Rio’da kurban bayramı

Ekim’in ikinci haftasını Brezilya’da geçirdim. Bu ziyareti mümkün kılan, 1995–2003 arasındaki Brezilya başkanlığını yapan Fernando Henrique Cardoso’nun kurduğu vakfın, beni Türkiye’nin iç ve dış politikası üzerine bir konuşma yapmak üzere Sao Paulo’ya davet etmesi oldu.

Cardoso, Brezilya’yı bir piyasa demokrasisi yapan ve böylelikle BRIC (Çin, Hindistan ve Rusya ile birlikte dünyanın en hızla kalkınan) ülkeleri arasına sokan reformların mimarı, sosyolog ve sosyal demokrat lider. Ziyaretin son üç gününü de, Zaman’ın Brezilya temsilciliğinin (yani Hamdullah Öztürk dostumuzun) organizasyonuyla, çok haklı olarak “Dünyanın İncisi, Harika Şehir” olarak anılan Rio de Janeiro’da geçirdim. Anlatacağım o kadar çok şey var ki… Bu yazı sadece bir başlangıç.

Türkiye ve Brezilya, birbirlerinden çok uzak ve olabildiğince farklı iki ülke. Fakat az olmayan ortak tecrübeleri var. Şimdilerde globalleşmenin getirdiği imkanlarla birbirlerini daha yakından tanıma sürecini yaşıyor. Bu tanışmanın öncüleri, muhakkak ki Brezilya’nın bütün dünyaya, bu arada Türkiye’ye gönderdiği futbolcular oldu. Geçen temmuz ayından bu yana her gün saat 9.15’te İstanbul’dan kalkan ve Sao Paulo üzerinden Buenos Aires’e uçan (270 kişilik) koca bir Türk Hava Yolları uçağı, muhakkak ki tanışmanın ikinci önemli aracısı. Geçen yıl Türkiye’ye gelen Brezilyalı turist sayısı 100 bine dayanmış. Vize istenmeyişi nedeniyle Türkiye’den Brezilya’ya gidenlerin sayısını da giderek arttırmakta.

Türkiye ile Brezilya’nın birbirleriyle tanışma sürecinin en etkili ve en derinlikli oyuncusu ise, kuşku yok ki, Fethullah Gülen Hocaefendi’nin telkinleriyle gelişen Hizmet Hareketi. Hareketin Brezilya’daki faaliyetlerini satır başlarıyla şöyle sıralayabilirim: 2007’de açılan özel “Colegio Belo Futuro Internacional” (yani “Uluslararası Güzel Gelecek Koleji”) iki dilde (Portekizce ve İngilizce) öğretim yapıyor; yabancı dil olarak İspanyolca ve Türkçe öğretiyor. 5’i Türk 37 öğretmeni; ilk, orta okul ve lise bölümlerinde okuyan toplam 150 öğrencisi var.

Brezilya-Türkiye Kültür Merkezi’nin (CCTB) Sao Paulo, Rio ve (başkent) Brasilia’da şubeleri var; esas olarak Türkçe ve Portekizce dil kursları ve kültürel faaliyetler düzenliyor. Sao Paulo ve Rio’da şubeleri olan Türkiye-Brezilya Ticaret ve Sanayi Odası (CCITB), TUSKON ile işbirliğiyle iki tarafın işadamlarını buluşturan hizmetleri sağlıyor. (İki ülke arasındaki ticaret hacmi 2 milyar doları aşmış.) Turizm şirketi “Atuf,” iki ülke arasındaki turizmin büyümesine ciddi katkı yapıyor. Hareket’in sağladığı burslarla halen 35 Türkiyeli öğrenci Sao Paulo ve Rio üniversitelerinde öğrenim görmekte. Zaman’ın yanı sıra Cihan Haber Ajansı’nın (Kamil Ergin dostumuz) Sao Paulo temsilciliği var.

Hizmet Hareketi’nin belki en dikkate değer etkinliği, Kurban Bayramı’nda “favela” (gecekondu) bölgelerinde yaşayan Brezilya’nın en yoksullarına kurban eti dağıtımı. İlk kez, iki yıl önce Sao Paulo’da yapılan dağıtım (Bkz. Kamil Ergin, “Brezilya Kurban Bayramı ile tanıştı,” 07.11.2011), bu yıl Sao Paulo yanı sıra Rio, Brasilia ve Arakaju’da da, “Kimse Yok Mu?” derneğiyle yerel belediyelerin işbirliğiyle, bugün (17 Ekim) yapılacak. Anadolu’dan gelen vekalet sahiplerinin nezaretinde, dini usullere göre kesilen büyükbaş hayvanlardan elde edilen 10’ar ton et, 2 kg’lık paketler halinde ihtiyaç sahiplerine ulaştırılacak. Amaç, halklar ve inançlar arasındaki kardeşlik ve dayanışmayı vurgulamak.

Yakın uzak 120 ülkeye yayılan hareket, Türkiye’yi dünyayla buluşturuyor.