İş Dünyası, Türkiye İle Avrasya'yı Birleştiren Bir Fidan Daha Dikti
Türkiye 4 ay arayla ikinci büyük ekonomi zirvesine ev sahipliği yaptı. 12 ülkeden 450 işadamı ile 10 bakan, Lütfi Kırdar Kongre Merkezi'nde yeni işbirliği imkanlarını ele aldı.
Türkiye'den bin 500 işadamının iştirak ettiği zirvede konuşmacılar siyasî, ekonomik ve kültürel ortak noktalara işaret ederken "1,3 trilyon dolarlık geliri hep birlikte artıralım. Yeni ortaklıklarla dünyanın en önemli cazibe merkezlerinden biri haline gelebiliriz." değerlendirmesinde bulundu.
Dış ticaretten sorumlu Devlet Bakanı Kürşad Tüzmen, Türkiye İşadamları ve Sanayiciler Konfederasyonu (TUSKON) tarafından organize edilen 'Türkiye-Avrasya Dış Ticaret Köprüsü' programının bölge ülkeleri açısından nasıl bir fırsat sunduğunu şu sözlerle özetledi: "4 ay önce burada Afrikalı dostlarımızla birlikteydik. Şimdi de Türkiye ile Avrasya'yı yakınlaştıracak bir fidan daha dikiyoruz. Burada başlayacak yeni ortaklıklarla Karadeniz, Hazar ve Akdeniz arasındaki sınırlar kalkacak. 23 milyon metrekarelik coğrafyayı serbest bölge haline getireceğiz." Tüzmen, bölge ülkelerindeki Türk okullarına da birlik ve beraberliğe katkı sağlayıp köprü oluşturduğu için teşekkür etti.
Dış ticaretten sorumlu Bakan Tüzmen, 'Türkiye-Avrasya Dış Ticaret Köprüsü' programına katılan Rusya, Ukrayna, Beyaz Rusya, Azerbaycan, Kazakistan, Özbekistan, Kırgızistan, Türkmenistan, Tacikistan, Moğolistan, Gürcistan ve Moldova'nın isimlerini tek tek sayarak 'Hoş geldiniz' dedi.
Küresel yeniden inşa faaliyetinin en hızlı yaşandığı bölgenin Avrasya coğrafyası olduğunu belirten Tüzmen, Avrasya ülkeleri arasında ticari işbirliğinin geliştirilmesinin önemine dikkat çekti. Bunun için önce yasaları uyumlaştırmak gerektiğine vurgu yapan Tüzmen'e göre ikinci adımda ortak strateji belirlenmeli. Taşımacılık sektörü özellikle demiryolları entegre edilerek hızlı, güvenli ve ucuz mal sevkıyatına imkan tanınmalı. Rekabet etmek yerine de işbirliği yapılmalı. Karadeniz ve Hazar'ın serbest ticaret bölgesi haline gelmesi gerektiğini dile getiren dış ticaretten sorumlu bakan, bu iki denizin de Akdeniz havzası ile birleşmesinin önemine işaret ederek, şunları kaydetti: 'Başarının formülü basit; üç denizi birbirine bağlayacağız. Karadeniz, Akdeniz ve Hazar'ın tümü serbest ticaret bölgesi haline gelmeli. İddialı bir hedef ancak bizi tanıyanlar, dost ve kardeş ülkelerin işadamlarını tanıyanlar kısa dönemde neler gerçekleştirileceğini bilir.' Dört ay kadar önce gerçekleştirilen Afrika Zirvesi ile sağlanan başarıyı hatırlatan Tüzmen, 'Türkiye kültürler, diller, dinler, tarihler, enerji, ulaştırma, yatırımlar ve ticaret köprüsüdür.' ifadesini kullandı. Türkiye ile Avrasya arasında işbirliğinin artırılması için bu zirve ile bir fidan daha diktiklerini kaydeden Tüzmen, Türk okullarına da birlik ve beraberliğe katkı sağlayıp köprü oluşturduğu için teşekkür etti.
