Kültür Mirasımızın Kaynaklarına Doğru
Yeni Ümit dergisinin, Fethullah Gülen Hocaefendi tarafından kaleme alınan başyazıları ikinci kez kitaplaştı. 'Kendi Dünyamıza Doğru' (Nil Yayınları) başlığıyla yayınlanan eser, 'Ruhumuzun Heykelini Dikerken' dizisinin devamı niteliğinde.
Bu dizi, aslında Pırlanta Serisi'nin öteki kitaplarından gözle görünür farklılıklar taşıyor. Fethullah Gülen, 'Ruhumuzun Heykelini Dikerken'de 'bize ait' kültür hayatının, algılayışının nasıl olması gerektiğini yer yer açıklıyor, bazen de imâ ediyordu. 'Döl Yatağındaki Dünya' başlıklı yazıyla açılan bu kitap, mutlu bir geleceğin ilk belirtilerinden başlayarak 'yeryüzü mirasçıları'nın nasıl bir medeniyet kurmaları gerektiğini adım adım anlatıyordu. Kitaptaki son yazının 'Kendimize Yönelirken' başlığını taşıması, gelişigüzel bir tercihin sonucu değildi. Zira Gülen, söze kaldığı yerden devam ediyor. İlk kitabın son yazı başlığına da bir gönderme içeren 'Kendi Dünyamıza Doğru', kültür mirasımızın temel kaynaklarını ve sorunlarını daha açıklayıcı biçimde ele alıyor. 'Ruhumuzun Heykelini İkâme Ederken' başlıklı yazıda; iman, meşveret, hür düşünce, ilim gibi kavramlarla bir arada andığı; fakat üzerine konuşmayı henüz 'erken' bulduğu kültür-sanat anlayışımıza, muhataplarını biraz daha yaklaştırıyor. (Bu konuda başvurulacak öncelikli eserin 'Beyan' kitabı olduğunu da hatırlatmakta yarar var.)
Nasıl bir kültür anlayışı?
Türkiye'de sistematik modernleşmenin kültürel kodları en baştan beri pozitivizmin gölgesinde belirlenmişti. Kitap, daha adından başlayarak, 'ruhun heykelini dikmek' soyutlamasıyla bu genel kabule bir itirazı içeriyor. Fethullah Gülen, pozitif bilgiye indirgenemeyecek, taklitçilikten uzak bir kültür anlayışı öngörüyor. Gittikçe somutlaşan öneriler ile, yeni bir dünyanın kurucu öğelerinden olan kültürün işlevini, bir 'dinamik' olarak konumunu irdeliyor. Kültürü durağanlıktan, geçici birtakım eğilimlere bağlılıktan kurtaracak bu görüşler, erbâb-ı nazar tarafından, Türkiye'nin sorunlu kültür politikalarına bir çözüm olarak da okunabilir. Zira, kültürü ihmal eden hiçbir dönüşümün kalıcı olamadığını tarih gösteriyor. Şu da var: 'Kendi Dünyamıza Doğru'da tanımlanan, aslında sadece seçkinler eliyle gerçekleşemeyecek kadar geniş bir kültür hamlesi. Ne var ki, bu hamle de kendi seçkinlerini üretecektir.
Her şeyin, kültürün parçası haline gelmeye başladığı bir dünyada, kendi kültürümüz üzerine düşünmenin vakti çoktan geldi. Fethullah Gülen Hocaefendi'nin yol göstericiliğinde, kısır kültür tartışmaları aşılabilir. Din, dil, geçmişin birikimi, kimlik gibi kavramlar eşliğinde, 'bize ait dünyanın' sacayaklarından biri inşa edilebilir. Bütün bunların yolu, her başyazıyı birer kılavuz gibi okumaktan geçiyor. (M.İlhan Atılgan)
- tarihinde hazırlandı.