Din-Devlet İlşikileri Sempozyumu (15-18 Ekim 1999)

Tarih boyunca, devlet yönetiminde din olgusu her zaman temel sorunların başında gelmiş ve bir sosyal gerçeklik olarak, devletin düzenleme alanı içinde yer almıştır. İnsanlık tarihi, hem Doğuda hem de Batıda bu tür 'teokratik' yönetimlere çok sık bir şekilde tanık olmuştur. Hâlâ da totaliter birtakım yönetimlerde bu düşüncenin etkisi ve izleri mevcuttur. Tarihî tecrübeler ortaya koymuştur ki, teokratik anlayış, yöneticilerin kendi iktidarlarını 'İlahî irade'ye bağlama arzu ve isteklerinin yansımasıdır.

Batının bu çerçevedeki deneyimleri, düşünen beyinleri 'laiklik' ilkesini bulma ve uygulamaya yöneltmiştir. 'Kitleleri 'Tanrı adına' kişiler değil, kitlelerin hür iradeleriyle ve açık-seçik irade beyanlarıyla seçtikleri yöneticiler yönetmelidir' düşüncesi Batı kökenli olmakla beraber bugün dünyanın hemen her yerinde kabul görür hale gelmiştir.

Toplantının en fazla ses getiren konuşmalarından birisini Prof. Dr. Şerif Mardin yaptı.

Batılı devletlerin anayasalarında dinsel referanslara rastlamak mümkündür. İkibinli yıllarda toplumlarda dinin ve ona bağlı ilişkilerin daha önemli hale geldiği, din-devlet ilişkilerine tarihi perspektif açısından bakma zaruretini ortaya çıkarmıştır.

Birincisi 1-2 Mayıs 1998 tarihlerinde Milano Üniversitesi'nde toplanan Türkiye dahil 8 ülkenin, konu ile ilgili araştırma yapan öğretim üyeleri 'Din-Devlet İlişkilerini Araştırma Derneği' adı altında bir çalışma sürecini başlatmış bulunmaktadırlar. Çalışmalar şu safhada sempozyumlar şeklinde sürmektedir. Bu toplantıların ikincisi, 13-18 Ekim 1999'da İstanbul'da vakfımız tarafından düzenlenmiştir.

Oturumlardan birisinde yerli ve yabancı bilim adamları din-devlet ilişkilerini tartışıyor.

Toplantı, genel dinleyici kitlesine açık, ama konunun doğrudan ilgililerinin de izleyebileceği bir mekânda gerçekleştirilmiştir. Din-devlet İlişkileri, uzmanların belli kategorilerde gruplara ayrılması, sözgelimi, Katolik Ülkeler, Protestan Ülkeler, Sünni İslam, Şii İslam ve Konfüçyen uygulamalar dikkate alınarak muhtelif oturumlarla gerçekleştirilmiştir. En sonunda farklı açılardan hazırlanmış olan tebliğler genel kurulda tartışılarak ortak bir metin çıkartılmıştır.

Özellikle ülkemizde, inancın ve ona bağlı ilişkilerin daha önemli hale geldiği noktasından hareket eden Vakfımız, geçtiğimiz iki yıl içerisinde, 'Abant Platformu' toplantılarını organize etmişti.

Bu kez de konuyu özellikle 'Batı Deneyimi' ve 'Tarihsel Perspektif' açısından irdelemeyi planlamış ve her birisi kendi sahasında uzman bilim adamları arasında konuyu tartışma zeminine açarak, Bilgi Üniversitesi Öğretim Üyelerinden Prof. Dr. Niyazi Öktem'in koordinatörlüğünde İstanbul Fırat Kültür Merkezi'nde, Uluslararası Din-Devlet İlişkiler Sempozyumu'nu gerçekleştirmiş bulunmaktadır.

Prof. Dr. Ahmet Mumcu konuşmasını yaparken.

