Hicretin Çok Dilli Çocukları
Harekette bereket, hicretteyse derin hikmet ve sırlar olduğu şuuruyla, dünyanın dört bir yanına infilak etmiş büyük bir dağın parçaları gibi dağılan eğitim gönüllülerinin çocukları... Bu yazı boyunca, söz konusu çocukların mazhar oldukları güzellikleri ele almak istiyorum.
Avrupa ülkelerine işçi olarak kırsal kesimden gelen insanlarımızın çocuklarının çoğu, maalesef ne kendi ana dillerini ne de bulundukları ülkenin dillerini öğrenebilmişlerdir. Zaten ana dilini doğru öğrenemeyen; başka bir dili de layıkıyla öğrenemez. Öğrenemeyeceği içindir ki, bu çocuklar ana dillerini bile konuşamaz hâlde yozlaşarak bulunduğu ülkeye göre, meselâ "Ne Türk, ne Alman!" şeklinde ifade edilen bir ucûbe olarak karşımıza çıkıyor... Ama öbür taraftan, yıllar önce dünyanın dört bir yanında eğitim gönüllüleri olarak, dağılmış anne babaların farklı coğrafyalarda bulunmuş çocuklarına bakıyoruz. Bunlar kendi özlerine ve köklerine bağlı ve sâdık kalmakla beraber herbiri üç, dört, hatta beş dili konuşabiliyorlar. Hem de içinde yaşadıkları toplumun mozayiği içinde kendi renkleri ile çiçekler gibi açarak Anadolumuzun gülen güzel yüzünü temsil ederek...
Evet dünyanın her tarafına gidip Türkçemizi öğreten öğretmenlerin çocukları da her uğrayıp kaldıkları ülkede oranın insanlarının dillerini öğreniyor ve bu arada başka birkaç dili de konuşacak hâle geliyorlar.
Çok dillilik ile küçükler, büyük bir dünya ile karşılaşıyor; ülkeler ve insanlar arasında güzel mukayeseler yapabiliyorlar. Türkçe Olimpiyatlarından tanıdığımız Rusya'da doğmuş Mualla Edil 16 yaşında ama ana okula Taylanda'da, ilk okula ise Gana'da gitmiş. Şimdi ise Avustralya'da bulunuyor. Zannederiz ki, o Gana'yı değil; Avustralya'yı tercih ediyor. Hayır bilakis o şöyle diyor: "İnsanlar hep televizyonda gördüklerine inanıyor, Afrika aslında inandıklarının tam tersi bir yer. Tropikal iklim kuşağında, yemyeşil bir yer Gana... Gana'yı özlüyorum. Çünkü, başka ülkelerdeki insanlar çok zor hoşnut olurlar. Ama Gana'da küçük bir gülümseme bile çok değerli, anlamlaydı. Avustralya'da çok fazla göçmen var. İnsanlar birbirine karşı çok mesafeli. Oysa ben insan sıcaklığına alışmıştım. Aynı şeyi Avustralya'dan da bekledim, fakat çok büyük bir hayâl kırıklığına uğradım. Onun için bir tercih gerekirse, Ganalılar her zaman daha üstün benim için." diyor.
Bu çok dilli çocuklarımız dünyayı derin bir gözlemle tanıyorlar... Özbekistan'da dünyaya gelen 15 yaşındaki Zeynep Şule Tekten, ilkokula Kazakistan'da başlamış ve Rusya'da tamamlamış. Türkçe, Rusça, İngilizce ve Kazakça biliyor. İşte bir yetişkin ustalığı ile anlattığı, insanlar ve kültürler hakkındaki gözlemleri: "Kazaklar çok zengin sofra kurar. Çayları çok lezzetlidir. Türkçe öğrenmeye yatkındırlar. Ruslar çok okur, toplu taşıma araçlarında, metrolarda elinde kitap olmayan insan görmek zordur. Kültürlü ve birikimli insanlardır."
