•  Hac sonunda Mina’dan dönüşte Cennetü’l-muallâ civarındaki Muhassab denilen vadide bir süre dinlenmenin (tahsîb) hikmeti nedir?
•  Abdullah bin Ömer’in (radiyallahu anh) Rasûlullah’ın (sallallahu aleyhi ve sellem) her davranışını sünnet sayması ve O’nu adım adım takip etmesi nasıl değerlendirilmelidir?
•  Vedâ tavafı hangi hislerle yapılmaktadır?

Bu bölüm ilk olarak www.herkul.org'da yayınlandı.

Geçen senelerde Allah Teâlâ, bir arkadaşımızın içine de hac iştiyakını düşürüp yolculuk için şartları mümkün kılınca, Fethullah Gülen Hocaefendi, o kutsal mekânları ve bereketli zaman dilimlerini nasıl değerlendirmesi gerektiğini sormuştu. Peygamber köyünün hasret ve hicranıyla yanan Hocamız, bu soru üzerine çok hislenmiş, gözleri yaşarmış ve şunları demişti:

“Hac, farz bir ibadettir; imkânı olan mutlaka bu vazifesini eda etmelidir. Ne var ki, bu devirde, hakiki inanmış bir gönül sadece kendisi için hacca gitmez. Haccınızı şahsîlikten çıkarıp “ümmetin haccı” haline getirebilecek şekilde gidin oralara. Bugün, ümmet-i Muhammed gariptir, dertlidir ve ızdıraplar içindedir. Ümmet-i Muhammed için hac yapacak, o kutsal atmosferi “ümmet ümmet” iniltileriyle daha bir ısıtacak gönüllere ihtiyaç var. “Allahümme feracen ve mehracen liümmeti Muhammedin” deyip ağlayacak ve etrafındakilere de insanlık için gözyaşı dökme iştiyakı mayalayacak sinelere ihtiyaç var.”

Hocaefendi’nin özellikle bu sene hacca gidecek olanlara yönelik mesajlarını alabilmek için dün Bamteli sohbeti sırasında yine hac ile alakalı bir soru sormaya karar verdik.

Haccın farziyetini ifade eden Âl-i İmran Sûresi’nin 97. ayetinde

فِيهِ آيَاتٌ بَيِّنَاتٌ مَقَامُ إِبْرَاهِيمَ وَمَنْ دَخَلَهُ كَانَ آمِنًا وَلِلَّهِ عَلَى النَّاسِ حِجُّ الْبَيْتِ مَنِ اسْتَطَاعَ إِلَيْهِ سَبِيلاً وَمَنْ كَفَرَ فَإِنَّ اللهَ غَنِيٌّ عَنِ الْعَالَمِينَ

buyurulurken “ale’l-mü’minîne” ya da “ale’l-müslimîne” değil de “ale’n-nâsi” denmesinin hikmetleri neler olabilir? Haccın Allah hakkı oluşu nasıl anlaşılmalıdır?” sualini tevcih ettik.

Aslında bizim sorumuz tefsire dair bir hususu öğrenme isteğiyle birlikte Hocamızın hacla ilgili hissiyatını alma noktasında bir ihtiyaç arzından ibaret idi; zaten muhterem Hocamız ona cevap vermekle beraber asıl dert ve ızdırabını da seslendirdi ve sözü “ümmetin haccı”na getirdi.

Rahman’ın bu seneki misafirlerine “hacc-ı mebrur” niyazı ve haclarının “ümmetin haccı” olması duasıyla 25:50 dakikalık sohbeti ses ve görüntü dosyaları halinde arz ediyoruz.

Bu bölüm ilk olarak www.herkul.org'da yayınlandı.

Fethullah Gülen Hocaefendi'ye içinde bulunduğumuz hac ve kurban mevsimine ait ibadetlerdeki “taabbudîlik” ve “hikmetler” meselesini sorduk.

Fethullah Gülen Hocaefendi, kurban vazifesini, bu vesileyle yola çıkan kurbet kervanlarını, dünyanın dört bir yanında yardım bekleyen müminlerin/insanların imdadına koşmanın önemini ve ister niyet isterse icraat fasıllarında dikkat edilmesi gereken hususları anlattı.

Zulüm ve gadrin, hacca gidecek insanların önlerini kesmeye kadar uzandığı günümüzde, adanmış ruhlar için yol âdâbını bir kere daha hatırlattı.

Bu bölüm ilk olarak www.herkul.org'da yayınlandı.

