέμ, όπου η ζωή θα είναι συναρπαστική.

[1] Σάγιεντ Νιγκάρι: Φημισμένος ποιητής του Αζερμπαϊτζάν. Σημαντικός εκπρόσωπος της μυστικιστικής ποίησης του 19ου αιώνα.

Ο συγγραφέας αφιέρωσε αυτό το άρθρο στους αμέτρητους πρωτοπόρους της εκπαίδευσης, που προσπάθησαν παντού, σε όλο τον κόσμο, να προωθήσουν την ποιοτική εκπαίδευση και την ειρήνη ανάμεσα σε διαφορετικούς λαούς με διαφορετικές κουλτούρες. Σε όλη τη ζωή και την καριέρα του, ο Γκιουλέν κήρυξε τη σημασία της μόρφωσης και ενθάρρυνε το κοινό του στη συμμετοχή και την υποστήριξη εκπαιδευτικών δραστηριοτήτων.