Tepeden dikte etmekle, dayatmakla tamir olmaz
Fethullah Gülen Hocaefendi, "Tahrip, Tamir ve Garipler" başlıklı sohbetinde, Peygamberimizin insanların ifsatlarını ıslah gayretinde olan garipleri müjdeleyen hadis-i şerifini kısaca izah edip bu bağlamda Bediüzzaman Said Nursi'nin "Asırlardan beri, rehnedar olan bir kalenin tamiriyle mükellefiz." sözüne atıfta bulundu. Hocaefendi, tahribin kolay, tamirin zor olduğunu; asırlardan beri tahribe uğramış bir şeyin tamirinin ise çok daha zor olduğunu ifade etti. Tepeden dikte etmekle, dayatmakla yapılan şeylerin tamir ve imar olamayacağını, insanların ağzının payını almamak için askerî hizaya gelmeleri gibi olacağını; asıl tamir ve imarın meseleleri temelden ele almakla, insanların meseleleri duymalarını ve tabiatlarına mal etmelerini sağlamakla mümkün olacağını belirtti.
Islahçı gariplere müjdeler olsun!
Efendimiz sallallahu aleyhi ve sellem buyuruyor ki: "bedee'l-islamü ğarîben ve seyeûdu ğarîben kemâ bedee fe-tûbâ li'l-ğuraba ellezîne yuslihûne mâ efseden-nâs" / "İslâm garip olarak başladı (gariplerle temsil edildi) ve bir gün başladığı gibi yeniden bir gurbet dönemi yaşayacaktır. Herkesin bozgunculuk yaptığı dönemde, imar ve ıslah hamlelerini sürdüren gariplere müjdeler olsun!" (Müslim, İman/232; Tirmizî, İman/13) Bu din esasen bir gurbet iklimi içinde meydana geldi. Halinden anlamayan, dilinden anlamayan, semaviliğinden anlamayan, onun mesajlarını duyduklarında bazen sihir diyen, bazen şiir diyen, bazen kehanet diyen insanların içinde, densiz insanların içinde neşet etti. Orada kıymet-i harbiyesi olan insanlar tanıdı, serfüru ettiler; fakat hakikaten bir de amansız bir güruh vardı, üzerine yürüdüler onlar da. Bu din yeniden işte öyle gelecek, geldiği gibi de gidecek. Belli bir dönem gelecek ki yine bu gurbet yaşanacak. Fakat o gurbet dönemine de işarette bulunarak buyuruyor ki "fe-tûbâ lil-ğuraba", fakat bir vasfını söylüyor orada, "ellezîne yuslihûne mâ efseden-nâs" O gariplere müjdeler olsun ki bir kısım insanların ifsat ettikleri şeyleri, bozdukları, yıktıkları, tahrip ettikleri şeyleri tamir ediyorlar. İfsatlara karşı ıslahta bulunuyorlar.
Hizaya getirmek imar değildir
Hazreti Pir "Asırlardan beri rehnedar olan bir kaleyi tamir ediyoruz" diyor. Asırlardan beri belli değerleriyle, belli yanlarıyla, çok önemli yanlarıyla tahribe uğramış bir dini, bir kaleyi tamir ediyoruz diyor. Burada esasen bize bir mesaj gönderiyor: Tahrip çok kolaydır. Asırlardan beri tahrip edilmiş bir kaleyi tamir çok daha zordur. Hemen böyle bir hamlede, bir nefhada tamir edemezsiniz. Dolayısıyla da biraz da günümüzün mülahazaları çerçevesinde bir şey diyeyim ben burada: "Dinamik gücü, idareci gücü elde edince hemen tepeden bir kısım meseleleri dikte ederiz, bu toplum hizaya gelir, düzelir" mülahazaları mümkün değil! Dipten olmayan hiçbir hareketin gelecek adına istikbal vaat etmesi mümkün değildir. Her şeyin temelden ele alınması lazım, dipten ele alınması lazım. Tamir odur. Yoksa sadece siz bir kısım menfaatlere, çıkarlara matuf kendi istikbalinizi garantilemiş, bazı şeyleri dayatmak suretiyle insanları askerî bir hizaya gelme gibi hizaya getirmiş olabilirsiniz. Sağdan hizaya gel deyince hizaya gelmeyen alır ağzının payını! Hizaya gel derler, gelirsiniz. Fakat bu bir imar değildir esasen. Bir ihya, bir ba'sü ba'de'l-mevt değildir. O ba'sü ba'de'l-mevt; dini temel disiplinleriyle, temel dinamikleriyle hem duyma hem onun felsefesini bilme hem de tabiatına mal etme, kendinin bir derinliği haline getirme, bir yönüyle sahabileşme, çağdaşlaşma değil sahabileşme...
Bu açıdan tamir çok zordur. Şimdi insanlar böyle çok zor olan bir şeyle karşı karşıya. Tabi bu riskli bir şey ama bir şey ne kadar riskli ise o kadar da aynı zamanda onun avantajları vardır. Mecelle disiplinlerinden "bi-hasebi'l-mağrem el-mağnem" Cereme ölçüsünde ganimet söz konusudur. Ne kadar risk alıyorsanız aynı zamanda o kadar da ganimetten size pay verilir, nezd-i uluhiyette, nezd-i nebevide, nazar-ı tarihte, nazar-ı nesl-i âtide.
- tarihinde hazırlandı.