Fethullah Gülen Hocaefendi yeni hasbihalinde haccın manasını, mukaddes topraklara hangi ruh haletiyle gidip gelmek gerektiğini ve insanın kendisine nasıl bakması lazım geldiğini anlattı.

Fethullah Gülen Hocaefendi'ye iki soru sorduk:

1. Hac makalesinde “Hepimiz hacca biraz da ruh ve duygularımızın kirlenmiş olması mülahazasıyla gideriz.” buyuruluyor. İşaret edilen bu “kirlenmiş olma mülahazası”nı nasıl anlamalıyız? Bu mülahaza ile hac münasebetini lütfeder misiniz?
2. Birinci haccınız ile ikinci ve üçüncü haclarınız arasında ister gidiş ister duyuş açısından mülahaza farklılığı hissettiniz mi?

Üç kere hacca gitmiş olan Fethullah Gülen Hocaefendi, bu sorularımıza cevap verirken çok latif hatıralarını da dile getirdi; mübarek beldelerdeki hissiyatını seslendirdi.

Bu bölüm ilk olarak www.herkul.org'da yayınlandı.

•  Sevdiğimiz insanlar için vefatlarından sonra neler yapabiliriz?
•  Namaz, oruç, hac, sadaka, kurban ve Kur’an okuma gibi sâlih amellerin sevapları başkasına bağışlanabilir mi?
•  Dualarımızın kucaklayıcı olması için nasıl bir üslup kullanmalıyız?
•  Kesilen kurbanların ve verilen sadakaların vasıfları ne ölçüde önemlidir?
•  Ashâb-ı Kirâm tasaddukta bulunurken niçin en çok sevdiklerini seçip veriyorlardı?
•  Anne-baba yerine namaz kılınabilir mi, hacca gidilebilir mi?
•  Vefat edenlerin ardından ve kabirlerde ne okunmalıdır?

Bu bölüm ilk olarak www.herkul.org'da yayınlandı.

Hac; kastetme ve yönelme mânâlarına gelir. Ancak onu, mutlak kasd ve mücerret yöneliş mânâlarına hamletmek de doğru değildir. Hac, hususî bir zaman diliminde, hususî bir kısım yerleri, yine bir kısım hususî usullerle ziyaret etmeğe denir ki; senenin belli günlerinde, hac niyetiyle ihrama girip, Arafat'ta vakfede bulunmak ve Kâbe'yi tavaf etmekten ibaret sayılmıştır. İhram haccın şartı, vakfe ve tavaf ise onun rükünleridir.

Bu sayfada Fethullah Gülen Hocaefendi’nin 20 Ekim 1978 tarihinde İzmir Bornova Merkez Camii’nde verdiği “Hac” konulu vaazı dinleyeceksiniz...

Vaaz

• Haccın, İslâm'ın beş mühim erkânından birisi olduğu,
• Haccın, bütün eşyâ ve hadiselerin, bütün zaman ve mekanların ötesinde Allah Teâlânın hoşnutluğunu hedefleme olduğu,
• 'Bir kere hac yapan insan annesinden yeni doğmuş gibi günahsız ve masum hâle gelir' hadisinin izâhı,
• Aklın vazifesinin dinin emrettiği şeylerin ruhunu kavramak olduğu,
• Zât-ı Ulûhiyet konusunda aklın gerçek idrak ve bilgiye ulaşamayacağı,
• İnsan davranışlarının Efendimiz Hz. Muhammed'e (sav) uymakla bir değer kazanacağı,
• 'İbrâhim ile İsmâil Beytullah'ın temellerini yükseltirken şöyle dua ediyorlardı. 'Ey bizim Kerîm Rabbimiz! Yaptığımız bu işi kabul buyur bizden!' (Bakara, 2/127) âyetinin izâhı,
• Kâbe-i Muazzama'nın ilk mânâ harcını Allah Teâlâ'nın koyduğu,
• Kâbe-i Muazzama'nın yeryüzünde insanlığın sona erdiği ve tükendiği anda yıkılacak en son bina olduğu,
• Tavaf mekânında binlerce Peygamberin medfûn olduğunu bilerek tavaf etme anlayışı,

Hutbe

• İnsanı Allah Teâlâ nezdinde en seviyeli ve en üstün hale getirecek şeyin sebep sormadan Allah'a teslimiyet olduğu,
• İbâdetlerin iç ve dış erkânını gözetip hayatlarını bu çerçevede yaşayanların faziletli insanlar olduğunun izâhı,
• Kâbe-i Muazzama'nın Hz.İbrâhîm (a.s)'ı hatırlatması,
• Zemzem'in ortaya çıkışı ve bunun mânâsı,
• Darda kalan mümine cevap verenin Allah Teâlâ olduğunun izâhı gibi konular anlatılmaktadır.

