Onuncu Abant Platformu (31 Mart-1 Nisan 2006, Paris)
Abant Platformu, 10. buluşma için Fransa'ya taşındı. 'Türkiye-Fransa Söyleşileri: Cumhuriyet, Kültürel Çoğulculuk ve Avrupa' başlığını taşıyan forumda AB ile müzakere sürecindeki güncel konular ele alınırken, aydınlar demokrasi ve özgürlükler üzerine çarpıcı sunumlar yaptı. Fransız entelektüeller, Avrupa'da ulusal kimliklerin yeniden ön plana çıktığına dikkat çekerken, bunun ortak amaç eksikliğinden kaynaklandığını vurguladı.
Fransa Anayasa Mahkemesi üyesi Dominique Schnapper, 'Ulusal ayrılıkları aşacak araçlara sahip değiliz.' derken, sosyolog Alain Touraine, Türkiye'nin Avrupa için önemini vurguladı. Tek bir Avrupa kültürünün varlığından bahsetmenin yanlışlığına değinen Touraine, 'Değişimin gerçekleşmesinde Türkiye bize yardım edecek.' görüşünün altını çizdi. Paris Siyasal Çalışmalar Enstitüsü (IEP) öğretim üyesi Prof. Dr. Philip Reynie ise Türkiye'nin coğrafi açıdan Avrupa'ya ait olmadığı tezine sert çıktı: 'Avrupa'ya Ankara'dan daha uzakta olan Kıbrıs'ın üyeliğinde bu tartışma hiç yaşanmadı.' Fransa'nın ünlü tarihçisi Pierre Nora da soruna dönüşen AB'nin genişleme sürecinin ulusal kimlikleri güçlendirdiğini belirterek, bu durumun Avrupa ülkelerinde genişlemeye karşı kimliksel tepkilere yol açtığını savundu.
300'e yakın Fransız ve Türk entellektüelini bir araya getiren ve 2 gün süren toplantı Paris'teki ünlü Mutualité Konferans Merkezi'nde gerçekleşti. Fransa'nın Türkiye ile yapılan AB müzakerelerine siyasi kriter getirme çabalarının yoğunlaştığı bir döneme gelen buluşmaya ilgi büyüktü. İlk günkü oturumlarda, Avrupa deneyimi karşısında ulusal kimlik, kültürel çoğulculuk ile Cumhuriyet ve İslam konuları üzerinde duruldu.
Dominique Schnapper: Projesiz kalan Avrupa zorda
Toplantının 'Ulusal Kimlik ve Avrupa Deneyimi' başlıklı oturumunda söz alan Fransa Anayasa Mahkemesi üyesi, sosyolog ve akademisyen Dominique Schnapper, Avrupa'nın ortak bir amaç bulmakta zorlandığını, ulusal ayrılıkları aşacak araçlara sahip olmadığını söyledi. AB'nin 'Avrupa'da demokratikleşmeyi sağlamak' amacıyla kurulduğuna işaret eden Schnapper, bu projenin Sovyetler Birliği'nin parçalanmasıyla tamamlandığını ve AB'nin projesiz kaldığını ifade etti. Artık Almanya'da ya da Fransa'da kimsenin savaş düşünmediğini bildiren Fransız sosyolog gelinen sıkıntılı süreci şu sözlerle açıkladı: 'Avrupa, kendi başarısının kurbanı oldu. Projesizlik Avrupa'da ulusal kimliklerin yeniden önem kazanmasına yol açtı. Bugün Avrupa'da 'ulusal seferberlik siyasi nedenlerden daha güçlü.' Avrupa Birliği'nin (AB) son yıllarda giderek belirginleşen 'ulusal ayrılıkları' aşacak araçlara sahip olmadığını, AB'nin kuruluştaki amacının Avrupa'da demokratikleşmeyi sağlamak olduğunu belirten Schnapper, bu projenin Sovyetler Birliği'nin parçalanmasıyla tamamlandığını ve AB'nin projesiz kaldığını ifade etti.
Alain Touraine Avrupa Birliği'ni eleştirdi
Oturumun 'Cumhuriyet ve Kültürel Çoğulculuk' konulu seansında konuşan ünlü Fransız sosyolog Alain Touraine Türkiye'nin Avrupa için önemini anlattı. Tek bir Avrupa kültürünün varlığından bahsetmenin doğru olmayacağını ifade eden Touraine, 'Bu iddia Avrupa kültürünün 'en üzücü' yönlerinden biri. Bunu değiştirmek lazım ve bu değişimin gerçekleşmesinde Türkiye bize yardım edecek.' dedi. Demokrasi ve kültürlere saygı arasında seçim yapmak yerine ikisinin harmanlanması gerektiğinin altını çizen Touraine, kültürel farklılıkların bir arada yaşamasının da laiklikle mümkün olabileceğini vurgularken, AB'nin Türkiye'ye yönelik 'muğlak' tavrını eleştirdi.