15-18 Ekim 1999 tarihlerinde İstanbul'da gerçekleşen Sempozyuma, 18'i yurt dışından olmak üzere 22 bilim adamı katılarak tebliğ sunmuştur. Sempozyuma katılan bilim adamları ve sundukları tebliğler şunlardı:

• Prof. Dr. Mehmet S. Aydın (Dokuz Eylül Üniversitesi, İlahiyat Fakültesi-İzmir) 'Sünni İslam'da Din-Devlet İlişkileri'

• Prof. Dr. Silvio Ferrari (Milano Üniversitesi-İtalya) ' Din-Devlet İlişkilerinde Katolik Model: İtalya'

• Prof. Dr. Nahum Rakover (Yahudi Hukuku Mirası Derneği Başkan-İsrail) 'Yahudilikte Din-Devlet İlişkileri

• Prof. Dr. Jean Duffar (Paris Üniversitesi) 'Fransa'da Laiklik'

• Dr. Ling Pingye (United Front Work Dept. Of the CPC Central Committee-China) 'Uzak Doğuda Din-Devlet İlişkileri'

• Prof. Dr. Ivan Iban (Madrid Complutense Üniversitesi-İspanya) 'İspanya ve Portekiz'de Din-Devlet İlişkileri'

• Prof. Dr. Hüseyin Hatemi (İstanbul Üniversitesi) 'İslam Siyaset Felsefesinde Din-Devlet İlişkileri'

• Prof. Dr. Lourens M du Plessis (Stellenbosch Üniversitesi) 'Güney Afrika'da Din-Devlet İlişkileri'

• Prof. Dr. Gerhard Robbers (Trier Üniversitesi-Almanya) 'Orta Avrupa, Almanya ve Protestan Devleterde Din-Devlet İlişkileri'

• Prof. Dr. Jose Antonio (Kilise Hukuku Enstitüsü Lima/Peru) 'Güney Amerika'da Din-Devlet İlişkileri'

• Prof. Dr. Şerif Mardin (Sabancı Üniversitesi-İstanbul) 'Türkiye'de Din-Devlet İlişkileri'

• Prof. Dr. Ahmet Mumcu (Başkent Üniversitesi-Ankara) 'Cumhuriyet Döneminde Din-Devlet İlişkileri'

• Prof. Dr. Rik Torfs (Leuven Katolik Üniversitesi Dekanı-Belçika) 'Hollanda, Belçika ve Lüksemburg'da Din-Devlet İlişkileri'

• Prof. Dr. Maria Del Defugio Gonzales (Universidad Nacional Autonoma-Mexico) 'Meksika'da Din-Devlet İlişkileri'

• Prof. Dr. Masoud Daher (Lübnan Üniversitesi-Beyrut) 'Orta Doğu'da Din-Devlet İlişkilerinde Model olarak Lübnan Devleti'

• Prof. Dr. Kenan Gürsoy (Galatasaray Üniversitesi-İstanbul) 'Tasavvuf ve Devlet İlişkileri: Fatih Sultan Mehmed ve Akşemseddin Örneği'

• Prof. Dr. A. Temimi (Temimi Vakfı Başkanı-Tunus) 'Mağrip Ülkelerinde Din-Devlet İlişkileri'

• Dr. Jean François Mayer (Fribourg Üniversitesi-İsviçre) 'İsviçre'de Din-Devlet İlişkileri'

• Prof. Dr. Cole Durham (Brigham Young Üniversitesi, UTAH/ABD) 'ABD'de Din-Devlet İlişkileri'

• Emanuel Adamakis (Bishop of Region-Belçika) 'Ortodoks Dünya'da Din-Devlet İlişkileri'

• Prof. Dr. Anatoly Krassikov (Avrupa Enstitüsü Sosyal Araştırmaları Merkezi-Moskova) 'Rusya'da Din-Devlet İlişkileri'

• Yard. Doç. Dr. Sait Başer (Sakarya Üniversitesi) 'İslam Öncesi Türk Devletlerinde Din-Devlet İlişkileri'

• Yard. Doç. Dr. Sadi Kucur (Marmara Üniversitesi-İstanbul) 'Osmanlı Öncesi Türk-İslam Topluluklarında Din-Devlet İlişkileri'

Tweet

Whatsapp