Οι αληθινοί Μουσουλμάνοι δεν μπορεί να είναι τρομοκράτες
Ηλέξη Ισλάμ σημαίνει στην κυριολεξία: «παραδίνομαι». Το Ισλάμ είναι η θρησκεία της ολοκλήρωσης, της ασφάλειας και της ειρήνης. Αυτές οι αρχές είναι τόσο σημαντικές στις ζωές των Μουσουλμάνων, που, όταν αρχίζουν την προσευχή τους, αποκόπτουν όλους τους δεσμούς με τον κόσμο, υποκλίνονται, πέφτουν μπροστά στον Θεό και στέκονται με τα χέρια σφιχτά δεμένα σε ένδειξη σεβασμού. Όταν τελειώνουν την προσευχή, νιώθουν σαν να ξεκινούν μια νέα ζωή. Ολοκληρώνουν την προσευχή τους χαιρετώντας τους ανθρώπους που βρίσκονται γύρω τους, τους εύχονται υγεία, ασφάλεια και ειρήνη και μετά επιστρέφουν στις δουλειές τους.
Το να χαιρετάει κανείς τους άλλους και να τους εύχεται ειρήνη θεωρείται από τις σημαντικότερες πράξεις στο Ισλάμ. Πραγματικά, όταν ο Προφήτης Μουχαμμέντ (η ειρήνη και οι ευλογίες του Θεού ας είναι πάντα μαζί του) ρωτήθηκε: «Ποια είναι η πιο ευεργετική πράξη στο Ισλάμ;», απάντησε: «Να ταΐζετε τους άλλους και να χαιρετάτε όσους γνωρίζετε και όσους δεν γνωρίζετε».[1]
Κατηγορίες για Τρομοκρατία
Είναι μεγάλη ντροπή ότι το Ισλάμ, που είναι βασισμένο σε τέτοιες αρχές, αντιμετωπίζεται από κάποιους σαν ισοδύναμο της τρομοκρατίας. Αυτό είναι τεράστιο ιστορικό λάθος. Όπως σημειώσαμε πιο πάνω, αν ένα σύστημα που βασίζεται στην ειρήνη και την ασφάλεια θρωποι που εκτοξεύουν τις κατηγορίες δεν γνωρίζουν τίποτα για το πνεύμα του Ισλάμ και είναι ανίκανοι να το αντιληφθούν και να το ενστερνιστούν. Πρέπει κανείς να ερευνά το Ισλάμ, μελετώντας τις πηγές του και τους αληθινούς εκπροσώπους του, από όλες τις περιόδους της ισλαμικής ιστορίας· άρα, δεν πρέπει να περιορίζεται στις ενέργειες μιας ελάχιστης μειονότητας, ανάξιας να το εκπροσωπήσει πραγματικά. Η αλήθεια είναι ότι δεν υπάρχει αναλγησία ή μισαλλοδοξία στο Ισλάμ. Είναι μια θρησκεία που χτίστηκε ολόκληρη πάνω στις αρχές της συγχώρεσης και της ανεκτικότητας. Στυλοβάτες της αγάπης και της ανεκτικότητας, όπως ο Ρουμί, ο Γιουνούς Εμρέ, ο Αχμέντ Γιεσεβί, ο Μπεντιουζαμάν και άλλες παρόμοιες προσωπικότητες, έχουν εκφράσει αυτή την πλευρά του Ισλάμ με τον πιο υπέροχο τρόπο και έχουν γραφτεί στην ιστορία ως υποδείγματα στοργής και ανεκτικότητας.
