Dünyanın Acemisi

Boşuna dememişler, 'Zalimler korkak olur,' diye. Afgan kadınlarına, halkına olmadık işkence yapan Taliban'ın ufak ufak kaçmaya başladığı söyleniyor. Kâbil'i terk edenler, karşı tarafa sığınanlar artıyormuş. ABD bunun için saldırıyı geciktiriyor, psikolojik savaş yoluyla Taliban'ın iyice dağılmasını bekliyor olabilir.

Biliyorsunuz, Fethullah Gülen hocaya bağlı olduğu söylenen okullar dünyanın çeşitli yerlerinde eğitim verir. Afganistan'da açılmış olan Türk okulundaki öğretmenlerden birinin izlenimlerini okudum dünkü Zaman gazetesinde, İdris Gürsoy'un köşesinde. Geniş bir özetini vermek istiyorum:

"İnsanlar, günü kurtarma, karınlarını doyurma gayretindeler. Bir avuç buğday için uzun kuyruklar oluşuyor... Nüfusun çoğu yaşlı ve çocuk. Gençler ise savaşlarda hayatını kaybetmişler...

Ya çocuklar? Mağdurlar, mazlumlar, hepsinin ayakları çıplak. Okulumuza gelenler kalem tutmasını bilmiyorlar. Kalemi ucundan değil, tepesinden tutuyorlar. Afgan okulları, camı çerçevesi, altyapısı olmayan vakit geçirme yerleri. Oturacak tek bir sandalye bile yok. Pencerelerden girip çıkıyorlar. Eğitim öğretim sıfır.

Türk okulları ise her yönü ile mükemmele yakındı. Laboratuarlar, kütüphaneler, bilgisayarlar ve eğitime gönül vermiş öğretmenlerle okullar, kısa sürede ülkede ilgi, itibar gördü. Kapatılmadan önce 700 kişinin alınacağı okullar sınavına tam 15 bin öğrenci müracaat etti.

Dostum, ''Çocuklarımız savaşmasın okusunlar'' diye okullara yardımcı oluyordu. Taliban'la problemler başladı. Taliban girdi, okullar bitti. 'Fizik, kimya, biyoloji okursa çocuklar dinsiz olur' mantığı vardı. Onlar için İslamiyet sadece sakal ve sarıktı. Sakalımızın kısalığı problem oluyordu. Bizim yetiştirdiğimiz insan tipine karşıydılar. Oysa bizim okullarımızda Özbek, Türkmen, Peştun çocuklar kavga etmeden okuyorlardı ve savaşı önlemenin tek yolu da eğitimden geçiyordu. Üç yıl, bize Müslüman diye sabrettiler. Ancak bizim Müslümanlığımızı beğenmediler. İmtihan yaptık, karşı çıktılar. Bilim sergisi açtık, halkın ziyaretine izin vermediler. Halk desteği ve başarılı olmamız Taliban'ı rahatsız ediyordu. Bahane aradılar ve buldular, 'Türkçülük yapıyorsunuz,' diye bizi ülkeden çıkardılar. Binlerce öğrenci mağdur edildi.... Afganistan'daki okulların kapatılmasına Türkiye'de neredeyse Taliban kadar sevinenler oldu. Bizi en çok Türk basınında aleyhimize yapılan yayınlar yaraladı."

Gülen cemaatinin okulları çok tartışıldı, olumlu ve olumsuz şeyler söylendi. Pek iyi bilmediğim bir konu olduğu için, işin o boyutuna girmek istemiyorum. Fakat, Afganistan'da eğitim düzeyinin felaket denecek kadar düşük olduğu ortada. 'Ee, savaş var, ama' gerekçesi yeterli değil. Avrupa'da, Vietnam'da, Kore'de savaş ortasında eğitime ara verilmediğini gördük. Bu biraz da kültür ve niyet işi. Üstelik son yedi-sekiz yıldır Afganistan yaygın bir savaş yaşamadı. Ama ülkeyi yönetenlerin kısır dünya görüşleri, genç kuşakların eğitimini de olumsuz yönde etkilemişe benziyor.

Taliban yönetimi kendi ağırlığına dayanamadı, göçtü gitti diyelim. Afganistan'da yeni bir düzen kurmak o kadar zor ki. Etnik bölünmeler, kültürel farklılıklar, yerel düşmanlıklar, etkisini ve cazibesini yitirmiş bir eski Şah yetmiyormuş gibi, bir de eğitimden nasibini almamış, dünyanın acemisi bir nüfus olacak müttefiklerin ellerinde. Allah kolaylık versin.