Dalsze uwagi
Ze względu na nieporozumienia tendencje sekularyzacyjne, szczególnie na zachodzie w ostatnich stuleciach, większość ludzi definiuje religię ślepą wiarę, nic nie znaczący akt kultu, pocieszenie w problemach życiowych. Takie opaczne idee zostały rozwinięte w świecie chrześcijańskim, w części z powodu historycznych błędów chrześcijaństwa i jego wad. Pewni zsekularyzowani muzułmanie powielili ten błąd, redukując islam albo do ideologii, albo też systemu społecznego, ekonomicznego czy politycznego. Tym samym ignorują fakt, o którym mowa w Koranie, Tradycji, i który dostrzec można przez całe dzieje Islamu: islam, droga pośrednia pomiędzy wszystkimi skrajnościami, zwraca się do wszystkich ludzkich zdolności i zmysłów, a także do umysłu każdej jednostki, jej serca i uczuć. Obejmuje każdy aspekt życia ludzkiego. To dlatego Prorok Muhammad zwracał szczególną uwagę na naukę, handel, rolnictwo, działanie i myślenie.
Poza tym, zachęcał swój lud, by wykonywał w sposób doskonały cokolwiek czynił, potępiał bezczynność i żebractwo. Mówił na przykład: „Bóg kocha wierzącego, zręcznego sługę”.[1] W Koranie czytamy: „Powiedz: ‘Działajcie! Bóg zobaczy wasze działanie, a także Jego Posłaniec i wierni!’” (9:105). Ponieważ wszystkie nasze czyny zostaną wyświetlone w Dniu Sądu Ostatecznego, nie możemy być nieostrożni i czynić coś niedbale, by się tego czegoś pozbyć. Poza tym, Wysłannik oświadcza: „Jeśli coś czynicie, Bogu podoba się, jeśli to czynicie w sposób doskonały”[2].
Islam zachęca ludzi do pracy i docenia nasze legalne wysiłki podejmowane w celu zarobienia na życie. W odróżnieniu od średniowiecznego chrześcijaństwa, nie idealizuje (ani nawet nie zaleca) życia pustelniczego. Zakazuje trwonienia majątku i luksusu na tej podstawie, że jeśli żyjemy w samopobłażaniu i lekceważymy nasze obowiązki religijne, to w niebezpieczeństwie będzie nasza pomyślność w obydwu światach. Wysłannik oświadcza w zwięzłych słowach, które streszczają zasadnicze warunki szczęśliwego życia ekonomicznego i społecznego oraz pomyślności w tym i przyszłym życiu:
„Jeśli angażujecie się w transakcje spekulacyjne, zajmujecie się jedynie hodowlą zwierząt, zadowalacie rolnictwem a zaniedbujecie zmagania na drodze Boga w celu głoszenia Jego religii, to Bóg podda was takiemu upokorzeniu. Nie usunie go, dopóki nie powrócicie do swojej religii”.[3]
Powyższy hadis oddaje w sposób właściwy żałosną sytuację muzułmanów w ostatnich kilku stuleciach. Transakcje spekulacyjne oznaczają śmierć zdrowego życia ekonomicznego i uciekanie się do bezprawnych sposobów zarabiania na życie. Poprzestawanie na rolnictwie i hodowli jest oznaką lenistwa i zaniedbywania poszukiwań naukowych. Koran jasno stanowi, że Bóg stworzył ludzkość jako zastępcę i powierzył nam wiedzę o nazwach rzeczy. Oznacza to, że mamy rozwijać naukę i wykorzystywać zasoby naturalne, odkrywając prawa natury ustanowione przez Boga, zastanawiając się nad zjawiskami przyrodniczymi. Czyniąc tak, powinniśmy szukać akceptacji Boga i praktykować islam.
Koran zawiera wiele wersetów, które podkreślają znaczenie wiedzy i nauki, np.: „Powiedz: ‘Czy równi są ci, którzy wiedzą, i ci, którzy nie wiedzą?’ (39:9). Ostrzega również, że „Przecież obawiają się Boga jedynie ludzie mądrzy spośród Jego sług” (35:28). Oznacza to, że prawdziwa pobożność i oddawanie czci Bogu możliwe jest jedynie poprzez wiedzę. Ograniczanie wiedzy do dyscyplin religijnych bez refleksji i badań nieuchronnie prowadzi do poprzestawania na hodowli i rolnictwie, bezczynności i zaniedbywaniu zmagań na drodze Boga. Ostatecznym rezultatem jest niedola, nędza i upokorzenie. Wysłannik zwracał na uwagę na ten istotny fakt w kilku innych hadisach, np.: „Godzina poświęcona na refleksję i kontemplację jest lepsza od roku (nadobowiązkowych) modlitw”[4], i „Mocny wyznawca jest lepszy i bardziej miłowany przez Boga od słabego”[5]. Moc wymaga zarówno zdrowia duchowego jak i fizycznego oraz kompetencji naukowej i technicznej. Ograniczanie znaczenia mocy do siły fizycznej dowodzi totalnego braku zrozumienia, na czym oparta jest prawdziwa moc.