Το Τζιχάντ στο Ισλάμ
Το τζιχάντ είναι ένα στοιχείο του Ισλάμ που ορίζεται, κατά κύριο λόγο, σαν τον εσωτερικό αγώνα ενός πιστού ενάντια σε όλα όσα στέκονται ανάμεσα σε αυτόν και τον Θεό. Μια άλλη πλευρά του τζιχάντ, εξάλλου, στοχεύει στην αφαίρεση, βάσει συγκεκριμένων αρχών, όλων των εμποδίων στον δρόμο για την προάσπιση και την εξύψωση του ονόματος του Θεού. Μπορούμε να αναφέρουμε, σχετικά, πολυάριθμα παραδείγματα από την ισλαμική ιστορία. Πάντα θα υπάρχουν πόλεμοι· είναι μια αναπόφευκτη πραγματικότητα της ανθρώπινης ζωής. Ωστόσο, οι στίχοι του Κορανίου που καθορίζουν τις συνθήκες προκήρυξης του τζιχάντ έχουν παρερμηνευτεί από κάποιους και έχουν αναδειχθεί, λανθασμένα, σε θεμέλια και πρωταρχικό στόχο του Ισλάμ. Στην ουσία, αυτοί οι άνθρωποι, που έχουν αποτύχει να συλλάβουν το αληθινό πνεύμα του Ισλάμ, δεν έχουν καταφέρει να εκτιμήσουν σωστά την ισορροπία που θα πρέπει να υπάρχει ανάμεσα στη γενικότερη κατάσταση και τις λεπτές αποχρώσεις και αυτό, σε συνδυασμό με το γεγονός ότι τους κυβερνά το μίσος, τους έχει οδηγήσει στο να παρερμηνεύσουν το Ισλάμ. Η καρδιά μιας αληθινής Μουσουλμανικής κοινότητας είναι γεμάτη αγάπη και στοργή για όλη την πλάση.
Η Αγάπη Συνδέει την Ανθρωπότητα
Ο Προφήτης Μουχαμμέντ (η ειρήνη και οι ευλογίες του Θεού ας είναι πάντα μαζί του) ήταν ένας στοργικός άνθρωπος. Ήταν γνωστός ως «Χαμπιμπουλάχ», λέξη που προέρχεται από το ρήμα «χαμπίμπ» (αγαπάω) και σημαίνει: «αυτός που αγαπάει τον Θεό και αγαπιέται από Αυτόν». Μύστες όπως ο Ιμάμ Ραμπάνι, ο Μαουλάνα Χαλίντ και ο Σαχ Γουαλιγιουλάχ λένε ότι η υψηλότερη βαθμίδα στον δρόμο της γνώσης είναι αυτή της αγάπης.
Ο Θεός έπλασε το σύμπαν από αγάπη και το Ισλάμ κέντησε τη λεπτεπίλεπτη δαντέλα αυτής της αγάπης. Σύμφωνα με τα λόγια ενός άλλου σπουδαίου μύστη, η αγάπη είναι ο λόγος ύπαρξης του σύμπαντος. Φυσικά, παρ’ όλα αυτά, δεν μπορούμε να αρνηθούμε ότι στο Ισλάμ υπάρχει ένα στοιχείο βίας· υπάρχει, στο όνομα της αποτροπής. Ωστόσο, ορισμένοι άνθρωποι παίρνουν αυτά τα στοιχεία, που πρέπει να θεωρούνται δευτερεύοντα, και τα ανάγουν σε θεμελιώδη για το Ισλάμ, ενώ, αντιθέτως, το Ισλάμ είναι θρησκεία της ειρήνης. Κάποτε ένας φίλος μού είπε: «Μιλάς με όλους χωρίς να επιβάλλεις περιορισμούς. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να ηρεμείς τη μεταφυσική ένταση που νιώθουμε, ενώ αντίθετα εμείς έχουμε διδαχθεί ότι, σύμφωνα με το Ισλάμ, πρέπει να δείχνουμε εχθρότητα προς ορισμένους ανθρώπους στο όνομα του Θεού». Αυτή η σκέψη πηγάζει από μια λανθασμένη ερμηνεία της θρησκείας. Σύμφωνα με το Ισλάμ, τα πάντα έχουν πλαστεί για να αγαπιούνται στο όνομα του Θεού. Αυτά που πρέπει να μισούμε, αυτά που πρέπει να αντιμετωπίζουμε με εχθρότητα, είναι οι αισχρές και οι ανήθικες σκέψεις, τα ανόσια συναισθήματα και η βλασφημία. Ο Θεός προόρισε τους ανθρώπους να είναι ευγενικά πλάσματα (Αλ Ισρά 17:70) και μπορεί κανείς να πει ότι όλοι, σε κάποιο βαθμό, έχουν ευλογηθεί με αυτή την αρετή. Ο Προφήτης του Θεού περνούσε, κάποτε, από μια ιουδαϊκή κηδεία και σταμάτησε για να υποβάλει τα σέβη του. Όταν του υπενθύμισαν ότι ο άνθρωπος που κηδευόταν ήταν Ιουδαίος, εκείνος απάντησε: «Είναι όμως άνθρωπος». Κατέδειξε έτσι την αξία που δίνει το Ισλάμ στον άνθρωπο.
