Otokontrol
Gelişmiş ülkelere bakıldığında, toplumun hemen her kesiminin idareyi paylaştığı müşâhede edilmektedir ki, gerçek demokrasilerde esas olan da budur. Bu ülkelerde millet fertleri, basit bir trafik olayından, devletin ruhunu ve temel esaslarını tehdit edebilecek büyük yolsuzluk olaylarına kadar hayatın her karesinde devlete yardımcı olmaktadırlar. Oralarda bu otokontrol sistemi öyle gelişmiştir ki, her zaman fertler, meselâ, bir hırsızı derdest edip yetkili makamlara teslim edebilmekte ve trafik kurallarını ihlâl eden bir arabanın plâkasını alıp trafik görevlilerine bildirebilmektedirler. Bu şekilde her fert, âdeta diğer fertlerin kolluk kuvveti gibi çalışarak devlete yardımcı olmaktadır. Her ne kadar buna bizim gibi ülkelerde gammazlama nazarıyla bakılsa da, zannediyorum meseleyi "devlete yardımcı olmak" perspektifinden değerlendirdiğimizde uygun bir yaklaşım tarzı olduğu ortaya çıkacaktır. Buraya kadar anlatılanlar otokontrol sisteminin topluma bakan yönünde birkaç kareydi.
Bunların dışında, bir de otokontrolün şahıslara bakan yönü vardır ki, bu da ferdin, otokontrol ile her an kendini, kendi davranışlarını kontrol altına alması demektir. Böylesi bir otokontrol sistemini hayata geçirmiş fertlerin, oluşturdukları içtimaî ortama zarar verme hakkını kendilerinde görmeleri mümkün değildir. Birbirine zarar vermeyen, hatta yararlı olmaya çalışan insanlardan oluşmuş işte böyle bir toplumda, zannediyorum sosyal adalet kendiliğinden tahakkuk edecektir. Netice itibarıyla da her bir ferdin vicdanî muhasebe ile yanlışlıklara karşı kendisini frenlemesi sonucu toplum, içinde yaşanılabilir bir hâle gelecektir ki, işte böyle bir toplum tam bir murâkabe/otokontrol toplumudur.
Otokontrol sisteminin fert ve toplum plânında uygulanmadığı ülkelerde sosyal ve ekonomik alanlarda bozulmaların görülmesi, fertlerin her türlü tefekkür ve tetkikten uzak, gafilâne bir şekilde gönül-kubûr bir hayat yaşamaları kuvvetle muhtemeldir. Zira kim ne derse desin, hayatın her karesinde karşılaşılan arızaların kaynağı insandır. Bu itibarla da problemlere çözüm aranırken insan kat'iyen göz ardı edilmemeli ve her mesele onunla irtibatlandırılarak ele alınmalıdır.
- tarihinde hazırlandı.