Podsumowując należy stwierdzić, że miano dobrego muzułmanina można zdobyć jedynie zdobywszy miano dobrego ucznia szkoły Proroka Muhammada. To nastawienie pokazywał Dżafar ibn Abi Talib, kuzyn Proroka, który wyemigrował do Abisynii podczas prześladowań zarządzonych przez Kurejszytów w Mekce. Powiedział kiedyś Negusowi, władcy Abisynii: „O, królu, mieliśmy w zwyczaju pić krew, jeść padlinę, cudzołożyć, kraść, zabijać siebie nawzajem i dokonywać grabieży. Silni ciemiężyli słabych. Czyniliśmy wiele innych, haniebnych i podłych rzeczy”.[6]
Prorok Muhammad stanowił najlepszy przykład dla swego ludu w sprawach wiary, kultu i dobrego prowadzenia się – krótko mówiąc – we wszystkich aspektach życia. Jego lud uznawał posiadanie córek za źródło wstydu i grzebano je żywcem. Po tym, jak przyszedł Prorok z boskim Posłannictwem, kobiety mogły wreszcie cieszyć się swymi prawami. Kiedyś do Wysłannika przyszła pewna dziewczyna i poskarżyła się: „O Wysłanniku Boży, mój ojciec usiłuje mnie zmusić do poślubienia syna mojego wuja. Ja nie chcę go poślubić”. Muhammad (pokój z nim) posłał po jej ojca i ostrzegł, by tak nie czynił. Wówczas dziewczyna wstała i rzekła: „O, Wysłanniku Boży, nie zamierzałam sprzeciwiać się memu ojcu. Przyszłam jedynie po to, by dowiedzieć się, czy islam zezwala ojcu na wydanie za mąż córki bez jej zgody”.[7]
Wysłannik ostrzegał swych Towarzyszy, by nie żebrali. Jak by nie byli biedni i potrzebujący, nie czynili tego. Zostali tak bardzo uwrażliwieni pod tym względem, że nawet powstrzymywali się od proszenia kogokolwiek o pomoc. Jeśli jadąc na wierzchowcu upuścili bicz, to woleli zejść z konia lub wielbłąda i samemu podnieść, aniżeli zwracać się do kogoś z prośbą o podniesienie i podanie go.[8]
Przed islamem, ludzie czcili idole i nie okazywali właściwego szacunku swym rodzicom. Wysłannik Boży oznajmił im słowa Objawienia:
„I postanowił twój Pan, abyście nie czcili nikogo innego, jak tylko Jego; i dla rodziców - dobroć! A jeśli jedno z nich lub oboje osiągną przy tobie starość, to nie mów im: „precz!” i nie popychaj ich, lecz mów do nich słowami pełnymi szacunku!” (17:23)
Boski nakaz zmienił ich tak radykalnie, że pytali Wysłannika, czy zostaną ukarani, jeśli nie będą odpowiadać na spojrzenia swych rodziców z uśmiechem.
Koran zakazał uzurpowania sobie własności sierot (17:34) i w ogóle kradzieży. W przedmuzułmańskiej Arabii morderstwa były szeroko rozpowszechnione. Jednakże, kiedy przyszedł Prorok z zakazem od Boga: „I nie pozbawiajcie nikogo życia, które Bóg uczynił świętym”(17:33), to zło zostało wykorzenione. Wysłannik zabronił również cudzołóstwa. Przyczyniło się to do drastycznego ograniczenia rozwiązłości seksualnej. Znajdujemy jednak pewien incydent tego typu:
„Pewnego dnia blady i wyczerpany człowiek przyszedł do Proroka i zawołal: ‘Wysłanniku Boży, oczyść mnie!’ Muhammad (pokój z nim) odwrócił twarz od niego, ten jednak nie dawał za wygraną, powtarzając swą prośbę czterokrotnie. W końcu Wysłannik zapytał: ‘Zjakiego grzechu mam cię oczyścić?’ Człowiek odrzekł, że popełnił cudzołóstwo. Grzech ten ciążył na jego sumieniu tak bardzo, że pragnął zostać ukarany. Wysłannik spytał obecnych: ‘Czy on nie jest obłąkany?’ Kiedy powiedziano mu, że nie, poprosił, by sprawdzono, czy nie jest przypadkiem pijany. Sprawdzono i okazało się, że jest trzeźwy. W obliczu upartego trwania przy swoim zeznaniu i prośbie owego człowieka, Wysłannik nakazał, by go ukarano. Następnie usiadł i zapłakał.