Ekonomik gelişmeleri de değerlendiren Bakan Tüzmen, Türkiye'nin son yıllarda uluslararası yatırımcıların en çok ilgisini çeken ülke olduğunu dile getirdi. 2002 yılına kadar yıllık ortalama 400 milyon dolar seviyesinde bulunan yabancı sermaye girişi geçen yıl 9,7 milyar dolara çıktı. Bu yılın ilk yarısında ortalama yüzde 8 büyüme hızıyla Türkiye dünyanın en hızlı büyüyen ekonomileri arasında. 'Bu performansın motoru işadamları, üreticiler ve sanayiciler.' diyen Tüzmen, her yıl ortalama yüzde 14'lük ihracat artışıyla OECD ülkeleri arasındaki 'en yüksek ihracat artışı' sıralamasında zirveye ulaştıkları bilgisini verdi. Komşu ve çevre ülkelerle yapılan ticaretin 2001'de yüzde 3'lük paya sahip olduğunu hatırlatan Tüzmen, 'Bugün toplam dış ticaretin yüzde 32,8'ine ulaştı. Dış ticaretin üçte birini komşu ve çevre ülkelerle yapar hale geldik.' diye konuştu.
15 bin iş görüşmesi yapılacak
TUSKON Başkanı Rızanur Meral ise bölge ülkelerine yaptıkları ziyaretlerde böyle bir zirvenin yapılması talebinin geldiğini ifade etti. 140 kişilik bir ekibin 4 aylık çalışma sonucunda 8 bin işadamı ile görüşerek zirveyi hazırladığını anlatan Meral, Avrasya ülkelerinden 10 bakan 40 üst düzey bürokrat, 450 işadamı ve 15 gazetecinin katıldığını, 15 bin iş görüşmesi ve ilk etapta 250 milyon dolarlık iş bağlantısının yapılmasını öngördüklerini söyledi. TUSKON Başkanı, zirve ile amaçladıklarını şöyle sıraladı: Özellikle gıda, tekstil, beyaz eşya, elektrik, elektronik, yedek parça, halı, mobilya ve ev tekstili alanında Türk firmalarının bölge ülkelerine halen 5 milyar dolar olan ihracatlarını üç yılda 15 milyar dolara çıkarmak. Türkiye'den bölge ülkelerine yapılan 8 milyar dolarlık yatırımı artırmak. Türkiye'nin petrol ve doğalgaz gibi ihtiyaçlarını bölgeden karşılamak. Türk müteahhitlerinin 35 milyar dolarlık projesini iki katına çıkarmak. Meral, zirveden sonra konuk işadamlarının Anadolu'daki dernekleri ziyaret edeceğini, daha sonra da bölge ülkelerine inceleme gezileri düzenleyeceklerini kaydetti.
Timoşenko Yelena İvanovna: Türk okulları, bizi birbirimize yaklaştırıyor
Ülkeler arasındaki ekonomiye dayalı ilişkiler yerini zamanla eğitime bırakarak daha kalıcı hale gelmeye başladı. Bunun en güzel örneklerinden birisi de 4 yıl önce Bahçelievler İşadamları Derneği'nin (BİŞAD) davetiyle Türkiye'ye gelen 80 kişilik Ukrayna ekibi. Yıllar önce başlayan ziyaretleri bugün bile devam ettiren ekipten Timoşenko Yelena İvanovna, kendi ülkelerindeki Türk okullarını çok beğendiklerini söylüyor. Ukrayna'nın 1991 yılında bağımsızlığını ilan etmesiyle ailesi tarafından kurulan Avrupa Üniversitesi'nin Uluslararası İlişkiler ve Açıköğretim Bölümlerinden Sorumlu Rektör Yardımcısı olan İvanovna, ülkesindeki Türk okulu Meridyen Koleji'ni 'harika' olarak nitelendiriyor. Okulun çok tutulduğunu ve tanındığını ifade eden İvanovna, programlarına katıldığı Türk okuluyla ilgili tespitlerini şöyle dile getiriyor: 'Meridyen Koleji'nin daveti üzerine programlarına katıldım. Harika. Mezuniyet töreninde çocuklarını yalnız bırakmayan anne babaların yüzündeki mutluluğu gördüm. Çoğu olimpiyatta derece almış öğrenciler. Ve okulun öğretmen nüfusu çok genç. Bu yüzden öğrencilerle daha iyi ilişkiler kuruyorlar. Meridyen'le aramızdaki bağ iyi. Biz de üniversitemizde o okuldan mezun olan öğrencileri görmek isteriz.' Kendi ülkelerindeki Türk okullarından ilham alan İvanovna, 'Türk okullarının başlattığı devrimi devam ettireceğiz.' diyor.
