Een beweging die haar eigen waarden schept
De Hizmetbeweging is niet gebouwd op de waarden van een vorige beweging of ontstaan na een periode van crisis. De beweging heeft haar uitingsvorm, structuur, sociale en morele waarden en instituten zelf geschapen. De structuur en de religieus-spirituele dynamiek van de beweging worden niet overheerst door één bepaalde stroming
Het valt echter niet te ontkennen dat de Risale-i Nur (Brief van het licht) de innerlijke dynamiek van de beweging heeft gevoed op zowel spiritueel als intellectueel terrein. De Risale-i Nur maakt deel uit van een serie boeken die in de afgelopen eeuwen zijn geschreven over het islamitische geloof, en die op spiritueel-sociaal vlak een enorme invloed op het grootste deel van de bevolking van Turkije heeft. Deze invloed op de samenleving van Turkse moslims is duidelijk aanwijsbaar. Deze boeken zijn misschien niet op dezelfde manier opgezet als moderne wetenschappelijke werken, maar door de wijze waarop ze verschillende onderwerpen behandelen en waarop ze fundamentele oplossingen bieden aan de mens en zijn sociale leven, bereiken ze de lezer sneller en indringender dan andere werken. De reeks stimuleert niet alleen geloof en religieuze toewijding, maar draagt ook bij aan een gevoel van solidariteit en samenwerking. Dit is precies wat het boek Risale-i Nur heeft bijgedragen aan de Hizmetbeweging.
De sociale en op handelen gebaseerde dynamiek van de Hizmetbeweging is gevormd rond Gülens sterk spirituele persoonlijkheid, zijn heldere leer en zijn brede sociale invloed. Dit bedoelen we wanneer we zeggen dat de beweging "uit zichzelf is voortgekomen.” Het is een feit dat de religieuze activiteiten en missie van de beweging worden gevoed door islamitisch bewustzijn, historische tradities en ervaringen van moslims in het verleden. Maar voor de presentatie in een nieuwe verschijningsvorm van deze historische ervaringen en de door het geloof gepredikte waarden, waarmee bovendien moderne verworvenheden en ervaringen geconfronteerd kunnen worden, is een brede wetenschappelijke kennis nodig en het vermogen om inzicht te bieden in moderne ontwikkelingen en deze op de juiste manier te interpreteren. Hier komen Gülens grote persoonlijke kennis, ervaring en intellect om de hoek kijken. Zijn leer combineert het verleden met de toekomst en religie met sociaal leven. Hij kijkt nooit naar de huidige situatie of de nog onduidelijke toekomst zonder er de erfenis van het verleden bij te betrekken. Hieronder proberen we zijn idealisering van de 'Eeuw van het Geluk' (Asr-ı Saadet ) uit te leggen.[1] Deze idealisering geeft blijk van zijn trouw aan de islam en de diepte van zijn religieuze beleving. Het gaat hem niet alleen om een interpretatie van traditionele waarden, want dat zou immers neerkomen op een beperkt intellectueel streven. Zijn hele leven is juist een representatie van de waarden die hij uitdraagt. Wat hij predikt brengt hij zelf in praktijk.
Net als bij andere bewegingen gebeurt, wordt ook de Hizmetbeweging vergeleken met andere islamitische bewegingen en probeert men de beweging in hetzelfde islamitische hokje te plaatsen. Volgens sommige westerse analisten wordt de basis van al het religieuze radicalisme gevormd door de moslimbroederschap in Egypte en de jamaah islamiya (islamitische groep) in Pakistan. Zelfs de revolutie in Iran zou georganiseerd zijn door een radicale vertakking van deze bewegingen. De meeste religieuze bewegingen in de islamitische wereld worden in verband gebracht met de moslimbroederschap of de Pakistaanse jamaah islamiya. Het is waar dat deze twee bewegingen een indirecte inspiratiebron zijn geweest voor de recente opleving van religieuze/politieke bewegingen, maar er kan niet gesproken worden van een grote invloed van deze bewegingen op de islamitische samenleving in Turkije. De basis van de Hizmetbeweging vertegenwoordigt geen enkele economische klasse of etnische groepering, in tegenstelling tot enkele islamitische bewegingen in andere landen. De bevolkingsgroepen waarop de beweging is gebaseerd, worden niet onderdrukt, noch zijn het groepen die buiten de samenleving staan. Ze wordt door zowel plattelandsbewoners als door stedelingen gesteund, en haar achterban bestaat uit mensen uit de lagere middenklasse, de middenklasse en de bovenlaag van de samenleving. De hoofdrolspelers van de beweging zijn hoogopgeleiden; mensen die in de grote steden aan vooraanstaande universiteiten hebben gestudeerd. Ze koesteren geen wraakgevoelens tegen de regerende top van het land of tegen de sociaaleconomische kringen die er westerse waarden en normen op na houden. Niemand zal hen dan ook kunnen betrappen op een wens tot radicale afscheiding door het formuleren van bijvoorbeeld 'een oppositionele ideologie', zoals in klassieke bewegingen nogal eens het geval is. In plaats daarvan formuleren ze op alle gebieden liever mogelijke oplossingen, en hanteren hiermee een verzoenende manier van formuleren die uitnodigt tot onderhandelen. De Hizmetbeweging heeft nooit een politieke beweging willen zijn. Sterker nog, de beweging is door sommige religieuze kringen zelfs bekritiseerd omdat ze zich onvoldoende met de politiek zou bezighouden.
- Aangemaakt op .