Abant Ruhunu Yitirirse

Yıl 1998'in Temmuz ortaları. Yer, doğal güzellikleri ve gölüyle Bolu dağlarının arasına gizlenmiş meşhur Abant. Çoğu ilk defa bir araya gelen bir gurup aydının çabalarıyla kuruldu Abant Platformu. Birbirlerine ilk defa seslendiler, birbirlerini ilk defa dinlediler. Başlangıçta varolan ürkeklik dostluğa, mesafeler anlayışa, sert bakışlar, sürtüşmeler nüktelere, fikri atışmalara, farklılıklar zenginliğe dönüştü kısa zamanda.

1998'den 2006'ya Abant toplantıları sürprizlere açık olarak yol buldu. Her yıl katlanarak büyüdü, içeriği derinleşti, etkisi sınırları aştı. Çok kısa sürede bir gelenek haline geldi ve Abant ruhu ortaya çıktı. 2004'ten itibaren bir ayağı Türkiye'de kalmak şartıyla, öteki ayağıyla Washington'a, Brüksel'e, Paris'e uzandı. Bu hareketlilik ve sabitenin iç içe olması yerelden evrensele, evrenselden yerele dünyada Türk aydınının rolüne işaret ediyordu.

Her şey yolunda giderken geçen yıl Erzurum'da "eğitimi" tartışmak üzere toplanan Abant platformu tarihinin ilk yarasını almıştı.

Medyanın Büyük İlgisi

Paris toplantısında Erzurum yarası sarılmış olarak Abant'a gelinmiş, "Küresel politikalar ve Ortadoğu'nun geleceği" masaya yatırılmıştı. O anda İsrail'li savaş makinelerinin saçtığı ölümlerden derlenen "ölü çocuk fotoğrafları" hafızalara kaydediliyordu. Bu tablo Abant'a dönük beklentileri de yükseltiyordu. Öyle ki son yıllarda medya hiç bu kadar ilgi göstermemişti. Milliyet'ten Metin Münir, Semih İdiz, Sabah'tan Mehmet Atlan, Hürriyet'ten Cengiz Özdemir, Referans'tan Eyüp Can, Eser Karakaş, Star TV'den Nuray Başaran, Lamia Ayhan, Yeni Şafak'tan Yasin Aktay, Mehmet Ocaktan, Zaman'dan Ali Bulaç, Şahin Alpay, Elif Şafak, Nihal Bengisu, Mümtaz er Türköne, Aksiyon'dan Kerim Balcı, Ahmet Taşgetiren, KanalA'dan Alper Tan, Tempo'dan Murat Sabuncu, Tercüman'dan Ömer Lütfü Mete, Osman Özsoy, Star'dan Şeref Oğuz, Mahir Kaynak, Yeni Asya'dan Mustafa Özcan, New Anatolian'den İlnur Çevik, Recep Güvelioğlu, Sunday Times ve Al Ahram'dan Gareth Jenkins, Lemonde'den Sophie Shihab, BBC'den Dorian Peter Jones, Evrensel, Metin Boran...

Katılımcı profilinde Mısır, İsrail, Ürdün, Lübnan, İran, Japonya, Rusya, İngiltere, Fransa, Amerika ve Avusturya'dan gelenler vardı. İki gün boyunca hararetli tartışmalara sahne oldu ve "en zor ikinci Abant" unvanını hak etti. "Bağlayıcılığı olmayan değerlendirme metni" tartışması düşük profilli de olsa toplantıya gölge düşürdü. Sonuç bildirisi yayınlanmayacağı duyurulduğu halde, ateşi yükseltilmiş beklentilerin oluşturduğu kaygılar tertip komitesine hata yaptırdı.

Toplantıdan Sivil Notlar

Mete Tunçay'ın okuduğu değerlendirme metnine Mısır Eski Dışişleri Bakanı Ahmet Maher'in itirazına İsrail'li katılımcılar alkışla destek verdiler.

Abant ruhunun inşasında başrol üstlenen Devlet Bakını Mehmet S Aydın'ın toplantıya katılmaması dikkat çekici bir unsurdu.

Toplantıya katılacağı duyurulduğu halde Dışişleri Bakanı Abdullah Gül gündemin yoğunluğu nedeniyle Abant'a gelemedi. Eski Dışişleri Bakanı Yaşar Yakış ise 2 gün boyunca Abant'tan ayrılmadı.

Şu ana kadar yabancı basında 60'ın üzerinde haber çıktı son Abant toplantısıyla ilgili.

Toplantının en çarpıcı sözünü İsrailli Prof. Dr. Benney Morris söyledi: "Gerçek ile propaganda arasında ince bir çizgi vardır."

Otelin lobisinde her masada bir lobi faaliyeti vardı. Kimisinde kulisler kuruldu, siyaset dizayn edildi, dünya kurtarıldı, kimisinde içeride yarım kalan konuların müzakeresi sürdü, kimisinde de entelektüel sohbetler yapıldı.

Hilmi Güler açılış konuşmasında enerjik bir konuşmayla icraatın içinden yaptı.

Toplantı'da üç tane emekli asker; Atilla Sandıklı, İsmail Soygeniş ve Ümut Kardaş vardı. Bir de Harp akademilerinde öğretim üyesi Gamze Kona.

Müzakereci kadın katılımcıların azlığı dikkat çekiciydi. Kadınlar genellikle eş kontenjanından katılıyorlar Abant toplantılarına.

Ortadoğu'nun tartışıldığı Aban masası bu sene yuvarlak değil köşeliydi. Yuvarlak masa toplantı formatı uygulanmadı.

Ortadoğu'dan Abant'a seneye Kahire ve Lübnan'da toplanalım daveti geldi.

Abant, sözü olanların olduğu gibi kendini göstermek isteyenlerin de amacına ulaştığı önemli bir platformdur. Oradan çıkış yapmak büyük bir ayrıcalık.

İşin özü, Abant'ta yoğun bilgi var, yakınma yok, arayış sürüyor. Sorunların başında çözüm arayan Abant ruhu taşıyıcılarına, geçen yıl ki Erzurum tecrübesi ve son toplantının ardından yayınlanmaya çalışılan "Bağlayıcılığı olmayan değerlendirme metni" üzerinden bir ikaz; Abant Türkiye'nin dünyalı bir platformu bilinciyle ruhunu yitirmeme konusunda daha hassas olmalı.