Gospodar dva istoka i dva zapada. (Ar-Rahman, 17)
رَبُّ الْمَشْرِقَيْنِ وَرَبُّ الْمَغْرِبَيْنِ
Gospodar dva istoka i dva zapada. (Ar-Rahman, 17)
Za ovaj ajet se na prvi pogled čini da ukazuje na dva krajnja istoka i dva krajnja zapada.
Razlikuju se, npr., istok i zapad za vrijeme ljeta od istoka i zapada za vrijeme zime. Sunce tokom ljeta zalazi na krajnjem zapadu, a izlazi na krajnjem istoku, dok tokom zime izlazi na najbližem istoku, a zalazi na najbližem zapadu. Dakle, svaki dan izlazi na drugome mjestu izlaska (مشرق) i zalazi na drugome mjestu zalaska (مغرب). To znači da postoje mnogobrojna različita mjesta izlaska i zalaska Sunca, između krajnjih mjesta izlaska i zalaska, prema broju dana u godini. Zato je u ajetu rečeno: Gospodar dva istoka i dva zapada.
Polazeći od ove opaske, rekli bismo da su, pored postojanja različitih mjesta izlaska i zalaska, prema broju dana u godini, ajetom označena krajnja mjesta izlaska i zalaska Sunca, a ostali se jedan za drugim nižu između njih u rasponu od jedne do druge krajnje granice. U vezi s tim treba znati da je Kur’an časni i to uzeo u obzir te da je pojavljivanje različitih mjesta izlaska i zalaska izrazio oblicima množine imenica: I ja se kunem Gospodarom istōkā i zapādā (Al-Ma`aridž, 40).
Naspram dimenzije istoka, koji se smatra početkom i osnovom, spomenut je i zapad, koji se smatra nastavkom i pratnjom osnovi.
Možda se, pored Sunca i Mjeseca, sva sazvježđa koja izlaze i zalaze, posmatrano kroz relativni odnos Zemlje prema njima, imaju u vidu u ovom ajetu. Možda je ovakav stilski izraz iskorišten i da ukaže na različitost mjesta izlazaka i zalazaka koji nastaju kao rezultat kružnoga kretanja Zemlje oko svoje ose.
Možda je to rezultat kruženja Zemlje oko Sunca te kruženja Sunca oko neke osovine u sklopu Mliječnog puta, koja na svome pravcu kretanja ima dva mjesta izlaska i dva mjesta zalaska. Po tome su dva nebeska tijela, tj. Zemlja i Sunce, dva neposredna Božija znamenja, a što se tiče ostalih, ona su posredna. S jedne strane, ona govore o Božijoj moći, a, s druge strane, ističu blagodati Uzvišenog Allaha.
Već smo rekli da izlasci i zalasci Sunca ukazuju na Božiju moć i blagodati. Što se tiče moći, ona je garancija Dženneta i vječnog života, a blagodati su tu da bi se udovoljavalo našim duhovnim i tjelesnim potrebama, što od nas zahtijeva zahvaljivanje, nezapadanje u nezahvalnost i negiranje ljepote. Podsjećajmo se na to i stalno pitajmo: pa, koju blagodat Gospodara svoga poričete?! (Ar-Rahmān, 13). Pitajmo i stalno zahvaljujmo! Allah najbolje zna kako će biti. Na kraju svega, Njemu se vraćamo.
- Napravljeno na .