İmtihan Unsurları
Andolsun ki sizi biraz korku, açlık, mallardan, canlardan ve ürünlerden biraz azaltma (fakirlik) ile deneriz. (Ey Peygamber!) Sabredenleri müjdele.' (Bakara, 2/155)
'İnsanlardan en çok belâya (imtihana) maruz kalan peygamberler, sonra evliya, sonra seviyesine göre sair insanlardır..'
Yukarıda kutsî beyanların biri âyet, diğeri de hadistir. Bu âyet ve hadisin işaret buyurdukları gerçek ise imtihan meselesidir. Evet, insan bu dünyaya, 'insan-ı kâmil' mertebesine ermek için gönderilmiş bir varlıktır. İnsanın bu mertebeye gülerek ve oynayarak çıkması da mümkün değildir. İnsan-ı kâmil mertebesine taşıyan yollarda sıkıntılar, meşakkatler, musibetler vardır ve olacaktır da.
Tarihe bu açıdan baktığımızda başta topluma yön veren insanlar olmak üzere, hemen herkesin çeşitli sıkıntı ve çilelere maruz kaldığını görürüz. Meselâ, ister teker teker, isterse toplu olarak ele alın Sahabe-i Kiram, Mekke döneminde baskı ve tazyik altında kalmış.. burada çekilen şeyler dayanılmaz bir hâl alınca da oradan Medine'ye hicret etmişlerdir. Medine döneminde aynı Sahabe-i Kiram, kendi aralarında ihtilâtların ve iftirakların ağına çekilmek istenmiş, bu defa da imtihanı farklı bir buudda yaşamışlardır.
Hakeza hapishane, insanın terakki yolculuğunda bir uğrak olabilir. Nice devasa şahsiyetler, defalarca bu mihnet ve meşakkat mekânına girmiş çıkmıştır. Gerçekten hapishaneler, hürriyetin kısıtlanması itibarıyla menfî yönleri olsa da, günaha karşı kapalı bulunması, yapılacak ibadet ü taatlere riya ve süm'anın karışmama ihtimali gibi yönleriyle terakkiye çok müsait yerlerdir. Bediüzzaman, bu özelliğinden dolayı hapishanelere 'Medrese-i Yusufiye' adını vermiş, orada ibadetle geçirilen bir günün yirmi dört güne eşit olduğunu beyan etmiştir. Tabiî bu biraz da kalbin Allah ile kuracağı münasebete bağlıdır. Bazıları vardır ki, bu irtibatı fazlasıyla kurmuş ve mükâfatı belki de Hz. Bediüzzaman'ın belirttiğinden daha fazla almıştır. Bazıları da bu irtibatı kuramamış ve kazanma kuşağında kaybetmiştir.
Yine bir insanın inandığı dinî değerlerden dolayı bir şakî gibi takip edilmesi, sözlü, yazılı hakaretlere maruz kalması, stratejik bir konumda sürekli stres altında yaşaması, bahsini ettiğimiz imtihanın farklı versiyonlarından biridir.
Hâsılı, bütün çeşitleri ile imtihan kaderin bir remzidir. İster istemez her insanın başına gelecek bir olgudur. Burada akıllı davranıp, imtihan unsurlarına sabretme, insanı hem dünyada hem de ukbâda mesut edebilir.
- tarihinde hazırlandı.