Vech'in Manâsı

Kur'an-ı Kerim'de, meselâ, "Sabah, akşam, O'nun vechini dileyerek O'na dua ederler" âyeti gibi âyetlerde geçen Vech kelimesi rıza kelimesiyle aynı mıdır? Vech, yüz demek. Zât-ı Ulûhiyet hakkında kullanılan Vech (Yüz), Yed (El) gibi müteşâbihat konusunda şöyle bir anlayışım var: Bunlar insan için ne ifade ediyorsa; birer sıfat mesabesinde, Kendi Zâtına, Şânına, Münezzehiyet ve Mukaddesiyetine uygun olarak, Cenab-ı Allah (cc) hakkında da aynı şeyi ifade ederler. El, bir bakıma güç ve kuvvetin sembolü, tezahür vasıtasıdır. Yüz ise, hemen bütün husûsiyetleriyle insanın kendisini gösterir. Kıyafet ilminde, yüzün ifade ettiği manâ daima başta gelir. Bu sebeple, Zât-ı Ulûhiyet için Vech deyince, O'nun Zâtını, bütün isim ve sıfatlarının nokta-i mihrakiyesini, Yed deyince de Kudretini anlamak, en doğru bir anlayış şekli olsa gerektir.

Tasavvuf'ta sübühât-ı vech tabiri vardır. Bu, Mertebe-i Ehadiyet'te Hz. Zât'tan gelen şualar, salik için bütün mâsivâyı yakıp kül eden tecelli demektir.