Hürriyet ve Kulluk

Hulâsa olarak diyebiliriz ki, Allah’ı tanımayan haknâşinasların, insânî haklara sahip olma mânâsında, hür olduklarından bahsedilemeyeceği gibi, Allah’tan başkasına kul olma düşüncesinden sıyrılamamış kimselerin de hürriyetlerinden söz etmek mümkün değildir.

Ancak bütün bunlar, Kalbin Zümrüt Tepeleri’ne esas teşkil eden hürriyet için birer mebâdî mâhiyetindedir ve "maksûdun bizzat" sayılmazlar.