Ticareti üç katına çıkarabiliriz
İş dünyasının çatı örgütü Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB)'nin başkanı Rifat Hisarcıklıoğlu da Avrasya ülkelerinin de bulunduğu gelişmekte olan devletlerin son 10 yıldaki büyüme hızının ortalama yüzde 6 iken gelişmiş ülkelerin yüzde 2 civarında kaldığına dikkat çekti. 'Gelişmekte olan ülkelerin mal hizmet üretimi 1,6 trilyon dolar iken gelişmiş ülkelerde 1,4 trilyon dolar. Yükselen ekonomilerin katkısı gelişmiş ülkelerin üzerine çıktı.' ifadesini kullanan Hisarcıklıoğlu, Avrasya ülkelerinin bu eğilimden yararlanmaları için bölgesel işbirliğinin geliştirilmesinin önemine işaret etti. 'Aramızdaki ticaret hacmini 2-3 katına çıkarabiliriz, yeter ki bürokratik engeller kaldırılsın.' diyen Hisarcıklıoğlu, bu potansiyeli geliştirmek için de ulaştırma altyapısının sağlanmasının şart olduğunu vurguladı. İstanbul-Almatı (Kazakistan) tren seferlerinin başladığını hatırlatan birlik başkanı, Çin limanları yetersiz kaldığı için uluslararası karayolu taşımacılar birliği ile yeni çalışma başlattıklarını anlattı. Söz konusu proje ile Çin'den Avrupa'ya uzanan 550 yıllık İpek Yolu'nu 7 ülkeyi kapsayacak şekilde faal hale getirmeyi planladıklarını ifade eden Hisarcıklıoğlu, 'Bakü-Tiflis-Ceyhan Ham Petrol Boru Hattı Avrasya'da güçlü kapsamlı işbirliğinin gerçekleştirilebileceğini gösterdi. Ancak doğal kaynaklara sahip olmak ve buna bağlamak yeterli olmuyor, enerji kaynakları dışında sanayi ve ticarete yönelerek güçlü girişimci oluşturmak ve ekonomik hale getirmek önemli.' şeklinde konuştu. Hisarcıklıoğlu, Türkiye'nin Avrupa Birliği'ne (AB) üyeliğinin de Avrasya'nın gelişimine önemli katkı sağlayacağını kaydetti. Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) Başkanı Oğuz Satıcı ise zirveye katılan konuk bakanlardan ulaşım ve gümrükler konusundaki engelleri kaldırma tartışmalarının sona erdirilip somut adımlar atılmasını ve eyleme geçilmesini istedi.
Türk işadamlarına yatırım daveti
'Türkiye-Avrasya Dış Ticaret Köprüsü' zirvesine 12 ülkeyi temsilen katılan bakanlar ise ülkelerindeki imkanları anlatarak yatırım çağrısı yaptı. Gürcistan Ekonomik Kalkınma Bakanı Irakli Chogovadze, Türk işadamlarını özellikle tekstil ve turizm alanında yatırıma davet etti. Turkcell'in GSM şebekesini kurduğunu, TAV'ın iki havaalanını inşa edeceğini bildiren konuk bakan, yol inşaatlarının Türk ve Gürcü şirketlerce ortak yapıldığını söyledi. Chogovadze, Türkiye'nin önemli ticari partner, devlet olduğunu vurguladı. Tekstilin çok fazla istihdam imkanı oluşturduğunu anlatan Özbekistanlı bakan Nodir Kalandarov ise Türk işadamlarını Özbekistan tekstil sanayiine yatırıma davet ederken, 'Bize yardım edin, birlikte başaralım.' dedi. Konuk bakan, Türk tekstilinin en önemli firmalarından Sanko'nun Yönetim Kurulu Başkanı Abdülkadir Konukoğlu ile görüşmeler yaptıkları bilgisini verdi. Azerbaycan Heyet Başkanı Erestun Mehdiyev, zirveyle Avrasya'nın güçlenmesi için adım atıldığını belirterek, 'Bölge ülkeleri büyük potansiyeli sahip, bundan istifade etmeliyiz. Burada büyük işbirliklerinin oluşacağını görüyorum.' dedi. Rusya Federasyonu'nu temsilen gelen Güney Federal Bölgesi Başkan Yardımcısı Poçinok Aleksandr Petroviç ise Türkiye'de bulunmaktan çok memnun olduğunu vurguladı. Ülkesinde yatırımcılar için son derece iyi şartlar olduğunu, bunun yanında her türlü malı almaya da hazır olduklarını dile getiren Petroviç, 'Özellikle çimento ve tuğla alanında yatırım bekliyoruz.' dedi.
