Fenâ Kelimesi ve Fenâ İle İlgili Kavramlar
Fenâ; yok olma, zeval bulma mânâlarında "bekâ"nın mukabili bir kelimedir ve bir kısım farklı mefhumlarla izâfî münasebeti de söz konusudur. Meselâ; tevbe-i nasûhun lâzımına "fenâ-yı muhalefet", zühd hakikatinin nihâî gereğine "fenâ-yı huzûz", sadâkat ve muhabbetin zirvesine "fenâ-yı huzûz-i dâreyn" ve sekrin neticesindeki "gaybet"e "fenâ-yı zahirî" denir ki, bunların hemen hepsi, hak yolcusuna bakan yanları itibarıyla birer tavır, birer duyuş ve birer zevk hâli olmalarına karşılık, Hazreti Zât, sıfât ve esmâ-i ilâhiyeye bakan yönleri açısından vahdet nurlarının kesret ahkâmı içinde tecelli etmesi; tecelli edip sâlikin, varlık-yokluk gel-gitleri arasında yaşaması demek olan "sahk", kezâ onun vücûd-u Hak karşısında eriyip gitmesi diyebileceğimiz "mahk" ve davranışlarının, Hazreti "Fa'âlün Limâ Yürîd"in işlerinin gölgesi olduğunu duyup zevk etmesi şeklinde yorumlayacağımız "tams" fenânın birer buudlarıdırlar ve bir yandan, gerçek "Vücûd" ve "İlim"in ziyâsının birer gölgesi olarak mâsivânın zâtî bir kıymeti olamayacağını hatırlatırken, diğer yandan da, insan idrakinin, duyuş, seziş ve yorum izâfîliğiyle de, hakikat ve nispet arasında birer köprü vazifesi görürler.
- tarihinde hazırlandı.