Ναι, αυτό ήταν το μέγεθος του σεβασμού του Προφήτη μας για τους ανθρώπους. Οι αιτίες που κάποιοι συγκεκριμένοι Μουσουλμάνοι ως άτομα ή ως οργανώσεις παρερμηνεύουν το Ισλάμ και εμπλέκονται σε τρομοκρατικές επιθέσεις ανά τον κόσμο, θα πρέπει να αναζητηθούν όχι στο ίδιο το Ισλάμ, αλλά σε αυτά τα άτομα, στις παρερμηνείες τους και σε άλλους παράγοντες. Όπως ακριβώς το Ισλάμ δεν είναι θρησκεία τρομοκρατίας, έτσι και οποιοσδήποτε Μουσουλμάνος καταλαβαίνει σωστά το Ισλάμ δεν μπορεί να είναι ή να γίνει τρομοκράτης.
Μολονότι υπάρχουν και εξαιρέσεις, οι ερμηνείες του Ισλάμ από τους Τούρκους μελετητές είναι, σε γενικές γραμμές, βασισμένες στην ανεκτικότητα. Αν μπορέσουμε να εξαπλώσουμε σε ολόκληρο τον κόσμο την αντίληψη του Ισλάμ που διέθεταν στυλοβάτες της στοργής, όπως ο Ρουμί και ο Γιουνούς Εμρέ, και αν μπορέσουμε να μεταδώσουμε τα μηνύματα της αγάπης, του διαλόγου και της ανεκτικότητας σε εκείνους που διψούν γι’ αυτά, τότε άνθρωποι από όλο τον κόσμο θα συρρεύσουν στις αγκαλιές μας, στις αγκαλιές της αγάπης, της ειρήνης και της ανεκτικότητας.
Η ανεκτικότητα στο Ισλάμ είναι τόσο ευρεία, που ο Προφήτης απαγόρευε κατηγορηματικά στους ανθρώπους ακόμα και να λένε πράγματα που θα μπορούσαν να είναι προσβλητικά. Παρά τις ανιδιοτελείς προσπάθειες του Μουχαμμέντ, ο Αμπού Τζαλ δεν έγινε Μουσουλμάνος μέχρι τον θάνατό του. Παρεμπιπτόντως, το όνομα Τζαλ σημαίνει αδαής. Αυτός ο αδαής και άξεστος άνθρωπος ήταν σε όλη του τη ζωή εχθρός του Προφήτη και τώρα, δυστυχώς, το παρατσούκλι του έχει γίνει η δεύτερη φύση των σημερινών Μουσουλμάνων. Λίγο καιρό μετά την κατάκτηση της Μέκκας, ο γιος του Αμπού Τζαλ, ο Ίκριμα, σε ένα συμβούλιο, άρχισε να μιλάει εναντίον του πατέρα του και ο Προφήτης τον επέπληξε γι’ αυτό.
Σεβασμός στην Ανθρωπότητα
Ένα άλλο χαντίθ εξηγεί γιατί πρέπει να είμαστε ανεκτικοί με τους άλλους. Ο Προφήτης προειδοποίησε τους Συντρόφους του να μη βρίζουν τους ίδιους τους τούς γονείς. Οι Σύντροφοι ρώτησαν με περιέργεια γιατί να βρίσει κανείς τους γονείς του. Ο Προφήτης απάντησε ότι όταν κάποιος βρίζει τον γονιό ενός άλλου ανθρώπου, τότε ο άλλος θα αντεπιτεθεί και στην ουσία ο πρώτος θα έχει βρίσει τον δικό του γονιό.
Ενώ ο Προφήτης έδειχνε πάντα σεβασμό προς τους άλλους, το γεγονός ότι υπάρχουν σήμερα άνθρωποι που λένε ότι το Ισλάμ προσβάλλει τους άλλους, σημαίνει ότι δεν έχουν αντιληφθεί, όπως πρέπει, τον Προφήτη. Δεν υπάρχει χώρος για μίσος ή εχθρότητα ούτε στο Ισλάμ ούτε στην παγκόσμια σφαίρα επιρροής του πρεσβευτή του, του Μουχαμμέντ (η ειρήνη και οι ευλογίες του Θεού ας είναι πάντα μαζί του).