[AVRASYA ZİRVESİ'NDEN NOTLAR]
Zirvenin altyapısını 140 kişilik bir ekip, dört ay boyunca 8 bin işadamı ile görüşerek oluşturdu.
İki günde 15 bin iş görüşmesi olacak ve ilk etapta 250 milyon dolarlık iş bağlantısı öngörülüyor.
Bölge ülkelerine 5 milyar dolarlık ihracata karşılık 17 milyar dolarlık ithalat yapılıyor. İhracat 3 yıl içinde 15 milyar dolara çıkarılarak dış ticarette denge sağlanacak.
Karadeniz ve Hazar Denizi ile Akdeniz'in birbirine bağlanması ve bu bölgenin serbest ticaret bölgesi haline getirilmesi hedefleniyor.
Türkiye-Avrasya Dış Ticaret Köprüsü zirvesine Devlet Bakanı Kürşad Tüzmen, Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) Başkanı Rifat Hisarcıklıoğlu, Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) Başkanı Oğuz Satıcı, İstanbul Ticaret Odası Başkanı Murat Yalçıntaş, İstanbul Tekstil ve Konfeksiyon İhracatçı Birliği Başkanı Süleyman Orakçıoğlu, MÜSİAD Başkanı Ömer Bolat, işadamları Ahmet Çalık, Abdülkadir Konukoğlu ile TMSF Başkanı Ahmet Ertürk de katıldı.
Zirvenin sunuculuğunu tiyatro sanatçısı Kenan Işık yaptı. Programa kısa bir şiir okuyarak başlayan Işık, mayısta gerçekleştirilen Afrika Zirvesi hakkında bilgi verdikten sonra programa katılan ülkelere tek tek 'hoş geldiniz' dedi. Katılımcı ülkeler alkışlandı.
Açılış programı, ödül töreni ile sona erdi. Ödül töreninde Kürşad Tüzmen, Rifat Hisarcıklıoğlu ve Oğuz Satıcı'ya Rızanur Meral tarafından teşekkür plaketi verildi. Hem organizasyon hem de sponsorluk yapan Türk-Rus İşadamları Derneği Başkanı Vahap Küçük ve Ülker Grubu adına Nejdet Buzbaş'a ödül verildi. Ödül alan bakanlar, ödülü verenlerle TUSKON köprüsünde buluştu ve ellerini havaya kaldırarak birlik mesajı verdi.
Açılış konuşmalarının ardından konuk bakanlar kürsüye davet edildi. Ancak programın aksamaması için sunucu Kenan Işık, bakanları nazik bir dille sözlerini kısa tutmaları konusunda uyardı.
İkili iş görüşmeleri sembolik olarak Devlet Bakanı Tüzmen ve konuk bakanlar tarafından kurdele kesilerek başlatıldı. Firmalar kokteyl masalarına broşürlerini bıraktı. İkili görüşmeler esnasında Afrika Zirvesi'nde olduğu gibi Orta Asya'daki Türk okullarından mezun olan öğrenciler ile bölge ülkelerinden gelip İstanbul'daki üniversitelerde okuyan öğrenciler tercümanlık yaptı. Öğrenciler Rusça ve İngilizcenin yanında Kazakça, Özbekçe gibi dillerde de tercümanlık yaptı.
Afrika zirvesinden farklı olarak Avrasya zirvesini bölgeden gelen konuk gazeteciler de takip etti.
Zirveyi izlemek için gelenler, Lütfi Kırdar Kongre Merkezi'nin girişine kurulu, firmaların stantlarının yer aldığı çadırda karşılandı.
Türkiye'de 1 haftalık program kapsamında çeşitli görüşmeler yapacak olan Avrasyalı işadamları, 2 gün boyunca İstanbul'da iş görüşmeleri yaparken diğer taraftan da şehrin turistik zenginliklerini görme imkanı bulacak. Daha sonra Anadolu'nun önde gelen sanayi kentlerindeki işadamları ile karşılıklı yatırım imkanları için bir araya gelecekler.
- tarihinde hazırlandı.