Her Sıkıntı Bir İnşiraha Gebedir
Sıkışmanın en son noktası, boşalıp rahatlamanın başlangıcıdır.' Bu, fert plânından toplum plânına, makro âlemden normo ve hatta mikro âleme kadar uzanan çizgide geçerli bir prensiptir. Meselâ, arzın merkezinde olan sıkışmalar bir yönüyle nefes almayı netice vermektedir. Bu sebeple yanardağların fışkırması bir rahmettir. Çünkü sıkışma neticesiyle dışarı atılan lâvların, yerin altında kalması durumunda umumî bir tazyike sebebiyet vermeleri bir ölçüde yer kabuğunu her yandan sarsmaları demektir.
Aynen bunun gibi Allah (c.c), insanın ağız ve burnunu da böyle bir menfez yapmıştır. İnsan, bu vesileyle içindeki zehirli gazları atar ve zehirlenmeden kurtulur. Bu durumda, vücudun rahatlaması adına, ondan zararlı olan şeylerin dışarı atılması demektir. Aynı durum, kâinatta da söz konusudur. Büyük patlama ile kâinatın yaratılması, haddizatında bir nefes alma, tomurcuk gibi çiçek çiçek açma ve neticede varlığa açılmadır.
Toplumlarda vuku bulan sıkışmalar da büyük ölçüde inşirahın hazırlayıcısıdırlar. Meselâ, Allahu Teâlâ, İnşirah Sûresinde bize, Efendimiz (s.a.s)'in üzerinde bulunduğu ağır yük sebebiyle bir sıkıntı ve ızdırap içinde olduğunu bildirmektedir. Bunu, toplumun boşluğa açık olması ve Efendimiz (s.a.s)'in çaresizlik içinde kıvranması şeklinde anlamak mümkündür. Bu şiddetli sıkışma ve tazyikten sonra, Allah (c.c) bişaret esintileri ile gelen ilâhî esintilerle Efendimiz (s.a.s)'in sadrına inşirah vermiş ve sırtındaki yükünü hafifletmiştir.
Evet, her sıkıntı ve tazyik bir inşiraha gebedir. Hadis diye rivayet edilen, fakat Sühreverdi'ye ait olduğu söylenen, 'Karar kararabildiğin kadar, çünkü kararmanın son noktası aydınlığa açılmanın başlangıcıdır.' sözü de bu hakikati ifade etmektedir. Ama bu, çekilen her sıkıntıdan sonra, mutlaka hep hayır doğacak demek de değildir. Çünkü hayır, hayırı hazırlayabilecek temiz ve nezih ruhların mevcudiyetine vâbestedir.
Bir toplum, içinde hayır cereyanları olduğu hâlde tazyike maruz kalmaz ise, o toplumun önünde bir infilâk var demektir ve her infilâk da bir inşirahın müjdesidir.
- tarihinde hazırlandı.