Fethullah Gülen-Bartholomeos Görüşmesinin Yankıları
Sivil Dinler Buluşurken
Mümtaz din adamı ve sivil cemaat önderi Fethullah Gülen Hocaefendi'nin Fener Ortodoks Patriği I. Bartholomeos'la gerçekleştirdiği buluşma tarihî bir nitelik taşıyor. Bu "hasbihal"e daha şimdiden mim koymak gerekiyor. En önce de, böylesine bir temasta bulunmak sağduyusuna başvurduğu için Muhterem Patrik'e ve bu talebi olumlu karşılamak bilgeliğini gösterdiği için de Muhterem Hocaefendi'ye teşekkür etmek gerekiyor. Çünkü, söz konusu birliktelik tüm mukaddes kitapların zikrettiği ve dinler arasında hoşgörü vazeden İlâhî mesajın taçlandırılması anlamına geliyor. Üstelik, böylesine bir temas, her dinden "köktenciliğin", yukarının mesajını görmezden gelerek birbirlerine karşı hoşgörüsüzlükler sergiledikleri günümüz dünyasında apayrı bir önem kazanıyor. Rabbin kelâmını sahipleniyor. Bu açıdan da, Gülen-Bartholomeos görüşmesi evrensel bir boyut kapsıyor.
Ancak, söz konusu temasın aynı manâda "millî'' boyutu da bulunuyor. Birinci olarak, Müslüman bir cemaat önderinin protokol dışı bir görüşme için Hıristiyan ruhbanla bir araya gelmesi, çok dinli bir imparatorluğun zengin mirası üzerinde yükselen ülkemiz için kıvanç kaynağı oluşturuyor. Tarihimizle barışmak sürecinde yeni bir adım daha oluşturuyor. Kaldı ki, Osmanlı devrinde daima evrensel işlevli ama "millî" kimlikli bir kıvam olmuş olan Patrikhane'nin tekrar bu niteliklerle donanmaması için neden bulunmuyor. Ortodoks "eşitler içinde birinci" addedilen Fener'in, mütareke hariç, Atina'nın dümen suyunda politika güdümlü olduğu iddiaları gerçekle bağdaşmıyor.
Bu, 1821 Mora isyanından 1955 Eylülüne kadar tüm tarihî süreci belirliyor. Patrikhane Yunaniliği değil, Osmanlı tanımındaki Rumluğu temsil ediyor. Bazılarındaki "Patrikhane paranoyası" "Sevr kompleksi"ne benziyor. Ama en önemlisi, söz konusu temas gerçek bir sivilleşmeyi müjdeliyor. Gülen-Bartholomeos teması, sivil bir İslâmî cemaat liderinin Cumhuriyet'ten bu yana ilk kez Hıristiyan bir din önderiyle buluşmasına tekabül ediyor.
- tarihinde hazırlandı.