İslâm ve Osmanlı
Soru: Osmanlı hakkında çok eleştiriler duyuyoruz. Osmanlı’nın her davranışını İslâm’a mâl edip savunmak doğru olur mu?
Her davranışı İslâm’a mâl edilmemeli, edilemez de. Fakat onlar dinimize çok hizmet etmişlerdir. Onları desteklemek, sahip çıkmak, sena etmek bir kadirşinaslıktır. Ayrıca onların İslâm adına yaptıkları hizmetin henüz onda birini dahi biz yapmadık. Onlardan sadece biri tam 46 sene zirvede bulunmuş ve onun devrinde Osmanlı Devleti süper bir güç olarak dünyaya hükmetmiştir.
Osmanlılar, dünyada muvazene unsuruydular; o dönem itibarıyla herkes onların gözünün içine ve işaretine bakıyordu. Bir vesileyle Almanya’ya gitmiştik, müzelerde boy boy Osmanlı padişahlarının resimleri mevcuttu. Saygılarının ifadesi mi? Elbette ki bir şey söylemek çok zor ama bizde olmaması hem ayıp hem de garaz değil mi? Şeyhülislâm Mustafa Sabri Efendi, “Türk milleti kadar mazisine söven ikinci bir millet bilmiyorum.” diyor. Başka devlet ve milletlerin mazisinde de bir hayli falsolar olmuştur, ama onlar daima, başkalarına karşı kendi cedlerini müdafaa etmişlerdir. Ayrıca Efendimiz (sallallâhu aleyhi ve sellem), “Ölmüş gitmişlerinizin kötülüklerini sayıp dökmeyin, iyiliklerini zikredin.”[1] buyurmuyor mu? Onları karalarken arkadan gelenlerin de bir gün bizi karalayacağını düşünüyor muyuz acaba? Kusurları vardır elbette; bu inkâr edilemez ama acaba onların –bu mini kusurlarına bakarak– dünyaya armağan ettiklerini bütün bütün inkâr mı edeceğiz?
Hem sabah-akşam atalarımıza sövüldüğü bir yerde onları savunmak bir kadirşinaslık ifadesi değil midir? Bazıları bunu –sözde– “objektif değerlendirme(!)” hesabına yapıyor, ya biz? Yoksa Keçecizâde Fuat Paşa’nın ifadesiyle, “Dıştan onlar, içten de biz.”[2] mi?
Şunu da bilmek lazım ki, Osmanlılar Hulefâ‑i Râşidîn gibi ülkeyi idare etmediler. Kanuni’den sonra nefsanîlik biraz daha ağır bastı. Ama onların hepsi de namaz kılıyordu ve hayatları büyük ölçüde Müslümancaydı ve bugün alkış tutulan bir kısım kimselerden daha dindar insanlardı. Aynı zamanda böyle düşünmek ırkçılık da değildir. Rica ederim, İslâm tarihinde bu millet kadar İslâm’a hizmet etmiş, hizmete gönül vermiş kaç tane millet vardır? Binaenaleyh Osmanlı her şey değildir ama “hiçbir şey de değildir” demek de bir nankörlük ve alçaklıktır. Ve bunlara “el‑insaf!” demek hakkımızdır.
[1] Tirmizî, cenâiz 34; Ebû Dâvûd, edeb 42.
[2] Ali Haydar Bayat, Hekim-Devlet Adamı Keçecizade Mehmed Fuat Paşa, s. 77.
- tarihinde hazırlandı.