Riyazete Dayalı Firaset

Bir de, riyazet; açlık, susuzluk, uykusuzluk ve çile çekmekle elde edilen firaset vardır ki, böyle bir firasetin bilhassa imân ve amel-i salihe iktiran etmeyenine istidrac nazarıyla da bakılabilir. Bu kabil sezi ve keşiflerde, mü'min-müşrik, Müslüman-Hristiyan, veli-rahip fark etmez; herkes belli şeyler sezebilir.

Bundan başka bazıları, şekil ve kıyafetten hüküm istinbatını da firaset içinde mütalâa etmişlerdir ki, böyle bir sezi, hangi mânâya gelirse gelsin, tasavvuftaki firasetle alâkasının olmadığı bedîhîdir.