Υπηρέτες του Θεού
Το Κοράνι βασίζεται από την αρχή μέχρι το τέλος στη συγχώρεση και την ανεκτικότητα.
Αυτούς που ξοδεύουν την περιουσία τους σε αγαθοεργίες με ευκολία και χωρίς δισταγμό και αυτούς που συγκρατούν τον θυμό τους (καταπίνουν τον θυμό τους σαν να καταπίνουν ένα αγκάθι) και συγχωρούν τους ανθρώπους· και ο Θεός αγαπάει αυτούς που κάνουν καλό στους άλλους. (Αλ Ιμράν 3:134)
Αξίζει τον κόπο να το εξετάσουμε αυτό πιο προσεκτικά. Μπορεί κανείς να εμπλακεί σε ένα περιστατικό που θα κάνει το αίμα του να βράζει· για παράδειγμα, όταν οι άνθρωποι τον βρίσουν και τον προσβάλλουν. Όμως, αυτός πρέπει να προσπαθήσει, όσο μπορεί, να φερθεί συγκρατημένα και χωρίς να αντιδράσει. Ο πιο πάνω στίχος του Κορανίου περιγράφει το πώς πρέπει να φέρονται οι ενάρετοι άνθρωποι, ακόμα και σε στιγμές που κινδυνεύουν να χάσουν την ψυχραιμία τους. Οι αραβικές λέξεις σε αυτό το χωρίο έχουν μεγάλη σημασία. «Καζμ» σημαίνει καταπίνω αυτό που είναι δύσκολο να καταπιώ, ενώ «Καζίμ» σημαίνει αυτός που καταπίνει την οργή του. Σε ένα άλλο χωρίο, ο Θεός λέει στους πιστούς να αποφεύγουν τη ματαιοδοξία:
Και εκείνοι που δεν ψευδομαρτυρούν, και όταν συναντούν κούφια λόγια ή ανάρμοστη συμπεριφορά, τα προσπερνούν με αξιοπρέπεια. (Αλ Φουρκάν 25:72)
Ισλαμική Συμπεριφορά
Ο Προφήτης εφάρμοσε στην πράξη όλα όσα διδάσκονται στο Κοράνι. Για παράδειγμα, κάποιος ήρθε και ομολόγησε ότι είχε διαπράξει μοιχεία, ζητώντας να εξαγνιστεί από τις αμαρτίες του, όποια κι αν ήταν η τιμωρία· ο Προφήτης τού είπε: «Πήγαινε στο σπίτι σου και μετανόησε. Δεν υπάρχει αμαρτία που να μη συγχωρεί ο Θεός.»[2] Μια άλλη παράδοση αφηγείται ότι ένας άνθρωπος κατηγόρησε έναν άλλο για κλοπή. Τη στιγμή που επρόκειτο να απαγγελθεί η τιμωρία, ο άνδρας άλλαξε γνώμη και συγχώρεσε τον κλέφτη. Ο Προφήτης τον ρώτησε: «Γιατί δεν τον συγχώρησες από την αρχή;»[3]
Όταν όλα αυτά τα παραδείγματα εξεταστούν λεπτομερώς, φαίνεται ότι η συμπεριφορά που υιοθετούν όσοι αντιμετωπίζουν τους άλλους με μίσος και εχθρότητα δεν είναι συμβατή με το Ισλάμ. Όπως φαίνεται από τα προηγούμενα, το Ισλάμ είναι μια θρησκεία αγάπης και ανεκτικότητας. Οι Μουσουλμάνοι είναι ζηλωτές της αγάπης και της στοργής, άνθρωποι που αποφεύγουν κάθε πράξη τρομοκρατίας και που έχουν εξαγνίσει τον εαυτό τους από κάθε συμπεριφορά μίσους και εχθρότητας.
[1] Μπουχάρι, Ιστιζάν, 9, 19· Νεσάι, Ιμάν, 13.
[2] Μουσλίμ, Χουντούντ, 17, 23· Μπουχάρι, Χουντούντ, 28.
[3] Αμπού Νταγούντ, Χουντούντ, 14(4394)· Νασάι, Σαρίκ, 4 (8, 68)· Μουγουάτα, Χουντούντ, 28, (2, 834).
Αυτό το άρθρο δημοσιεύτηκε πρώτη φορά στην εφημερίδα Turkish Daily News, στις 19 Σεπτεμβρίου 2001.
- Δημιουργήθηκε στις