Τα ανθρώπινα δικαιώματα στο Ισλάμ
Το Ισλάμ, ως προς το ζήτημα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, είναι ένα σύστημα ισορροπημένο, ευρύ και οικουμενικό. Με την εξαίρεση εκείνων που πασχίζουν να καταστρέψουν το κράτος ή να ανατρέψουν τη νόμιμη κυβέρνηση ή εκείνων που ηθελημένα έχουν αφαιρέσει τη ζωή κάποιου, το Κοράνι μάς διδάσκει ότι το να αφαιρούμε άδικα τη ζωή ενός ανθρώπου αποτελεί έγκλημα κατά του συνόλου της ανθρωπότητας (Αλ Μάιντα 5:32). Τέτοιου είδους αξιολόγηση της ανθρώπινης ζωής δεν μπορεί να βρεθεί σε καμία άλλη θρησκεία ή σύστημα και τόσο μεγάλη αξία στην ανθρώπινη ζωή δεν έχει δοθεί ποτέ από καμία επιτροπή ή οργανισμό ανθρω πίνων δικαιωμάτων. Το Ισλάμ αντιμετωπίζει τη δολοφονία ενός ανθρώπου σαν να έχουν φονευθεί όλοι οι άνθρωποι, γιατί ο φόνος του ενός επιτρέπει να γίνει αποδεκτή, έστω και για λίγο, η ιδέα ότι οποιοσδήποτε μπορεί να φονευθεί.
Ο γιος του Αδάμ, ο Κάιν, ήταν ο πρώτος άνθρωπος που έχυσε ανθρώπινο αίμα. Αν και τα ονόματά τους δεν αναφέρονται με συ γκεκριμένο τρόπο στο Κοράνι ή τη Σούνα, μαθαίνουμε από προ γενέστερες Γραφές ότι συνέβη μια παρεξήγηση μεταξύ των δυο αδερφών, του Κάιν και του Άβελ, και ότι ο Κάιν σκότωσε άδικα τον Άβελ από ζήλια, γράφοντας έτσι την πρώτη σελίδα αιματοχυσίας στην ανθρώπινη ιστορία. Γι’ αυτό τον λόγο, σε ένα από τα χαντίθ του, ο Αγγελιαφόρος του Θεού λέει:
Κάθε φορά που κάποιος άνθρωπος δολοφονείται άδικα, ένα μέρος της αμαρ τίας του φόνου πιστώνεται στον Κάιν, γιατί ήταν ο πρώτος που άνοιξε τον δρόμο για τους άδικους φόνους στην ανθρωπότητα.[1]
Αυτό το γεγονός αναφέρεται στο Κοράνι, με τον ακόλουθο τρόπο:
Εξήγησέ τους με ειλικρίνεια το περιστατικό των δυο γιων του Αδάμ: Όταν ο καθένας τους πρόσφερε μια θυσία και του ενός έγινε δεκτή, ενώ του άλλου απορρίφθηκε, ο δεύτερος είπε: «Ορκίζομαι ότι, θα σε σκοτώσω». Ο πρώτος είπε: «Ο Θεός κάνει δεκτή τη θυσία μόνο εκείνων που είναι ευσεβείς». Και πρόσθεσε: «Ορκίζομαι ότι ακόμα και αν απλώσεις το χέρι σου να με σκοτώσεις, εγώ δεν θα απλώσω το χέρι μου να σε σκοτώσω. Φοβάμαι τον Θεό, τον Άρχοντα των Κόσμων». (Αλ Μάιντα 5:27-28)
Το συμπέρασμα είναι ότι:
Αν κάποιος σκοτώσει έναν άνθρωπο, εκτός αν επρόκειτο για δολο φόνο ή για κάποιον που έσπερνε τη διχόνοια και τη διαφθορά στη Γη, είναι σαν να σκοτώνει συνολικά όλη την ανθρωπότητα· και αν κάποιος σώσει μια ζωή, είναι σαν να σώζει τη ζωή όλων των ανθρώ πων της γης. (Αλ Μάιντα 5:27-32)
Ο κανόνας αυτός είναι οικουμενικός και διαχρονικός. Ένας άλλος στίχος αναφέρει:
Αν κάποιος σκοτώσει σκόπιμα έναν πιστό, η τιμωρία θα είναι η Κόλαση, για να ζήσει εκεί (για πάντα)· και η οργή και η κατάρα του Θεού θα πέσουν πάνω του (ή πάνω της) και μια φοβερή τιμωρία ετοιμάζεται για αυτόν (ή αυτήν). (Αν Νίσα 4:93)
Σε ένα άλλο χαντίθ, ο Προφήτης λέει: «Όποιος σκοτώνεται υπε ρασπιζόμενος την περιουσία του, είναι μάρτυρας. Όποιος σκοτώ νεται υπερασπιζόμενος το αίμα του (τη ζωή του), είναι μάρτυρας. Όποιος σκοτώνεται υπερασπιζόμενος τη θρησκεία του, είναι μάρ τυρας. Όποιος σκοτώνεται υπερασπιζόμενος την οικογένειά του, εί ναι μάρτυρας»[2]. Όλες οι αξίες που αναφέρονται σε αυτό το χαντίθ, προστατεύονται ως ιδιαίτερα σημαντικές σε όλα τα συστήματα δικαιοσύνης. Στο Ισλάμ, οι βασικές πηγές δικαίου δίνουν μεγάλη σημασία σε αυτά τα δικαιώματα και σε αυτές τις αξίες, θεωρώντας τες «αναντικατάστατες». Από αυτή την άποψη, η ελευθερία της πί στης, η ζωή, η αναπαραγωγή, η ψυχική υγεία και η ατομική ιδιο κτησία είναι θεμελιώδεις ανθρώπινες αξίες και χαίρουν απόλυτης προστασίας. Το Ισλάμ προσεγγίζει τα ανθρώπινα δικαιώματα από την οπτική γωνία αυτών των βασικών κανόνων.
Μόνο το Ισλάμ τιμά την ανθρωπότητα με τον τίτλο «εκπρόσωποι του Θεού». Κανένα άλλο σύστημα ή θρησκεία δεν το κάνει αυτό. Επιπλέον, το Ισλάμ διατυπώνει την αρχή ότι τα πάντα στο σύμπαν και τη Γη δημιουργήθηκαν, από τον Θεό, προς όφελος της ανθρω πότητας και, αν χρησιμοποιηθούν με σωστό τρόπο, θα παραμένουν πάντοτε στην υπηρεσία των ανθρώπων. Μια θρησκεία που δίνει τόσο μεγάλη αξία στους ανθρώπους, πώς θα μπορούσε να παραμε λήσει τα δικαιώματα ακόμη και ενός μόνο ανθρώπου; (Επίσης βλ.: Το Ισλάμ ως μια Θρησκεία Παγκόσμιου Ελέους στο παρόν βιβλίο, σελ. 111).
[1] Μπουχάρι, Ντιγιάτ, 2· Ανμπίγια, 1· Μουσλίμ, Κασάμα, 27.
[2] Τιρμιζί, Ντιγιάτ, 22· Αμπού Νταγούντ, Σούνα, 32.
- Δημιουργήθηκε στις