Kilka dni potem, do Wysłannika zwróciła się partnerka owego człowieka. Ona również prosiła o oczyszczenie. Wieokrotnie odwracał się od niej i odsyłał ją bez niczego. Ogarnięta strasznymi wyrzutami sumienia, domagała się nieugięcie ukarania. Wysłannik jeszcze raz odesłał ją z powrotem, mówiąc: ‘Możesz być w ciąży. Odejdź i masz urodzić dziecko.’ Kobieta tak właśnie uczyniła, po czym powróciła z tą samą prośbą. Wysłannik usprawiedliwił ją, mówiąc: ‘Wróć do domu, gdyż twoje dziecko potrzebuje karmienia’. Po wykarmieniu dziecka i odstawieniu go od piersi, kobieta powróciła. Podczas wykonywania kary, ktoś ją strofował, na co Wysłannik oburzył się i rzekł: ‘Na Boga, ta kobieta żałowała za swój czyn tak bardzo, że jeśliby jej żal został podzeilony pomiędzy wszystkich mieszkańców Medyny, to wystarczyło by to, by także ich obdarzyć przebaczeniem”.[9]
Prorok Muhammad ustanowił taki system i ukształtował taką wspólnotę, że blado przy niej wypadają utopistyczne projekty Platona, Tomasza Morusa czy też Campanelli. Poza tym, jego wspólnota istniała, i odniosła sukces w rzeczywistym świecie, a nie w wyobraźni, jak to miało miejsce w przypadku wspomnianych utopistów. Warto przytoczyć jeden z wielu przykładów ilustrujących ten fakt:
„Pewnego dnia do Wysłannika przybył Abu Hurejra, jeden z jego najuboższych Towarzyszy. Nie jadł nic od kilku dni. Abu Talha (jeden z Pomocników) zabrał go do domu, by go nakarmić. Jednak nie znaleźli tam żadnego jedzenia, poza odrobiną zupy, którą żona Abu Talhy ugotowała dla dzieci. Małżonkowie naradzili się, co mają czynić i zdecydowali tak: Położą dzieci spać, bez posiłku. Skoro zupy jest zbyt mało, by nasycić wszystkich, to gość powinien ją zjeść. Podczas, gdy siedzieli przy stole, gotowi do spożywania posiłku, żona Abu Talhy przewróciła świecę, zapewne przez przypadek, gasząc ją jednocześnie. W ciemności, jaka następnie nastała, zachowywali się tak, jak gdyby jedli, choć w rzeczywistości tylko Abu Hurejra spożywał zupę, aż się posilił. Potem wyszedł, nieświadom tego, co się wydarzyło.
Dzień później małżonkowie udali się na poranną modlitwe do meczetu. Po jej zakończeniu Wysłannik odwrócił się i zapytał: ‘Co takiego uczyniliście ostatniej nocy, że objawiony został werset wychwalający was: Oni dają im pierwszeństwo, nawet gdyby bieda była ich udziałem (59:9)?’”[10]
[1] Munawi, Fayd al-Qadir, 2:290.
[2] Muttaqi al-Hindi, Kanz al-‘Ummal, 3:907.
[3] Abu Dawud, “Buyu‘,” 54; Ibn Hanbal, Musnad, 2:84.
[4] ‘Ajluni, Kashf al-Khafa’, 1:370.
[5] Muslim, “Qadar,” 34; Ibn Maja, “Muqaddima,” 10; Ibn Hanbal, 3:366.
[6] Bukhari, “Wasaya,” 9.
[7] Nasa’i, “Nikah,” 36.
[8] Muslim, “Zakat,” 108; Ibn Maja, “Jihad,” 41.
[9] Muslim, “Hudud,” 22-23.
[10] Bukhari, “Tafsir,” 6; Muslim, “Ashriba,” 172.
- Utworzono .