Riyazetin Kısımları
Riyâzet mevzuunda, riyâzet erbâbınca, farklı şöyle bir taksime de gidilmiştir.
a- Mübtedîlerin riyâzâtı ki; ilim ile ahlâkın, ihlas ile amelin tehzîb edilip, tam bir hakşinaslıkla Hakk’ın da, halkın da hukukuna riâyetten ibaret görülmüştür.
b- Yolun sonuna yaklaşmışların riyâzâtı ki, iç dünyası itibarıyla sâlikin, bütün bütün ağyârdan tecerrüd edip, derûnundaki nokta-i istinâd ve nokta-i istimdâdın sesini alarak, sürekli vicdan ibresinin gösterdiği istikameti takip etmesi.. dahası onun yol mülâhazası ve yolculuk televvünâtını tamamen unutması şeklinde yorumlanmıştır.
c- Müntehîlerin riyâzâtı ki, hâl ve zevk itibarıyla şâhid ve meşhûd ikiliğinden kurtularak cem’u’l-cem -ileride üzerinde durulacak- mertebesine yürünmesi.. yani kalbin derinliklerinde esmâ ve sıfâtın vahdetini duyarak Mün’im’i aynen Müntakim, Kâbız’ı tıpkı Bâsıt, Mâni’i de Mu’tî gibi görüp zevketmek.. farklı ve birbirine zıt gibi görünen esmâ-i ilâhî, sıfât-ı sübhânî ve onların bütün eserlerini denge ve uyum televvünüyle bir tek şey gibi duyup hazzetmenin ünvanı saymışlardır.
- tarihinde hazırlandı.