Bu çocuklarımızın bazıları için, ikinci memleket olarak seçtikleri ülkeler de vardır. 15 yaşındaki Nalan Azak, Danimarka'da doğmuş. İlkokulu Danimarka ve İsveç'te okumuş. Belçika'da başladığı ortaokul eğitimine İngiltere'de devam ediyor. Türkçe, Danca, İsveçce, Fransızca ve İngilizce biliyor. Hayatının tatiller dışındaki kısmını Avrupa ülkelerinde geçirdiği için ikinci memleket olarak on yılını geçirdiği Danimarka'yı tercih ediyor.
Aileleriyle ülke ülke dolaşan bu çocuklarımız geniş bir bakış açısı kazandıkları gibi kendilerine güven de duyuyorlar... Türkiye'de doğan 14 yaşındaki Umut Furkan Demirkol, dört yaşına kadar Kazakistan'da yaşadı, dokuz yaşından beri de Nijerya'da bulunuyor. Şöyle diyor: "Önceden İngilizler işgal etmiş Nijerya'yı. Burası dünyanın dördüncü veya beşinci petrol zengini ülkesiymiş. İngilizler buradan petrol ve köle götürmüşler ülkelerine. Bunun için Nijerya halkının bir kısmı bütün beyazları kötü sanıyor... Nijerya Afrika'nın kalbi... Yemyeşil tropikal bir ülke... Halkın çoğu fakir... Nijerya'da orta seviye yok. Zenginler villalarda, fakirler küçük ve çadır gibi evlerde yaşıyor. Çöpten yapılmış, basık, dar evlerde. İçinde sadece uyuyacak kadar yer var."
Bu yavrularımız dil öğrenirken aynı zamanda o dilin kültüründen de haberbar oluyorlar. Dolayısıyla çok dillilik, çok kültürlülüğü peşinden getiriyor. Bu da hoşgörü anlayışına ulaştırıyor onları...
Eğitim gönüllülerinin evlatları olarak bu çocuklarımız başkalarına yardımcı olmayı ve faydalı işler yapma duygu ve becerisini de ebeveynlerinden göre göre öğreniyorlar. Dünyaya ve insanlığa karşı duyarlı yetişen bu nesiller dünyayı iyi yönde değiştirmeye ve geliştirmeye de adaylar.
Her gittikleri yerde yeni yeni arkadaş kazanan bu eğitimli nesiller gelecekte, dünya ülkelerindeki dostları ile belli konumlara geldiklerinde hem ülkemizin hem de dünyanın o ülkelerinin beraberliğine, sanat, ticaret ve dostluklarına güzellikler katacaklardır...
Bugün TUSKON'un ülkemiz adına güçlü bir nefes borusu teşkil etmesinde, dünya çapında hizmet veren bu Türk Okullarının önemi çok büyüktür. Aynen bunun gibi yarın da farklı ülkelerde yetişip oraların kültür ve ahlâkî değerlerini bilerek büyüyen bu 'çok dilli' ve eğitimli çocuklarımız hem ülkemizin tanıtılmasında hem de dünya ülkelerinin kaynaşmasında ve ticari hacimlerinin büyümesinde dünyaya çok büyük değerler katacaklardır.
Dünyanın her yerinde yaygın bulunan bu eğitim faaliyetleri içinde yetişen çocuklarımız, Osmanlı dedelerinin izlerini oralarda bulacak, hatta İslâm ülkelerindeki Osmanlıdan kalma güçlü şuuraltı kredimizin de farkına varacak, dünyaya ve olaylarına bir de bu açıdan bakma avantajına sahip olacaklardır...
Bu gençlerimizin, derin gözlem ve duyarlılıkları ile başka ülkelerde aşina oldukları kültür, sanat, beceri, sanayi, mimarî, teknoloji vs. meselelerde pratik fayda temin edecek faydalı ve güzel şeyleri ülkemize taşıyacaklarından da ümitvârız.
Not: Birkaç dili konuşan çocuklarımızla ilgili bilgileri, Aksiyon dergisinin 757. sayısında, yayımlanan Ayşe Adlı imzalı, "Dünya küçük, onlar büyük" başlıklı yazıdan istifade ederek aktardım.
- tarihinde hazırlandı.