Abant Ruhu Paris'te

Abant toplantılarının onuncusu, geçtiğimiz Cuma ve Cumartesi günleri Paris'te yapıldı. Paris bir süredir, tıpkı 1968'deki gibi öğrenci hareketlerine, protestolara, toplu yürüyüşlere, grevlere sahne oluyor. Tabir caizse, Paris kaynıyor, Fransa kaynıyor. Kaderin cilvesine bakın ki, bugün Fransa, özellikle de Paris, Abant ruhuna her yerden daha çok muhtaç durumda.

"Abant ruhu"nun fitilini ateşleyen "özgürlük" istencinin boy salıp gelişmesinde, bir zamanlar gerçekten çok etkili olmuş bulunan bu güzel kent, ne yazık ki şimdilerde o soylu geçmişini unutturacak yaklaşımlar sergilemeye çalışıyor. Özgürlüklerden rahatsız oluyor, yasakçı bir tavırla farklı anlayışlara tahammül edemiyor. Yıllardır içine aldığı yabancıları, "öteki", "karşıt", "siyah ayaklı" "beurre" gibi küçümseyici ve aşağılayıcı yakıştırmalarla iteleyip kakmaktan geri kalmıyor.

"Abant ruhu", Türkiye'nin bugün geldiği konumda, önemli bir dönüm noktasını teşkil etmektedir. Ülkenin İlerici-Gerici, Laik-Müslüman, Atatürkçü-Şeriatçı, Sağcı-Solcu diye kamplara bölünmeye çalışıldığı 28 Şubat sürecinin o hızlı günlerinde, şirin Abant gölü etrafında yakılan bu demokrasi, barış, hoşgörü ve diyalog meşalesi, kısa zamanda bütün yurda yayıldı. Ve ülke, yavaş yavaş içine girdiği gergin, antidemokratik ortamdan kurtularak demokrasi ve istikrara doğru yol aldı.

***

Türkiye'nin o günlerde yaşadığı gerginliğin farklı bir türünü, bu gün dünya yaşıyor. "Medeniyetler çatışması" teziyle başlayan, Taliban'ın iktidara gelmesiyle gerginleşen, 11 Eylül saldırılarıyla şiddetlenen, Afganistan'ın, Irak'ın işgaliyle ürkütücü boyutlara ulaşan ve "Büyük Ortadoğu Projesi" ile devam eden uluslar arası konjonktürdeki sertleşmeler, zaten bin bir sorunla cebelleşen dünyamızı yaşanmaz hale getirmeye başladı. Çevremiz kan gölüne döndü.

Çatışma kültürünü yaygınlaştıran bu olumsuz gelişmelere bir nebze de olsa karşı çıkmak üzere, bir araya gelmiş olan değişik görüşten Türk aydınlarının oluşturduğu "Abant Platformu", altı yıldır Türkiye içerisinde yürüttüğü toplantıların benzerlerinin yurtdışında da yapılmasını uygun gördü.

***

Türkiye'deki yoğun entelektüel birikimin, başka ülkelerdeki aydın kesimlerle paylaşılmasını amaçlayan bu toplantıların ilki, 2004 yılı Nisan ayında Washington DC'de yapıldı. John Hopkins Üniversitesi'nin işbirliğiyle gerçekleşen bu uluslar arası toplantı "İslâm, Demokrasi ve Laiklik: Türkiye deneyimi" başlığını taşıyordu.

İkincisi ise 2004 yılı Aralık ayında Brüksel'de Avrupa Parlamentosu'nun göz alıcı salonlarında gerçekleştirildi. Avrupa Parlamentosu, Belçika, Leuwen Katolik Üniversitesi, İstanbul Bahçeşehir Üniversitesi ile Gazeteciler ve Yazarlar Vakfı'nın birlikte organize ettikleri bu toplantının başlığı ise "Türkiye'ni Avrupa Perspektifi: Kültür, Kimlik ve Din" idi.

Uluslararası Abant toplantılarının onuncusu Fransa'nın parıltılı başkenti Paris'te yapılması uygun görüldü. Ve "Türkiye Fransa Söyleşileri: Laiklik, Kültürel Çoğulculuk ve Cumhuriyet" konusu seçildi.

Türkiye'den 80, Fransa'dan 50 civarında bilim adamı, gazeteci ve yazarın katıldığı bu toplantıda, kırkı aşkın bildiri sunuldu.