Bu sayfada Fethullah Gülen Hocaefendi’nin 27 Ekim 1978 tarihinde İzmir Bornova Merkez Camii’nde verdiği “Hac” konulu vaazı dinleyeceksiniz...

Vaaz

• Hac ibadetinin zamanı,
• Hac yapan kimseye yasaklanan söz ve davranışlar,
• Peygamber Efendimiz'in (sav) vefât ederken söylediği, 'Allâhümme er-refîka'l-a'lâ', 'Allah'ım Sen'in yüce katın!' sözünün anlamı,
• Haccı niçin yaptığımızın iki sebebi,
• Hac ibâdetinin ihtivâ ettiği mânâlar,
• Haccın, Hz. İbrâhim (as)'la kuracağımız irtibâtın adı olduğunun izâhı,
• Hac ibâdetinin vahdet şuuru, ittihat ve ittifak anlayışı içinde yapılıyor olması,
• 'Lebbeyk! Allâhümme lebbeyk!' sözünün anlamı,
• Hac süresince geçen her zaman diliminin ibâdet olduğu,
• Şeytan'ın hac niyetine giren kimselere ne gibi engeller çıkaracağı,
• Şeytan taşlamanın (remy-i cimâr) manası,
• Hz. İbrâhim'in (as), oğlu Hz. İsmâil'i (as) kurban etme kıssası,
• Hacda yaşanan bazı müşâhedeler,
• 'Vedâ Haccı' ve 'Vedâ Hutbesi',
• Haccın dünyanın değişik coğrafyalarında yaşayan Müslümanların bir araya gelmeleri, tanışmaları ve ticârî anlaşmalar yapabilmeleri için bir fırsat olduğu,

Hutbe

• 'Hac bilinen aylardadır. Kim o aylarda hac yapmaya niyetlenirse bilsin ki hac esnasında ne cinsel yaklaşma, ne günah sayılan davranışlarda bulunma, ne de tartışma ve sürtüşme yoktur. Siz hayır olarak her ne yaparsanız, Allah mutlaka onu bilir.' (Bakara, 2/197) âyetinin izâhı,
• Haccın mübârek toprakları ziyaret ettikten sonra yurduna dönüp huzur içinde, aşk içinde yaşamanın adı olduğu,
• Osmanlı Padişahları niçin hacca gitmedikleri, gibi konuları bulacaksınız.

Bu sayfada Fethullah Gülen Hocaefendi’nin 3 Kasım 1978 tarihinde İzmir Bornova Merkez Camii’nde verdiği “Hac” konulu vaazı dinleyeceksiniz...

Vaaz

• Hac ibâdetinin Müslümanların kollektif vicdan halinde Allah'a gerçek kul olma gayesiyle O'nu müşahede etme ve hem dil hem de fikirle O'nun emrine boyun eğmeyi ifade ettiği,
• 'Bir kimseye hac farz olur da bu farzı edâ etmezse, hangi din mensubu olarak ölürse ölsün.' hadisinin izahı,
• 'Hacda söylenen her kudsî kelime mâneviyâtımıza konmuş bir taştır.' hakikatinin izâhı,
• Haccın Allah'ın (cc) hoşnutluğunu hedefleme, dünya ve içindekilerden sıyrılma, aklı sınırlayıp sadece Rabbin emirlerine kulak verme demek olduğu,
• Haccın insan ömründe bir defa farz olması, onu sâir ibâdetler arasında nasıl ayrıcalıklı bir konuma getirdiği,
• Hac, zaman ve mekan olarak âlem-i İslâm'ın meselelerini müzâkere ettikleri yer olduğu,
• Hac yapmayı teşvik eden âyet-i kerîmeler,
• 'Hac ibâdeti için yola koyulan kimse ile, Allah yolunda cihad eden kimsenin aynı olduğu'nu anlatan hadis-i şerifin izahı,
• Hac ibâdetinin insan vicdanında ilâhî tecelliler hâsıl etmesi,
• Amr ibnü'l-Âs ile Hâlid bin Velîd'in (ra) Müslüman olmaları ve Allah Resûlü'nün onların zihinlerindeki tereddütleri gidermesi,
• Hac ibâdeti öncesinde manevi olarak ne tür ön hazırlıkların gerektiği,
• Hac ibâdetini yapacak kimsenin borçlarını ödeyip helal para ile hacca gitmesi gerektiği,
• Hz.Hasan'ın (ra) hacla ilgili hassâsiyeti,
• Kâbe-i Muazzama'nın namaz kılma havası içinde tavaf edilmesi, günahlardan arınmak için Arafat'a koşulması, Müzdelife ve şeytan taşlamanın ciddi bir şuur içinde yapılmasının gerekliliği,
• Hz.Peygamber (sav)'in kabrini ziyarette takınılması gerekli edeb, konuyu anlatan beyitler, gibi konular anlatılmaktadır.