Niyazi Öktem: Doğu ile Batı arasında bir köprü
Prof. Dr. Niyazi Öktem, Anadolu kimliği ve İslam konusuna değindi. Anadolu'da İslam'ın Ortadoğu ülkelerindeki İslam'dan farklı yaşandığını, Anadolu'nun geçmişte her zaman Batı ile Doğu arasında bir köprü görevi gördüğünü söyledi. Osmanlı idari ve mimari yapısının Bizans'tan etkilendiğini kaydeden Öktem, Anadolu'daki farklı etnik grupların da Osmanlı'nın şekillenmesinde önemli rol oynadığını ifade etti.
Avrupa'daki özgürlük anlayışı evrensel olmaktan çıktı
Abant Platformu'nun Paris'teki toplantısına Türkiye'den katılan aydınlar, daha çok demokrasi ve özgürlükler üzerinde durdu. Gazeteci yazar Ali Bayramoğlu, son dönemde, Avrupa'da özgürlük anlayışının evrensel anlayıştan kopartılarak, sadece batılılara ait bir hak olarak görülmeye başlamasını eleştirdi. Fransa'da liselerde uygulanan başörtüsü yasağını örnek veren Bayramoğlu, 'Bu, Fransız cumhuriyetçi sisteminin ancak yasaklarla yürüyebileceğini gösterdi.' dedi. Bayramoğlu, Fransa'da ve Türkiye'de laiklik anlayışının, sorunların çözümü için demokratikleşmesi gerektiğini vurguladı.
Gazeteci yazar Etyen Mahçupyan da konuşmasında, Avrupa'nın hem kıtaya göç eden Müslümanların entegre olması için çalıştığını hem de tamamen entegre olmasından korktuğunu söyledi. Mahçupyan, Avrupa'da kendi cemaatinden çıkan nesillerin topluma giremediğini ve arada kaldığını belirtti. Avrupa'nın Müslüman göçmenlerle birlikte bir ulusal kimlik kriziyle karşılaştığını ifade eden Mahçupyan, Avrupalıların artık birlikte yaşamayı tartışması gerektiğini vurguladı. Avrupa'nın İslam'a bakışının değiştiğini aktaran Mahçupyan, '5 yıl önce entgrasyon aracı olarak görülen cami, bugün tehdit olarak görülüyor.' dedi. Mahçupyan Almanya'da uygulanmaya başlanan vicdan testini ise şöyle eleştirdi: 'Bu çok pozitivist bir bakış. Çünkü bu anlayış, her türlü modernin kendisine yani batılıya benzemek zorunda olduğunu savunuyor. Kendisi dışındaki modernlikleri reddediyor.'
10. Abant Toplantısı (Paris) Katılımcı Listesi: Fransa
Abant Platformu Paris Toplantısı'na Fransa tarafından da katılımın yüksek ve çok renkli olması sevindiriciydi. Fransızların önde gelen düşünür, akademisyen ve gazetecilerinin de yer aldığı katılımcıları şu şekilde sıralayabiliriz:
- Ali İhsan Aydın, Zaman Gazetesi Paris Temsilcisi
- Agnès De Fressenel, Paris Eski Belediye Başkanı Yardımcısı
- Ahmet Oğraş, Afra Voyages
- Akif Sametoğlu, Plateforme de Paris
- Alain D'iribarne, Maison des Sciences de l'homme Başkanı
- Alain Touraine, Sosyolog, EHESS Sosyal Bilimler Yüksek Okulu
- Alexandre Adler, Le Figaro
- Alexandre Varlık, CV partner
- Ali Kazancigil, ICCI Uluslararası Sosyal Bilimler Konseyi Genel Sekreteri
- Aslı Ocal, Express Dergisi
- Aydın Sezgin, Paris Türk Başkonsolosu
- Aynur Karakaş, Plateforme de Paris
- Belkıs Kılıçkaya, NTV Paris Temsilcisi
- Brigitte Basdevent, Jean Monet Fakültesi
- Cecile Berneau, Sorbonne Üniversitesi
- Cem Utkan, Paris Türk Büyükelçiliği Temsilcisi
- Cemile Doğan, Plateforme de Paris
- Christos Clairis, Sorbonne Üniversitesi
- Colette Dehais, Université du Temps Libre
- Defne Gursoy, RFI Fransız Uluslararası Devlet Radyosu
- Denis Şahın, Plateforme de Paris
- Dominique Bourel, CNRS Fransa Bilimsel Araştırmalar Merkezi
- Dominique Reynié, IEP Paris Siyasal Bilimler Enstitüsü
- Dominique Schnapper, EHESS Sosyal Bilimler Yüksek Okulu
- Demir Onger, Dr. Anadolu Kültğr Araştırmaları Merkezi
- Ebru Bulut, EHESS Sosyal Bilimler Yüksek Okulu
- Elif Koksal, Charles De Gaulle Vakfı
- Emin Varol, Gazeteci- Yazar
- Emre Demır, Zaman Avrupa
