De Hizmetbeweging en islam
Het is voor mij belangrijk te onderstrepen dat de Hizmet beweginggeen ideologisch gedreven organisatie is. Gülen is tegen het gebruik van religie als politieke ideologie. Het zou verkeerd zijn om de Hizmet bewegingte zien als verwant aan politiek islamisme. De koloniale periode was de bepalende factor die ervoor zorgde dat het islamisme een internationale kwestie werd. Het “oriëntalisme” was een politiek en ideologisch product van het kolonialisme en het richtte zich niet alleen op de moslimwereld, maar op minder ontwikkelde landen in het algemeen. Deze beweging definieerde alle culturen en beschavingen die zich buiten het grondgebied van de westelijke beschavingen bevonden als achterlijk, barbaars en exotisch, als “derde wereld”. Oriëntalisme was een ideologie, voortgebracht in een poging om een culturele transformatie te faciliteren die de politieke, militaire en economische uitbreiding van het Westen zou ondersteunen. In de kern was oriëntalisme dus zowel exploiterend als koloniaal. De islamitische ideologie was daarom ontstaan als een politieke identiteit tegenover exploitatie. De huidige omstandigheden van onze tijd zijn zeker zeer verschillend van die toen het klassieke oriëntalisme en islamisme verschenen.
De huidige internationale crisis en handelingen hebben veel van hun klassieke oriëntalistische grondbeginselen verloren en ontwikkelen zich steeds meer als mensgerichte, ethische en universele waarden. Deze ontwikkeling heeft de islamitische bewegingen in de hele wereld veranderd. Er zijn zonder twijfel nog steeds marginale groepen die handelen vanuit politieke en ideologische belangen. Maar die groepen hebben geen visie en zijn vaak zwak met betrekking tot materiële macht, algemene ondersteuning en ideologische organisatie. Het zou dus verkeerd zijn om alle groeperingen in de moslimwereld te markeren als bewegingen die handelen vanuit politieke belangen en die een directe bedreiging vormen voor de internationale betrekkingen. Dit geldt zeker voor de Gülen-beweging. De meest fundamentele dynamiek van deze beweging betreft hun religieuze, sociale en culturele identiteit, die geheel los staat van enige politieke of ideologische organisatie. Gülen heeft zich gedurende zijn leven altijd ver gehouden van politieke betrokkenheid en heeft nooit politieke doelen gezocht. Hij heeft de voorstelling van de islam als een politieke ideologie nooit onderschreven. Sterker nog, hij heeft onderstreept dat een dergelijke houding een enorme dreiging is voor de boodschap van de islam. Hij heeft zijn mening geuit in zijn openbare uitspraken en zijn boeken.[1]
In tegenstelling tot de meest voorkomende misvatting is de Hizmet bewegingniet slechts een religieuze beweging. Om de Hizmet bewegingechter correct te kunnen beschouwen, moeten we verder kijken dan alleen een analyse als maatschappelijke beweging. Ten eerste is de Hizmet beweginggeen reactionaire beweging en heeft ze geen relatie met het haar wezensvreemde reactionisme. De individuen in het centrum van deze beweging komen uit selecte kringen van de Turkse samenleving. Deze onbaatzuchtig dienende individuen komen uit stedelijke gebieden, zijn hoog geschoold en hebben zich de moderne en hedendaagse waarden eigen gemaakt. Net zo goed als hun doel niet wordt ingegeven door een politieke ideologie, zijn de personen waaruit de Hizmet bewegingbestaat niet reactionair tegen opzichte van de officiële staatsideologieën. Ze handelen niet vanuit het gevoel dat hen iets is ontnomen, zoals in radicale of reactionaire bewegingen. In tegendeel, hun relaties zijn gebaseerd op consensus, dialoog en tolerantie. Hun persoonlijke en sociale contacten zijn gebaseerd op het principe van positief handelen, terwijl ze naar een manier zoeken om de sociale verhoudingen te wijzigen door alternatieven aan te dragen zonder de orde te verstoren, met kracht te vernietigen of het bestaande systeem omver te werpen. Bij hun pogingen om de horizon van bestaande maatschappelijke verhoudingen te verbreden, is het dienen van het individu, de samenleving en de mensheid het algemene ideaal van de Gülen-beweging.
- Aangemaakt op .