Gülen Hareketi, Çatışmaları Diyalogla Aşmayı Öğretiyor
Hollanda'nın Tilburg Üniversitesi'nde görev yapan Gürkan Çelik'in hazırladığı "Fethullah Gülen, Diyalog ve Eğitimle Sosyal İnsicamın İnşası" isimli doktora tezinde, hem Gülen'in özellikleri hem de onun teşvikiyle dünyanın dört bir yanında açılan eğitim kurumları ve diğer diyalog hizmetleri mercek altına alınıyor. Gülen Hareketi içinde iki önemli aktivite olarak göze çarpan eğitim ve diyalog çalışmalarını detaylı bir şekilde ele alan Çelik, hareketin diğer ayakları olan medya, işadamları ve yayın organları gibi alanları ise detaya girmeden irdeledi.
Daha çok diyalog ve eğitime dönük çalışmaları üzerinde duran ve bunun sosyal barışa katkısı konusunda bir resim çekmeye çalıştığını ifade eden Çelik, Gülen'in bu konulardaki düşüncelerini mercek altına aldığını söyledi. Tezde 'Gülen'in fikirlerinden hareketle sosyal barış nasıl temin edilebilir?' sorusuna cevap aradığını kaydeden Çelik, bunun sebebini şöyle açıklıyor: Dünyada kültürler arası, dinler arası, gruplar arası veya etnik kökene dayalı çatışmalar var ve bunlara dönük bir çözüm bulunması gerekiyor. Gülen Hareketi de sosyal çatışmaların önlenebilmesi için önemli bir reçete sunuyor.
İnsana ve özellikle de yetişmiş insana önemli bir değer veren Fethullah Gülen'in, felsefesinin temeline insanı yerleştirdiğini ve bunun da 'altın nesil' olarak tanımlandığını aktaran Çelik, bu bağlamda Gülen Hareketi'nin arka planına da ışık tutmaya çalıştığını belirtti. Hareketin ilk ortaya çıkışından bu yana kat ettiği mesafeyi de detaylı bir şekilde inceleyen Çelik, bugüne kadar kimsenin detaylı bir şekilde üzerinde durmadığı "Fethullah Gülen bir lider midir?" sorusuna da cevap arıyor. Akademik dünyada ilk defa bu soruya bir cevap bulma arayışına giren Çelik, bulduğu cevabı şu şekilde özetliyor: "Bu soru ilk kez soruluyor? Ben tezde sayın Gülen'i 'Hizmetkâr Lider' olarak tanımlıyorum. Bu başlık altında bir makale kaleme alındı. Bu konuda detaylı bir inceleme yapıyorum. Bunun geçmişine de gidiliyor. Bu tanımlama batıda da var. Aynı zamanda sayın Gülen'e entelektüel bir lider gözüyle de yaklaşılarak yapılıyor bu tanımlama. Fethullah Gülen'i üç özelliğinden dolayı lider olarak tanımlıyorum. Bir kere fikir adamı. Ürettiği özgün düşünceler var ve bu düşünceler önemli bir kitle tarafından yurtiçi ve yurtdışında kabul görüyor. Diğer yönü, kalbi veya sufi dediğimiz yön. Buna alimlik de diyebilirsiniz. Çünkü kendine göre daha çok Kur'an ve Sünnet merkezli yaptığı yorumlar var. Ama içtimai alanı da yok saymıyor. Buna sufizm de diyebilirsiniz. Yani günümüzün yaşayan önemli sufilerinden birisi. Son ve bekli de en önemlisi ise aksiyoner yanı. Sadece düşünmüyor, kalbi yaşantısıyla örnek olmuyor; aynı zamanda pratiğe geçirilmesinde de örnek oluyor." Fethullah Gülen Hocaefendi'nin bu yönünün son derece önemli olduğunu kaydeden Çelik, buna 'eğitimle alakalı ilk inisiyatiflerin bizzat kendisi tarafından başlatılmasını' örnek olarak veriyor. Pratikte attığı bu adımların daha sonra kendisini sevenler tarafından devam ettirildiğine de değinen Çelik, dünyanın dört bir yanında açılan eğitim kurumlarının böyle bir geçmişe sahip olduğunu söylüyor. Çelik tezinde bir nüansı da fark ettiğini belirterek, "Ama burada göz ardı edilmemesi gereken bir nüans var. İnsanlar, bu faaliyetleri o istedi diye değil, aynı zamanda bizzat o yaptığı için de yapıyor. O yönüyle de Gülen örnek bir lider. Yani uygulayıcı bir lider. Sadece düşünmüyor, sadece sufizm yönü, yani kalbi yönü yok. Aynı zamanda bunları hayata geçiren bir özelliği de var. Bunları dile getirmeye çalıştım." diyor.
Araştırmasında ayrıca, 'Fethullah Gülen'e göre diyalogun anlamı nedir?' 'Bu çabalarında nereye varmak istiyor?' gibi sorulara da cevap aradığını belirten Çelik, vardığı sonuçları şöyle açıklıyor: "Varılmak istenen nokta toplumsal barış. Diyalog çabalarının nihai amacı barış. Demokrasinin ve özgürlüklerin en iyi şekliyle toplumda yer etmesi."
Aynı zamanda Gülen ile Spinoza gibi başka aydınların düşüncelerinin bir karşılaştırmasına da yer verilen tez çalışmasının sonuç bölümünde ise, hareketi farklı kılan yönler üzerinde duruluyor.
- tarihinde hazırlandı.