Hutbe

• Hac farîzası dersinin muallimi Allah Resûlü (sav) olduğu,
• Peygamber Efendimiz'in (sav) kabrini ziyaretin, kadirşinaslığın bir ifadesi oluşu ve bunu teşvik eden hadîs-i şerifler,
• Hac yolunun aşk ve şevk yolu oluşu, gibi konuları bulacaksınız.

Bu sayfada Fethullah Gülen Hocaefendi’nin 10 Kasım 1978 tarihinde İzmir Bornova Merkez Camii’nde verdiği “Hac” konulu vaazı dinleyeceksiniz...

Vaaz

• Haccın namaz, oruç, zekat gibi İslam'ın temel esaslarından biri olduğu,
• Kıyamete yakın dönemde, hac ibâdeti yapan insanların durumlarını anlatan hadis-i şerifin izâhı,
• Haccın insan hayatında bir defa farz olmasına rağmen günahların affına vesile olan bir ibâdet olduğu,
• Allah'a kurbiyet kazanmanın yollarından birisinin de hac olduğu,
• 'Hem bütün insanları hacca dâvet et ki gerek yaya, gerek uzak yollardan gelen yorgun argın develer üzerinde sana gelsinler. Gelsinler de bunun kendilerine sağlayacağı çeşitli faydaları görsünler.' (Hac 22/27) âyetinin izâhı,
• İnsanın hacca aşkla, şevkle ve neş'e ile gitmesi gerektiği,
• Mîkata geçişte hangi manayı taşımak gerektiği,
• Beytullah'ı ilk görüşte yapılacak duanın makbul oluşunun hikmeti,
• Arafat ve Müzdelife vakfelerinin, Mina'da şeytan taşlamanın, tavaf yapmanın, Zemzem'i yudumlamanın, sa'yin taşıdığı engin anlamlar, gibi konuları bulacaksınız.

Hutbe

• İbadetlerin iki yönü vardır. İlki ibadette ihlas, ikincisi ise ibâdetin kabul edileceği inancının taşınması,
• Hac ibadetine niyet eden kimsenin aşk, şevk ve heyecan içinde olması,
• Peygamber Efendimiz'i (sav) ziyaret etmenin âdâbı,
• Mehmet Âkif'in Peygamber Efendimiz'in (sav) huzurunda Sûdan'lı bir hacıyla ilgili müşahedesi gibi konuları bulacaksınız.

Hacca gitmek isteyenlerle evlenmek isteyenlere diploma vermeden hacca göndermemeli ve evlendirmemeli. Haccın tamamiyeti, şuurlu ve eğitimli olmakla, evlenip ana-baba olmak da ancak konuyla alâkalı talim ve terbiye ile arızasız gerçekleşebilir.

Hac'dan azamî derecede istifade edebilmek için hangi hususlara özen gösterilmelidir? O mübarek topraklarda dua ederken nelere öncelik verilmelidir?

• Hacca hangi niyetle gidilmelidir?
• O mübarek beldelerde, hususiyle de Arafat'ta yapılan dualar makbuldür. Orada hazır bulunan salih kullar hürmetine, Arafat'a liyakatsiz olarak çıkan kimselerin duaları bile geri çevrilmez.
• Kul hakları, Müzdelife ve orada alınan müjde...
• Hacca gideceklere çok önemli bir tavsiye...
• Kabe'yi görünce hangi dua yapılmalı; Mina'da, Müzdelife'de ve Arafat'ta neler söylenmeli?..
• Kutsal topraklar aynı zamanda mü'minlere düşmanlık yapan kimselerin Allah'a havale edileceği yerlerdir.
• Orada her adım, Allah'ın rızasına uygun olarak ve Sünnet-i Seniyye'ye uyma kasdıyla atılmalıdır.
• Mübarek seferin, insanın gözyaşlarını coşturan sahneleri...