Hz. Âdem nerede yaratıldı?

Soru: Hz. Âdem, yeryüzünde mi yoksa başka bir yerde mi yaratıldı?

Bu mesele tefsir imamları arasında farklı anlaşılmıştır. Bir grup müfessirîn, Hz. Âdem’in yeryüzünde farklı bir buudda yaratıldığı, diğer bir grup ise öteki âlemdeki Cennet’te yaratıldığı şeklinde mütalaada bulunmuşlardır.

Hz. Âdem yeryüzünde yaratıldı, diyenler kendi görüşlerine delil olarak, “Sizi yerden yarattık. Yine oraya iade edeceğiz ve oradan tekrar çıkaracağız.” (Tâhâ sûresi, 20/55) âyetini gösterirler. Diğerleri ise, “Birbirinize düşman olarak aşağıya inin!” (Bakara sûresi, 2/36) âyet-i kerimesinden hareketle, masum insanların yaşadığı bir yer olması itibarıyla, Cennet’in dünyamızdan başka bir yerde olması nokta-i nazarından meseleyi ele almış ve Tâhâ sûresi’ndeki âyeti şöyle yorumlamışlardır: İnsanın mahiyeti arzdan (yeryüzünden) alınmıştır. Ama Hz. Âdem Cennet’te yaratılmıştır. İnsan ölüp toprağa dönecek ve daha sonra tekrar diriltilecektir.

Buhârî, Müslim ve Ahmed İbn Hanbel’in Müsned’inde yer alan bazı âhadi hadislerde Hz. Âdem’in Cennet’te yaratıldığına dair bir hayli rivayet var. ^[1] Usûle taalluk etmediğinden, her iki görüşü savunan kimseler olmuş ve bunların hiçbiri ashab-ı bid’at ve dalâlet sayılmamıştır.

Ancak bana, Hz. Âdem’in dünyanın dışında başka bir Cennet’te yaratılmış olması görüşü daha kuvvetli gelmektedir. Menşeimizin orası olması, vicdanımızda oranın arzusunu duymamız ve ebedî bir yurt arzumuz da bunu teyit etmektedir. Ayrıca bu meseleyi teyit eden şöyle bir hadis de vardır: Hz. Musa ile Hz. Âdem, berzahî vücutlarıyla karşılaştığı ve selâmlaştıklarında, ülü’l-azm bir peygamber olan Hz. Musa kemal-i hikmetle Hz. Âdem’e, “Allah seni mahlukat arasından seçti ve müstesna bir varlık olarak yarattı. Sen ise, insanları Cennet’ten çıkardın!” der. Bunun üzerine Hz. Âdem ona şöyle cevap verir: “Yâ Musa! Sen kelîmullahsın. Allah seninle konuşuyor. Allah, beni yaratmadan kırk bin sene evvel Cennet’ten çıkacağımı yazmış ve tespit etmişti. Allah’ın yazdığı bu yazıya ben nasıl karşı gelebilirdim!”^[2]

Bu hâdise ve konuşma Hz. Âdem’in, dünyanın dışında farklı bir Cennet’te yaratıldığını göstermektedir.

Ehl-i Sünnet’ten bazı kimselerin yanında, firak-ı dâlleden de bazı zevat, Hz. Âdem’in yeryüzünde yaratıldığını, burada yaşayıp gömüldüğünü ve yine yeryüzünde haşr ve neşr olacağını söylemektedirler. Bu anlayışın altında Cennet’in de yeryüzüyle açık bir münasebetinin olduğu sezilmektedir ki, böyle bir yaklaşımın bazı sû-i tevillere sebebiyet verdiği/vereceği açıktır.

Soru: Hz. Âdem’den önce yeryüzünde başka canlı var mıydı?

Dünyada Hz. Âdem’den evvel canlılar olduğu gibi Cennet’te de Hz. Âdem’den evvel kuşlar, hevam ve haşerat gibi canlılar vardı. Çok zayıf rivayetlerde şeytanın yılanın ağzına girdiğinden bahsedilmektedir.^[3] Ancak kat’î bir nas olmadığı için bu mevzuda ceffe’l-kalem söz söylemek recmen bi’l-gayb olur.

Tweet

Whatsapp