- Engin Sustam, EHESS Sosyal Bilimler Yüksek Okulu
- Erkan Toguslu, EHESS Sosyal Bilimler Yüksek Okulu
- Erol Vural, Paris Türk Büyükelçiliği Temsilcisi
- Esin İleri, Hamburg Üniversitesi
- Fatma Karakaya, Plateforme de Paris
- Franck Debie, I'ENS Ecole Normale Supérieure Jeostrateji Merkezi
- François Courant, IDLO Uluslarası Hukuki Kalkınma Organizasyonu
- Gil Delannoi, IEP Paris Siyasal Bilimler Enstitüsü
- Gilles Kepel, IEP Paris Siyasal Bilimler Enstitüsü
- Giovanni Grevi, l'UE Güvenlik Araştırmaları Enstitüsü
- Gökşin Sipahioğlu, SİPA Presse Ajans
- Gulsun Çalıksan, Paris X Nanterre Üniversitesi
- Güzin Dino, Araştırmacı- Yazar
- Günce Berkkurt, Sorbonne Üniversitesi
- Hilmi Çalışkan, FATIAD Fransa Türk İşadamları Derneği
- Hüseyin Şen, FATIAD Fransa Türk İşadamları Derneği
- Isabelle Albaret, Abant Platformu Paris Toplantısı Koordinatörü
- Isabelle Kortıan, I'ENS Ecole Normale Supérieure Jeostrateji Merkezi
- Jean François Coustiellere, Emekli Amiral
- Jean- François Bayart, CNRS Fransa Bilimsel Araştırmalar Merkezi
- Jean- Louis Schlegel, Le Seuil Yayınevi
- Kenan Solak, Plateforme de Paris
- Laurent Ghen, Tanugı Skadden Arps Slate Meagher & Flom LLP
- Loutfi Nalutı, INALCO Ulusal Doğu Medeniyetleri Dilleri Enstitüsü
- Lyliane Demirel INALCO Ulusal Doğu Medeniyetleri Dilleri Enstitüsü
- Metin Örnekol, Paris Türk Büyükelçiliği
- M. Tantekin, Paris Türk Büyükelçiliği
- M. Emin Alaca, Plateforme de Paris
- Marc Bernardın, CFT Doğu Dilleri Enstitüsü Başkanı
- Marc Semo, Liberation Gazetesi
- Marc Olivier, PADİS Esprit Dergisi Editörü
- Mehmet Nam, Plateforme de Paris Başkanı
- Mesut Tufan, Yönetmen
- Mme Gorkem, Paris Türk Büyükelçiliği
- Mme Karbaşlı, Paris Türk Büyükelçiliği
- Monique Canto Sperber, Ecole Normale Superieure Jeostrateji Merkezi
- Muammer Elveren, DHA Haber Ajansı
- Muhittin Ayan, Plateforme De Paris
- Nedim, Prof. Gürsel, Paris III Üniversitesi
- Neslihan Beaufort, Türkiye- Avrupa Derneği
- Nevzat Ceylan, FATIAD Fransa Türk İşadamları Derneği Başkanı
- Nuriye Top, Plateforme de Paris
- Olivier Abel, Paris Protestan Üniversitesi
- Olivier Remaud, EHESS Sosyal Bilimler Yüksek Okulu
- Osman Yavuz, Plateforme de Paris
- Penbe Kurtul, EHESS Sosyal Bilimler Yüksek Okulu
- Pierre Bouretz, EHESS Sosyal Bilimler Yüksek Okulu
- Pierre Nora, Fransa Akademi Üyesi
- Pierre Weil, Paris Üniversitesi
- Rahmi Gündüz, Anadolu Ajansı
- Ramazan Narin, Mütercim Tercüman
- Rauf Gönenç, OECD Ekonomik Birlik ve Kalkınma Organizasyonu
- Reyhan Yılmaz, Lille II Üniversitesi
- Reynald Beaufort, Türkiye- Avrupa Derneği
- Saadet Oruc, DHA Haber Ajansı
- Sabetay Varol, Milliyet Gazetesi Avrupa Temsilcisi
- Salgur Kançal, Gazeteci- Yazar
- Selcuk Demirel, Karikatürist/ Çizer
- Seleme Nam, Plateforme de Paris
- Semra Karakaş, Plateforme de Paris
- Sophie Houlou, Sorbonne Paris I Üniversitesi
- Suheyb Unal, Paris X Nanterre Üniversitesi
- Sumar Doğan, Fransa- Türkiye Komitesi
- Talat Altuncu, Plateforme de Paris
- Tamer Bayraktar, FATIAD Fransa Türk İşadamları Derneği
- Tansu Sarıtaylı, IHA Paris Temsilcisi
- Uğur Hüküm, RFI Fransız Uluslar arası Devlet Radyosu
- Ümit Metin, Acort Derneği
- Ümit Yazmacı, EHESS Sosyal Bilimler Yüksek Okulu
- Vahit Polat, St Etienne Üniversitesi
- Veli Pehlıvan, EHESS Sosyal Bilimler Yüksek Okulu
- VéroniqueNahoum Grappe, CNRS Fransa Bilimsel Araştırmalar Merkezi
- Yasmina Dahım, EHESS Sosyal Bilimler Yüksek Okulu
- Yvette Benusıglıo, CERI Uluslararası Araştırmalar ve Etütler Merkezi
- Zeynep Ersoy, Acort Derneği
- Zuhal Gürsel, Paris Pantheon Üniversitesi
- tarihinde hazırlandı.